Genelkurmay'ın, Kazım Karabekir'i anma toplantısı ne anlama geliyor

Tarihçi gözüyle

Kenan BUTAKIN / VATAN HABER MERKEZİ

Hem iade-i itibar var hem resmi tarihi terk

Genelkurmay Başkanlığı'nda düzenlenen ?Ölümünün 62. yılında Kazım Karabekir? konulu özel anma programında konuşan Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ, Karabekir'in, düşünen, fikir üreten ve cesaretle düşüncelerini üstlerine aktaran bir komutan olduğunu ifade etti. Oysa Genelkurmay Başkanlığı 62 yıldır Kazım Karabekir'e yönelik herhangi bir etkinlik düzenlemiyordu. Bu tavır değişikliğini değerlendiren Siyaset Bilimci ve tarih uzmanları ise tavrın olumlu olduğunu belirttiler.

?Resmi ideolojiyi terk zamanı çoktan gelmişti'

Prof. Dr. Halil Berktay

Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi

?Bir bakıma bu sevindirici bir gelişme. Çünkü Milli Mücadelenin ve Cumhuriyet tarihin sırf Atatürk'ün ve Atatürk'ün çizgisinde olanların gözüyle anlatılması üzerine kurulu bir resmi tarih ve resmi ideoloji, artık sürdürülemez hale gelmiş bulunuyor. Erken Cumhuriyet döneminde, 1925-27'de çok şiddetli iç mücadeleler patlak verdi. Mustafa Kemal ve onun etrafındakiler kazandı. Muhalifleri tamamen ezildi, tasfiye oldu. Arkasından Mustafa Kemal, Cumhuriyet Halk Fırkası İkinci Kongresinde büyük nutkunu verdi. Böylece Milli Mücadelenin ve Cumhuriyetin kuruluşunun resmi tarihi saptanmış oldu. Bu, tamamen kazananların gözüyle yazılmıştı; ortada yüzde 100 hatasız bir lider vardı; başka herkes ise derece derece hatalı, uzlaşmacı, teslimiyetçi veya haindi. Tabii ki bu kurgu gerçek dışıydı. Dolayısıyla bu resmi ideoloji anlayışının terkedilmesinin zamanı çoktan gelmişti. Şimdi önemli olan, bu resmi ideolojiyi terk edişin çok daha kapsamlı hale getirilmesi. Öte yandan ben İlker Başbuğ'un konuşmasını izlediğimde, 'zaman zaman Atatürk ile ters düşse de' veya 'aralarında fikir ayrılıkları da olsa' gibi sözler dikkatimi çekti. Bunlar hem gereksiz hem gülünç. Nedir yani, herkes Atatürk ile ilişkisine göre mi değerlendirilmek zorunda? Tarihteki önemli kişiler üzerindeki sansürü kaldıracaksanız ve tarihi sadece Mustafa Kemal optiğine göre yazmaktan vazgeçecekseniz, o zaman böyle sözlere hiç gerek yok. Gülünçlüğü ise şu: bu çatışma 'bazı fikir ayrılıkları'laflarıyla geçiştirilebilecek gibi değil. Kazım Karabekir, Kel Ali ve Kılıç Ali'lerin terör estirdiği İstiklal Mahkemesi'ne teslim edilmişti ve belki de idama gidiyordu. İsmet Paşa zor aldı kendisini bu terörün elinden. Telefonun başına geçip 'Paşaları vermem'deyip zor aldı, o cehennem makinasından. Dolayısıyla dönemin dehşetini ve insanlara neler yapıldığını bu gibi ifadelerle hafifletmemek gerekir.?

Karabekir tutucuydu inkılaplara tavırlıydı

Doç.Dr.Cemal Avcı

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tarih Bölümü

?AslInda Kazım Karabekir'in itibarı her zaman vardı. Kurtuluş Savaşı kahramanı olarak sürekli itibar içindeydi. Ancak devrimler yapılırken, yapılan inkilaplara ayak uyduramadığı için Meclis'ten ayrılmak durumunda kaldı. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasını kurdu. Bu parti yapılan inkilaplara zarar verdiği düşünüldüğü için biraz engellendi. Ancak Karabekir vefat ettiğinde Meclis Başkanı'ydı. Asker açısından, inkılap konusunda bazı tavırları benimsenmemişti. Karabekir biraz daha tutucuydu.?