Çok ilaç kullanmıyoruz
Deloitte'un yayınladığı "Türkiye'de ve Dünyada İlaç Sanayi: Gelişme Potansiyelleri" raporu, Türkiye'de ilaç harcamalarının sanıldığı kadar yüksek olmadığını ortaya koydu.
Deloitte, son günlerde Türkiye'nin sıcak gündem maddelerinden birini oluşturan ilaç konusunda yaşanan gelişmelere ışık tutan ayrıntılı bir rapor yayınladı. "Türkiye'de ve Dünyada İlaç Sanayi: Gelişme Potansiyelleri" adını taşıyan bu rapor, Türk insanının ilaca sanıldığı kadar çok fazla harcama yapmadığını ortaya koydu.
Türkiye'nin ilaç giderleri, toplam sağlık harcamalarının yaklaşık üçte birini oluştururken Türkiye 140 dolarlık kişi başına yıllık ilaç harcama seviyesiyle Batılı ülkelerin çok uzağında yer alıyor. Kişi başı ilaç harcaması ABD'de 680 doları bulurken kişi başı ilaç harcamaları İngiltere'de 257, Fransa'da 378 ve Almanya'da 301 dolar seviyesinde gerçekleşiyor.
Deloitte Türkiye Sağlık ve İlaç Endüstrisi Lideri ve Ortak Güler Hülya Yılmaz, raporun günümüzdeki sıcak tartışmalara somut verilerle katkıda bulunduğunu belirterek şunları söyledi:
"Bütün gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki gibi Türkiye'de de üretilen ve satışa sunulan ilaçların en büyük alıcısı devlettir. Türkiye'de kişi başına düşen ilaç harcaması halen OECD ülkeleri içinde oldukça düşük olmasına rağmen gelecek yıllarda kişi başına düşen ilaç harcamalarında artış beklenmelidir. Ülkemizde ortalama insan ömrü halihazırda Avrupa Birliği ülkelerinin gerisinde olsa da, sağlık alanındaki hizmetlerin geliştirilmesi, refah düzeyinin artması ile artış gösteriyor. Ayrıca son yıllarda nüfusta azalma eğiliminin görülmesi, gelecekte daha yaşlı bir nüfus yapısının ortaya çıkması için zemin hazırlıyor. Yükselen yaş ortalaması sonucu artan sağlık hizmetleri ihtiyacı ile daha fazla ilaç tüketimi ve dolayısıyla talebinin söz konusu olmasını bekliyoruz. Sağlık sektörü ile ilgilenen yönetici ve uzmanlar için referans olabilecek bu raporu yayınlamaktan büyük mutluluk duyuyoruz."
TÜRKİYE DÜNYANIN EN BÜYÜK 15 PAZARINDAN BİRİ
Yüksek katma değeri nedeniyle dünyadaki gözde sanayilerden biri olan ilaç aynı zamanda insan sağlığını doğrudan ilgilendirmesi nedeniyle stratejik bir öneme sahip. Köklü bir geçmişe sahip Türkiye ilaç sanayinde bugün 53'ü üretim tesisine sahip olan yaklaşık 300 firma faaliyet gösteriyor.
Deloitte'un "Türkiye'de ve Dünyada İlaç Sanayi: Gelişme Potansiyelleri" raporuna göre, dünyanın 15 büyük pazarından biri olan Türkiye, 8 gelişmiş ülkenin ardından gelen ve Çin, Hindistan, Rusya, Brezilya, Meksika ve Güney Kore'nin de yer aldığı gelişmekte olan ülkeler kategorisinde bulunuyor. Türkiye'de ilaç arzı yaklaşık 23 bin eczane ve 500'e yakın ecza deposu tarafından sağlanıyor.
Türkiye'de eczanelerin ve eczacıların ilaç arzında hastaları doğru yönlendirmede önemli işlevleri var. Eğitim düzeyinin yetersizliği ve kendi kendine tedavi yöntemlerinin henüz gelişmemiş olduğu göz önüne alındığında, ilaçların eczanelerden satılmasının kamu sağlığına katkıları bulunuyor.
DÜNYADA İLAÇ HARCAMALARI NEDEN ARTIYOR?
2008 yılı itibariyle 12,1 milyar TL olan Türkiye reçeteli ilaç pazarının büyüklüğü 2003 yılında 6,2 milyar TL düzeyindeydi. Dolayısıyla, 2003-2008 yılları arasında Türkiye ilaç pazarı TL bazında yaklaşık iki kat büyüdü. OECD Sağlık Sistemi İncelemeleri 2008 Türkiye Raporu'na göre Türkiye'nin ilaç giderleri, toplam sağlık harcamalarının yaklaşık üçte birini oluşturuyor. Deloitte uzmanları ilacın sağlık harcamaları içindeki payının bazı nedenlerle yüksek göründüğünü ifade ediyor. Bunun birkaç nedeni bulunuyor:
Türkiye'de ilaca yapılan harcamalar gerçek rakamları ile eksiksiz ölçümleniyor. Buna karşılık doktor ücretleri veya teşhis için yapılan harcamalar, gibi diğer sağlık harcamalarındaki bazı sübvansiyonların dikkate alınmadığı anlaşılıyor. Üstelik kayıt altına alınamayan ilaç dışı sağlık harcamaları da olabiliyor. Ayrıca hastanelerde yatarak tedavi gören hastalara sağlanan ilaçlar, OECD ülkelerinde ilaç harcaması içinde değerlendirilmezken Türkiye'de hastalar bu ilaçları önemli oranlarda kendileri serbest eczanelerden temin etmek durumunda kalıyorlar. Dolayısıyla, Türkiye'de ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamaları içindeki oranı olduğundan yüksek görünüyor.
Öte yandan, son 20 yıldır neredeyse tüm OECD ülkelerinde ilaç harcamaları, genel sağlık giderlerinden daha hızlı artıyor. Gerek ilaç sanayindeki yenilikçi çalışmaların etkisiyle ortaya çıkan etkili ilaçlar, gerekse kamu sağlık hizmetlerinin gelişmesi ilaç tüketiminin artışına katkıda bulunuyor. Yaşam tarzlarının değişimine ve yaşlanan nüfusa bağlı olarak uzun süreli ilaç kullanımı gerektiren kronik hastalık vakalarındaki artış da tüketimi tetikliyor.