Hukukçuların olumlu baktığı yeni CMK'dan polisler endişeli
Polis, yeni CMK'nın yürürlüğe girmesiyle suçlularla mücadelenin güçleşeceği
endişesini taşıyor. Hukukçular ise bu kaygıları yersiz bularak, ?Soruşturmalar
güvence altına alınmış olacak.? diyor.
Yeni Ceza Muhakemesi Kanunu'yla (CMK) ilgili olarak polisler tarafından dile getirilen ?yetkilerinin kısıtlanarak ellerinin kollarının bağlanacağı ve suçluların takibinin zorlaşacağı? yönündeki endişeler yasayı hazırlayan hukukçular tarafından yersiz bulunuyor. Doç. Dr. Adem Sözüer, ?Artık ?karakolda doğru söyler mahkemede şaşar' döneminin kapanması gerekir.? diyor.
CMK'nın hazırlanması sırasında Meclis Adalet Komisyonu'nda akademik danışman olarak görev yapan Doç. Dr. Adem Sözüer, polisin yetkilerinin azaltılmasının söz konusu olmadığını söyledi. Yeni CMK'yla kişi özgürlükleriyle suçla mücadele arasında denge kurulmaya çalışıldığını anlatan Sözüer, polisin yetkilerinin kısıtlanmadığını aksine daha etkin ve sonuç almaya dönük bir düzenleme getirildiğini ifade etti. Sözüer, arama, yakalama ve bazı soruşturma işlemlerinin hakim ve savcı kararına bağlanması nedeniyle polisin savcılarla sıkı bir irtibat içinde çalışması gerektiğine, suçla mücadelede delilden sanığa ulaşabilmek için teknik takibe daha fazla ağırlık vermek zorunda kalınacağına işaret etti. Sözüer, parmak izi, DNA analizi gibi teknik incelemelerle şüphelinin tespit edilmesinin yargılamadan sonuç alınması noktasında etkili olduğunu vurguladı.
CMK'yla polisin kendi birimlerinden koparılıp savcıya bağlanması şeklinde bir adli kolluk yapılanmasına gidilmediğini belirten Sözüer, şöyle konuştu: ?Polisin arama, yakalama ve soruşturma işlemlerinde savcılardan çabuk karar alabilmeleri için her an ulaşabilecekleri nöbetçi bir savcılığın kurulması lazım. Polisin hakim ve savcı izniyle hareket etmesiyle soruşturmalar güvenceye bağlanmış olacaktır. Hakim ve savcı kararı olmadan yapılan aramalar nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi sürekli Türkiye aleyhine karar veriyordu. Yapılan yeni düzenlemelerle bu tür uygulamalar da ortadan kalkacak.?
Meclis Adalet Komisyonu Başkan Vekili Recep Özel, CMK'yla getirilen yeni düzenlemelerin polisin elini kolunu bağlayacak, suç oranlarını yükseltecek biçimde değerlendirilmesinin yanlış olduğunu belirterek polis ve jandarma tarafından gündeme getirilen endişelerin komisyon görüşmeleri sırasında dikkate alındığını hatırlattı. Bazı emniyet görevlilerinin yasada yapılan son değişiklikleri incelemeden, basında çıkan haberlere göre yanlış değerlendirmelerde bulunduğunu söyleyen Özel, yasayla ilgili verilecek tanıtım seminerlerinden sonra bu kanaatin değişeceğini dile getirdi.
Polis görev endişesi taşıyor
Geçtiğimiz günlerde İstanbul Emniyet Müdürü Celalettin Cerrah, yaptığı basın açıklamasında CMK'nın nisan ayında yürürlüğe gireceğini hatırlatarak; ?Polisin yetkilerinin ne olduğu, nereye kadar olduğunu da bilmenizi isterim. Çünkü nisan ayından sonra bizi daha çok suçlamaya girmemeniz için CMK'yı çok iyi şekilde okumanızı tavsiye ederim.? demişti. Cerrah, Kurban Bayramı'nın ikinci günü aynı konuyla ilgili olarak ise; ?Biz yasaları uygularız. Yorum yapmak bize düşmez.? şeklinde konuştu. Polis, yasada yapılan değişikliklerle birlikte yetkilerinin azalacağı ve suçluların tutuklanmasının zorlaşacağı endişesini taşıyor. CMK ile sanığın hakları genişletiliyor. Polisin özellikle yer gösterme, tutuklama, arama ve el koyma gibi maddelere itirazı bulunuyor. Polisin, ?Biz yakalıyoruz, mahkeme serbest bırakıyor.? şikayetlerinin artacağı ileri sürülen düzenlemeye göre bir sanığın tutuklanması için ?kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren olgular ve bir tutuklama nedeninin bulunması? gerekecek. Yasa, polisin arama ve el koyma işlemlerini ancak hakim kararı ile yapabilmesini temel alıyor. Yakalanan zanlıların polis merkezine götürülmeden önce savcılığa çıkarılması öngörülüyor. Sorgu sırasında görüntü ve ses kaydı alınacak. Zanlının hukuki olmayan yolla alınmış ifadesi geçerli sayılmayacak. CMK, mahkemelerin, beraat kararı ile birlikte haksız gözaltına alınan ya da tutuklanan kişilere tazminat davası açma haklarının olduğunu hatırlatma görevi veriyor. Yasaya göre bir kişinin haksız gözaltına alınması nedeniyle ödenecek tazminat, görevini kötüye kullanan kamu görevlilerinden, yani polisten tahsil edilebilecek. Ankara, Zaman