Çikolata kistleri kısırlık nedeni!

Kadınların yaklaşık yüzde 10'unda görülen ?endometriozis? halk arasında çikolata kisti olarak biliniyor. Peki bu kistlerden korunmak için neler yapmalıyız?

SAĞLIK SERVİSİ

Kısırlığın en önemli sebeplerinden biri olarak gösterilen endometirozis konusunda Bahçeci Kliniği-Alman Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Aytun Aktan sorularımızı cevapladı:

Endometrium nedir? Gebelik oluşması için nasıl çalışır?

Kadınların her ay farklı duygularla karşıladıkları ve pekçoğunu yoğun ağrılarla sıkıntıya sokan adet dönemlerinde, kanamayla vücut dışına attıkları dokunun adı endometriumdur. Bu doku normal işleyişte rahim içini döşer ve hormonların ahenkli çalışması ile yeterli kalınlığa ulaşır. Yumurta, doğru zamanda sperm hücresi ile buluşursa diye endometrium dokusu bıkmadan usanmadan her ay misafiri için hazırlığını yapar. Eğer gebelik gerçekleşirse rahim içinde gebelik sonuna kadar bebeği misafir eder. Ama bu buluşma belli zaman diliminde gerçekleşemez ise endometrium dokusu, adet kanaması olarak dışarıya atılır.

Ne zaman ?endometriozis? hastalığı söz konusu olur?

Bu doku bazen, rahim içinde değil, olmaması gereken yerlere gider. İşte o zaman bir hastalık adını alır.

Endometriozis, vücudun nerelerine yerleşebilir?

Sıklıkla üreme organlarıyla komşuluk halindedir. Yani tüplerde, yumurtalıklarda, rahimi tutan bağlarda, arkasındaki çukurda, karın duvarını örten zarın üstünde yerleşir. Ama başını alıp gittiği de olur, göbek deliğinden, burun içine kadar en olmadık yerlerde çıkabilir. Her ay rahim içindeyken nasıl hormonlardan etkilenip kalınlaşıp uygun ortamı bulamayınca kanıyorsa, gidip yerleştiği yerlerde de aynı şekilde minik kanamalar yapar.

Nasıl tedavi edilir?

Tedavisi neden olduğu durumlara göre yapılır. Yani hastanın şikayetleri ve beklentileri tedavide belirleyicidir. İlaç tedavisi daha çok ağrıları olan, çocuk istemi ön planda olmayan ve yumurtalıklarda belirgin kistleri olmayan hastalara öneriyoruz. Bu tedavilerin ana prensibi; hormonal değişimlerin endometrium dokusunu kanatmadan dengede kalmasını sağlamaktır. Kesintisiz kullanılan doğum kontrol hapları ya da depo formda iğneler kullanıldıkları süre boyunca endometriozis hastalığını baskı altında tutmaktadır. İlaç tedavileri kısa süreli çözümler sunarken cerrahi tedaviler hastalığın tekrarlayıcı yapısını göz ardı ettiğimizde kesin tedaviler olarak nitelendirilir.

Bazen hiç ağrı yapmazlar

Endometriozisin en önemli belirtisi nedir?

Ağrıdır. Yol açtığı ağrılar genelde adet dönemlerinde daha yoğundur. Öyle zamanlar olur ki adet kanamaları kadınların korkulu rüyası haline gelebilir. İşinden gücünden, günlük yaşantısından alıkoyar, hastane acillerinde sonlanan günler haline gelebilir. Bazen de hiç bir şikayete neden olmaz, yapılan ultrason muayenesi sırasında yumurtalıkta bir kist olarak ortaya çıkabilir. Bunun adı endometriomadır, yani çikolata kistidir. Yumurtalıklarda yer kaplayıcı, yıkıcı kistlerdir ve maalesef tedavi sonrası tekrarlayabilmektedirler. Yumurtalıkların zamanından önce faaliyetlerini yitirmelerine neden olabilirler ve bu da özellikle çocuk isteyen kadınlar için oldukça can sıkıcı sonuçlar yaratır.

Hemen paniğe kapılmayın...

Endometriozis nasıl teşhis edilir?

Bu hastalığın aktivitesini belirlemekte ve tedavi sonrasındaki takibinde kanda CA125 denilen bir belirteç kullanılabilir. Bu belirteç aslında yumurtalık kanseri için ortaya çıkmış ama endometriozis hastalığında da ılımlı olarak yükseldiği tespit edildikten sonra kullanılmaya başlanmıştır. Bu nedenle sizden muayene sonunda CA125 istenirse ?kanser mi oldum?? ya da ?bu hastalık kansere mi dönüşüyor?? diye korkulara kapılmayın. Gerçek tanı patolojiyle (doku tanısıyla) konulacaktır.