Çarpık ayaklar erken tanıyla düzeliyor
Acıbadem Bursa Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü Sorumlusu Doç. Dr. Nadir Şener, halk arasında 'çarpık ayak' olarak bilinen ve doğumla birlikte ortaya çıkan Pes Ekinovarus (PEV) vakasında erken tedavinin şart olduğunu söyledi. Ebeveynleri tedavi sürecinde çok dikkatli olmaları gerektiği konusunda uyaran Şener, erken tanının tedavideki öneminin büyük olduğunu kaydetti.
Çarpık Ayak Sendromu'nun (PEV), halk arasında 'çarpık ayak' olarak bilinen doğumsal bir ayak şekil bozukluğu olduğunu anlatan Şener, ayak bileğinin normal pozisyona zor geldiğini, ayak sırtının öne doğru ve parmaklar içe basar pozisyonda olduğuna dikkat çekti. Tanısı anne karnında 16. haftadan sonra detaylı ultrasonografi taraması sırasında ortaya konabildiğini ifade eden Şener, "Ama çoğunlukla doğumdan sonra fark edilir. Ayak normalden daha ufaktır ama çift taraflı olgularda bu durum fazla göze çarpmamaktadır. Ayağın iç, arka ve taban kısmındaki bağlar, kirişler ve kapsüller kısalmış ve sertleşmiştir. Ayak kemikleri ayağın şekline uyum göstererek deforme olmuşlardır. Tedavi geciktikçe kemiklerde şekil bozukluğu artmaktadır." dedi.
Tedavide erken tanı çok önemli olduğunu, erken fark edilip erken tedaviye başlanırsa düzelmenin hızlı ve başarılı olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Nadir Şener, geç kalınmış vakalarda cerrahiye rağmen çok iyi sonuçlar alınamadığını söyledi. Öncelikli tedavinin tekrarlayan alçılar ile düzeltme işlemi olduğunu vurgulayan Şener, "Yaygın olarak kullanılan yöntem bir İspanyol hekimin tanımladığı 'Ponseti' yöntemidir. Bu yöntem ile yapılan alçılamalardan sonra çok başarılı sonuçlar alınmakta ve ameliyata sıklıkla gerek kalmamaktadır. Tedavi süresi vakadan vakaya değişir. Genellikle haftalık 5 alçılama yeterlidir. Alçılamalar ile düzelme sağlandıktan sonra düzelmeyi korumak amacıyla ayağa önce gece ve gündüz sonra sadece gece uygulanan cihazlar verilir. Tedavi genellikle 3 yaşına kadar takip gerektirir. Alçılı yöntemle istenen düzelme sağlanamıyorsa ameliyat gereklidir. Kalıtsal özelliği olabildiği gibi anne karnında pozisyonunda olumsuz etkisi vardır. Alçı içinde bebeğin bakımı özel ilgi gerektirir. Çünkü alçılama yaşlarında bebek çişini ve kakasını da haber verememektedir. Alçının temiz tutulabilmesi için bezi sık değiştirilmeli, alt temizliği yapılırken alçının ıslanmamasına ve alçı içine kaka ve çiş kaçmamasına dikkat edilmelidir. Vücut temizliği de bu süre içinde genellikle gövde ve başın yıkanması kalça çevresinin ise silinmesi şeklinde olacaktır. Alçı varken bebeğin taşınmasında genellikle sorun olmaz. Alçıdan tutarak çocuğun altının temizlenmesi kalçalarına bir zarar vermez" diye konuştu.
Tedaviden sonra şekil bozukluğunun tekrarlamasının sıklıkla alçılamalar sonrası ailenin gece uygulanan cihazlarına ve egzersizlerine dikkat etmemesinden kaynaklandığına işaret eden Şener, nükseden vakalarda tekrar alçılama uygulandığını açıkladı. Tedavinin başarısının nükslerin önlenmesi için tedaviye aynı hekimle devam etmekte fayda olduğunu belirten Nadir Şener, başından beri tedaviyi gözlemleyen hekimin değişimleri daha rahat değerlendirebileceğini dile getirdi.
Şener şöyle devam etti: "PEV çok sık rastlanmaz. Kabaca bin doğumda bir gözlemlenir. Erkek çocuklarda kız çocuklara göre daha sık gözlenir. Birinci çocukta PEV görülmüşse diğer kardeşlerinde de olma olasılığı toplumda görülme olasılığına kıyasla artar. PEV tedavisi yakın takip eden ve bu konuyla ilgili ve sabırlı bir hekimle son derece başarılıdır. Türkiye PEV tedavisinde Ponseti yönteminin yaygınlaşması, bu konuda Pediyatrik Ortopedi Derneği'nin başarılı kursları sayesinde çok iyi bir seviyeye gelmiştir."