Sendikaların işsizlik rakamı kurnazlığı
Hasan Bozkurt
ANKARA-Sendikaların Türkiye'yi işsizlikte 3. gösteren The Economist'in grafiğini aktarırken kurnazlık yaptıkları ortaya çıktı. Ünlü ekonomi dergisinin yayınladığı orijinal listede Türkiye'deki işsizlik oranı yüzde 10,3 görünmesine rağmen sendikaların bunu aktarırken güncel rakam olan yüzde 12,3 ile değiştirdikleri belirlendi.
Söz konusu tutarsızlığın ortaya çıkmasında sendikaların hazırladığı tablonun altında yer alan tarih önemli rol oynadı. Tablonun alt kısmında yer alan açıklayıcı bilgiler sırasıyla, "(*)Son ölçüm değerleri; ulusal tanımlar" ve "Kaynak: The Economist, 14.02.2009 tarihli sayısı ve web sayfası" şeklinde verildi. Oysa İstatistik Kurumu (TÜİK) yüzde 12,3'lük işsizlik oranı verisini 16 Şubat'ta açıkladı.
Türkiye, küresel krizin etkisiyle yüzde 12,3 çıkan işsizlik oranı ile çalkalanırken, medyada yer alan haberlerde sendikaların The Economist'in 52 ülkeyi esas alarak yaptığı bir tabloyu esas alarak yaptıkları açıklamalar da kullanıldı. İşveren ve işçi sendikaları da ünlü ekonomi dergisinin verdiği tabloyu kullanarak, Türkiye'nin yüzde 12,3 oranı ile işsizlikte dünya 3.sü olduğunu duyurdu. Ancak The Economist'in orijinal tablosunda yer alan veriler durumun böyle olmadığını ortaya çıkardı. Dergide, sendikaların ifade ettiğinin aksine, Türkiye'nin bir önceki dönem (ekim ayı) işsizlik oranı olan yüzde 10,3 yer alıyor. Dolayısıyla işsizlik sıralaması da değişiyor. Ancak sendikaların bu oran yerine kasım verisi olan yüzde 12,3'ü yazdıkları ve tabloyu buna göre şekillendirdikleri için Türkiye'nin işsizlikte 3. sıraya yerleşiyor.
Konuyla ilgili olarak Cihan'ın sorularını cevaplayan TÜİK yetkilileri, Türkiye'yi Güney Afrika ve İspanya'nın ardından işsizliğin en fazla yaşandığı üçüncü ülke olarak gösteren verilerin derleme olduğuna dikkat çekiyor. Kasım ayı itibarıyla Türkiye ile söz konusu ülkelerin işsizlik bakımından karşılaştırılmasına imkan tanıyacak veriler bulunmadığına işaret eden yetkililer, bu teknik durumu şöyle açıklıyor: "Avrupa Birliği ülkeleri, ABD ve Kanada dışındaki ülkeler işsizlik oranlarını aylık değil yıllık açıklıyor. Dolayısıyla Türkiye'nin kasım dönemi işsizlik oranı olan yüzde 12,3 ile sendikaların açıkladığı diğer 51 ülkenin rakamları aynı döneme ait değil. Birçok ülke 2008 yıllık rakamlarını bile yıl sonunda elde ediyor ve açıklıyor. O nedenle Türkiye'nin rakamları kriz sonrasını yansıtırken, diğer ülkelerinki 2007'nin rakamları ve 2008'in ortalarına ait rakamlar. Türkiye'nin son açıkladığı 12,3 ile karşılaştırılacak rakamlar yok."
TİSK yetkilileri ise verileri The Economist dergisinin internet sitesinden aldıklarını doğrularken, tabloyu Türkiye'nin son verilerini ekleyerek 'güncellediklerini' ifade ediyor. The Economist'te Türkiye'nin işsizlik oranının yüzde 10,3 olarak yer almasına rağmen yüzde 12,3'ü kullanmalarını, "Kasım açıklandığı için onu koyduk." diyerek izah ediyor. TÜİK yetkilileri ise bunun bir çelişki olduğunu vurguluyor. 14 Şubat 2009'da Türkiye'deki işsizlik oranı verilerinin 10,1 seviyesinde bulunduğa işaret eden yetkililer, "TÜİK'in 16 Şubat'ta açıkladığı kasım dönemi işsizlik oranının 14 Şubat'ta başka bir dergide yayınlanması imkansız. Diğer ülkelerin eski verilerine Türkiye'nin yeni verileri eklenmiş." uyarısında bulunuyor.