Tüp bebekte hekimler bölündü

Riskli olduğu gerekçesiyle ikiz, üçüz gibi çoğul gebelikleri önlemek isteyen bakanlık, tedavide kısıtlamalar getirdi. Bazı doktorlar ve hastalar itiraz etti

Sağlık Bakanlığı'nın tüp bebek uygulamalarıyla ilgili hazırladığı yeni yönetmelik tartışma yarattı. Çoğul gebelikleri (ikiz, üçüz gibi) önlemek amacıyla embriyo transferinde sayıyı kısıtlayan yeni yönetmeliğe göre, ilk denemede sadece tek embriyo transfer edilecek. Çift embriyo transferi ancak ikinci ve üçüncü denemeler ile kadının yaşı 35'ten büyükse mümkün olacak.

Halen yürürlükteki uygulama 35 yaşının altındakilere üç embriyo transferine izin veriyordu. Bazı doktorlar, ilk denemede tek embriyo transferinin tüp bebek uygulamasında başarı oranını düşüreceğini belirtti. Bazı doktorlar ise, düzenlemenin genel toplum sağlığı açısından gerekli olduğunu söyledi.

Hastalar ise yönetmeliği tepki gösterdi. Türkiye'de her 100 çiftten 15'inin çocuğu olmuyor. Yılda 40 bin çift, tüp bebek deniyor. Her yıl 6 bin tüp bebek dünyaya geliyor. Bakanlığın hazırladığı yeni yönetmeliğin düzeltilmesi için bakanlığa başvuran infertilite dernekleri, yönetmeliğin bu şekliyle çıkması halinde yasal yollara başvuracaklarını açıkladı.

?Bireysel tedavi'

Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Başkanı Prof. Dr. İsmail Mete İtil, yaşa göre embriyo sayısına sınırlama getirilmesinin yanlış olduğuna dikkat çekti. Her yaş grubundaki hastanın aynı durumda olamayacağına dikkat çeken Prof. İtil, şunları söyledi: ?32 yaşındaki her kadın aynı hormonal değerlere veya rahim yapısına sahip değildir. Birinde tek embriyo transferi yeterli olurken, diğerinde olmayabilir. Bu yeni uygulama tedavinin bireyselleşmesini önlüyor. Tüp bebek tedavisi bireysel bir tedavidir. Hastanın durumuna göre bir, iki, üç embriyo transferine izin veren dünyada birçok protokol var. Ama bizdeki yönetmelik hiçbirine uymuyor. ABD ve İngiltere'de bu şekilde bir sınırlama yok. Sadece İskandinav ülkelerinde var? dedi.

?İkiz gebelik kontrolsüzlükten'

İtil, ?Embriyo transferi belki ikiz gebelikleri artırıyor ama başarı oranını da artırıyor? dedi. İtil, şöyle devam etti: ?İkiz gebeliklerin artmasının asıl nedeni kontrolsüz aşılama yöntemleridir. Çoğul gebelikler yumurtalık sitümülasyonuyla (uyarılmasıyla) artıyor, embriyo transferiyle değil. Çoğul gebeliklerin ve erken doğumun önlenmesi ile prematür bebeklerin daha iyi tedavi olanaklarına kavuşması istenilen hedefler ama bu hedef için bu kadar ağır yaptırımlar konması doğru değil. Bu uygulama hastaları mağdur edecek.?

?Kısırlık tedavisi bir haktır'

Üreme Tıbbi Derneği Başkanı ve Avrupa İnsan Üremesi ve Embriyolojisi Derneği (ESHRE) Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Timur Gürgan şunları söyledi: ?Biz de çoğul gebeliklerin artmasını istemiyoruz ama genç kadınlara tek embriyo transferi getiriliyor. Bu iki embriyoya dönüştürülmeli. Bakanlık yasaklamalar yapacağına önce ikiz gebelikleri, hastalara kaç embriyo transfer edildiğini takip etmeli. Yeni yönetmelikte hastaların aleyhine sakıncalı maddeler var. Kısırlık tedavisi insanın en temel haklarından birisidir.?

Yeni yönetmelik şöyle: ?Merkezlerde birden fazla embriyo transfer edilmemesi esastır. Birinci uygulamada yaşa bakılmaksızın tek embriyo, 35 yaş üzerinde ikinci uygulamada iki embriyo, sonraki uygulamalarda ise yaşa bakılmaksızın iki embriyo transfer edilebilir.?

Doktorlardan farklı bakış

Yeni yönetmeliği destekliyorum

Prof. Dr. Neşe Kavak: (Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı): ?Yeni yönetmelikle alınan karar Türkiye için önemli bir aşama. Bence bu tip girişimleri cesaretlendirmek lazım. Bakanlığın hazırladığı yeni yönetmeliği doğru buluyorum, destekliyorum. Embriyo transferini kısıtlamak tabii ki merkezlerin başarısını düşürecektir ama böyle olmasının genel toplum sağlığı açısından yararı var.?

Olayın rant yönü var

Dr. Erdal Budak: (IVI Tüp Bebek Merkezi Direktörü): ?Artık çoğul gebelikleri arzu etmiyoruz. İkiz gebelikler her zaman risklidir. Bunun üzerindekiler oldukça tehlikeli gebeliklerdir. Tüp bebekçiler bu yönüyle ilgilenmiyorlar çünkü olayın rant yönü var. Bir embriyo çok zorlayıcı bir sınır olabilir ama iki embriyo sınır olmalı. Sağlık Bakanlığı biraz fazla sınırlama getiriyor gibi gözüküyor.?

Gebelik oranı düşer

Dr. Bülent Urman: (Amerikan Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Direktörü): ?Yeni yönetmelikle birlikte belki ekonomik kayıplar engellenecek ama ciddi gebelik oranı kaybı da olacak. İki embriyodan bire inilmesi gebelik oranlarını yüzde 30 - 40 düşürür. Devlet katkısından yararlanmak isteyenler ceplerinden ödeme yapmak zorunda kalacaklar. Bunlar yönetmeliğin eksi tarafları. Artılar ise çoğul gebeliklerin engellenmesi. İki embriyo transferine izin verilmeli. Embriyo kalitesi iyi olan genç hastalarda tek embriyo olabilir.?

Seçilmiş vakada olur

Prof. Dr. Cem Fıçıcoğlu: (Yeditepe Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Başkanı): ?Çoğul gebelikler, yenidoğan yoğun bakıma ihtiyacı artırması ve risk oluşturması açısından istenilmeyen bir şey. Ama embriyo transferinin hastaların hiçbir özelliği dikkate alınmadan sınırlandırılması da gebelik oranları düşürecektir. Tek embriyo transferi ancak seçilmiş vakalarda yapılabilir. Tek embriyo transferi yapılan hastalarda başarısız olunması halinde devlet diğer denemeleri karşılamalı.?

HASTALAR: YURtDIŞINA MI GİDELİM?

Gürol Kayım: ?Tüm dünyada birden fazla embriyo koyulurken, bu ne demek oluyor? Yurtdışına mı gitmemizi, Kıbrıs'a, Girit'e mi yönlendirmek istiyorlar? Çocuk sahibi olmak istiyoruz. Yasak bir şey yapmıyoruz. Çocuk sahibi olma şansımızı azaltmaya hakları yok.?

Aytül Naldemir : ?Genelgeyi şiddetle kınıyorum. SGK'nın tüp bebeğe desteği zaten çok az. Çok maliyetli bir tedavi ve orta halli insanlar olarak birikim yapıp denkleştirdik diyelim, bu defa da genelgeye takılıp şansımızı düşürüyor. Bu genelgeyle umutlarımızı kırmayın.?

AKDAĞ: HEM ANNE HEM ÇOCUK İÇİN

Sağlık Bakanı Recep Akdağ, tüp bebek işleminde embriyo transferinin teke indirilmesiyle ilgili soru üzerine şöyle konuştu: ?O hususlardaki propaganda annelerden değil belki bu merkezlerin bir kısmından geliyor. Biz bunu anne ve bebeğin sağlığı için yapıyoruz. Fazla embriyonun anne rahmine konulması çoğul gebeliklere yol açıyor.

Bu hem anneyi hem de çocuğu tehdit eder. Bu bilim adamlarıyla birlike alınmış bir karardır. İkiz bebeklerde ölüm oranı yüzde 20'nin üzerine çıkıyor. Yaşasa bile daha sonra yaşamını sıkıntıya sokacak rahatsızlıklar yaşanıyor.?