Kazancın 1'i devlete, 2'si cebe
Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulunun geçen yılki vergi denetimleri, vergi kaçakçılarının, kazandıkları her 3 liranın 2 lirasını cebine attığını, 1'ini ise vergisini ödemek üzere devlete beyan ettiğini ortaya koydu. Hesap Uzmanları Kurulu, geçen yıl 2 bin 257 vergi incelemesi gerçekleştirdi. Bu denetimlerde incelemeye alınan mükelleflerin devlete 19 milyar 205 milyon 401 bin 726 lira gelir beyan ettiği, buna karşılık 11 milyar 828 milyon 6 bin 641 lirayı kaçırdığı anlaşıldı.
Hesap uzmanları, incelemelerini şirketler üzerinde yoğunlaştırdı. 2 bin 257 denetimin bin 122'si kurumlar vergisi mükellefleri nezdinde gerçekleştirildi. İncelemeye alınan kurumlar vergisi mükelleflerinin beyan ettiği gelir 1 milyar 798 milyon 165 bin 266 lira, kaçırdıkları gelir ise 3 milyar 558 milyon 149 bin 486 lira oldu.
İncelenen 395 gelir vergisi mükellefinin de beyan ettiği gelir 578 milyon 787 bin 592 lira, gizledikleri gelir ise 789 milyon 365 bin 20 lira olarak tespit edildi. Hesap uzmanlarının 2008 denetimlerinde, 528 katma değer vergisi mükellefi incelendi. KDV mükelleflerinin de 15 milyar 141 milyon 463 bin 12 liralık beyanına karşılık, 1 milyar 5 milyon 793 bin 70 lirayı mal ve hizmet satışlarında tüketicilerden tahsil etmelerine rağmen devlete bildirmediği belirlendi. 1 KDV iadesi incelemesinde ise 214 milyon 42 bin liralık matrahta, hiç fark olmadığı anlaşıldı.
Özel tüketim vergisi mükelleflerine yönelik 12 ayrı incelemede de, devlete bildirilen gelir 81 milyon 991 bin 932 lira, gizlenen gelir ise 39 milyon 604 bin 334 lira oldu.
Bu şekilde kurumlar vergisinde her 3 liranın 2 lirasının cebe atıldığı, 1 lira için vergi beyanında bulunduğu ortaya çıktı. Gelir vergisinde de 1 lira devlete beyan edilirken 1,4 lira cebe gitti. Damga vergisinde beyan edilen 1 liraya karşılık 33 lira devletten kaçırıldı. Kaçak oranı ÖTV'de yüzde 48,3, KDV'de ise yüzde 6,6 olarak hesaplandı.
2008 denetimlerinde vergideki genel kaçak oranı ise yüzde 63 olarak tespit edildi. 2007'de yüzde 50 olan kaçak oranında 12 puanlık bir artış kaydedilirken, Hesap Uzmanları, bunun vergi incelemesine tabi tutulan mükelleflerin seçimindeki isabeti gösterdiğini belirtti. Hesap Uzmanlarının vergi incelemelerinde, vergi kaçıranlara 1 milyar 181 milyon 730 bin 547 lira vergi borcu çıkarıldı. Vergi kaçıranlara 1 milyar 187 milyon 639 bin 200 lira da ceza kesildi. Öte yandan, 2008 yılında Hesap Uzmanları tarafından düzenlenen inceleme raporları için mükelleflerin bir bölümü uzlaşma talebinde bulundu.Bu çerçevede 189 milyon 636 bin 793 liralık vergi, ceza ve gecikme faizi için tarhiyat öncesi uzlaşma sağlandı. Merkezi uzlaşma ile 282 milyon 202 bin 714 lira, il uzlaşma komisyonları eliyle de 35 milyon 69 bin 622 liralık vergi, ceza ve gecikme faizi kesinleşti. Böylece uzlaşma sonucunda tahsil edilecek tutar 506 milyon 909 bin 129 lira olarak belirlendi.