Bebeğinizin sancısı reflüden mi gazdan mı?

ESRA TÜZÜN

Reflünün yetişkinlere oranla bebeklerde daha sık görüldüğünü söyleyen Dr. Feyza Çivici Gümüş, "Aileler gaz sancısıyla reflüyü karıştırıyor. Her ağlayan çocuğa 'kolik' denmez. Reflüde; sancılara, kusma da eşlik eder" diyor

Medical Park Fatih Hastanesi Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Uzmanı Dr. Feyza Çivici Gümüş; bebeklerdeki reflüyle ilgili bilgiler verdi.

Bebeklerde de reflü olur mu?

Halk arasında 'mide yanması' ya da 'mide reflüsü' olarak bilinen, kabaca 'geri kaçış' olarak tanımlayabileceğimiz reflü, yetişkin hastalığı sanılır ama aslında tam tersidir. Bebeklerde reflünün daha sık görülmesinin nedeni; gıdaların mideye geçişine izin veren kapakçık mekanizmasının henüz yeterince çalışmıyor olması ve bebeklerin çoğunlukla yatar pozisyonda, sıvı gıdalarla beslenmesidir.

KUSMA OLUYOR!

Bebeklerdeki reflünün belirtileri nelerdir?

Bebeklerin çoğu mama yedikten veya süt emdikten sonra yediklerini çıkarırlar. Bazı bebeklerde, bu daha sık ve yoğun olarak görülür. Bebekler yediklerini çok sık çıkardıklarında, anne ve babalar telaşlanarak doktora başvurur. Reflü; pek çok farklı belirtiyle kendini gösterdiğinden ve diğer organları da etkilediğinden birçok hastalıkla karıştırılabilir. O nedenle belirtilerini çok iyi bilmek gerekir. Tekrarlayan üst solunum yolu iltihapları, geçmeyen ses kısıklıkları, hırıltılar ve öksürük gibi solunum yolu belirtilerinde, reflü hastalığı ihtimali düşünülmelidir.

Bebek kolik sanılınca reflünün teşhisi atlanır mı?

Gaz sancısı neredeyse her bebekte olduğu için hemen 'gazlı' ya da 'kolik' bebek deyip, ağlamasının nedenini gaza bağlanabiliyor. Ama aslında bebekteki gaz sancıları reflünün belirtisi de olabilir. Burada önemli olan reflünün diğer belirtilerinin de bebeğin şikayetlerine eşlik etmesidir. Eğer bebeğin gaz sancılarına ve karın ağrılarına kusma, hırıltı ve öksürük eşlik ediyorsa, reflü ihtimali mutlaka araştırılmalıdır.

Ne zaman doktora gidilmeli?

Bebeklerde sıklıkla görülen reflü, 'fizyolojik' olarak nitelendirilir ve hastalık olarak kabul edilmez. Bu bebeklerin gelişiminde ve kilo almasında bir sorun olmaz. Sadece sık olarak kusmalar gözlenir. Bebeğin büyümeye başlamasıyla (özellikle yürümeye başladığı bir yaşına doğru); katı gıdalara geçilmesi ve kendi başına dik şekilde oturmaya başlamasıyla kendiliğinden belirtiler azalarak, reflü ortadan kalkabilir. Böyle bebeklere tedavi gerekmez. Kısacası; sabırlı olur ve zaman tanırsanız, bebeğiniz bir yaşında reflüyü atlatmış olur. Ancak kusmalar şiddetini ve sıklığını artırıyor, bebek kilo alamıyor ve solunum yolu şikayetleri baş gösteriyorsa; en kısa zamanda bir çocuk doktoruna başvurmak gerekir.

Bebeklerdeki reflü, başka hastalıklara da neden olur mu?

Bebeklik çağında yaşanan reflüler çoğunlukla kendiliğinden veya alınacak bazı tedbirlerle düzelmekle beraber, birtakım farklı hastalıklara da neden olabilir. Bunlar arasında en sıklıkla rastladıklarımız; yemek borusunun tahriş olması, solunum yolu enfeksiyonları, zatürre, kansızlık, sinüzit ve orta kulak iltihabı sayılabilir.

BAŞI YUKARIDA YATIRIN

Ne gibi önlemler alınabilir?

Bebeğin reflüden az etkilenmesi için duruş pozisyonuna çok dikkat etmek gerekir. En doğru pozisyon; yemek yedikten sonra onları karınları üzerine baş yukarıda olacak şekilde yatırmaktır. Ancak bebeklerin çoğu bu pozisyonda durmak istemez ve ağlarlar. Bu durumda bebek sırt üstü, başı ve gövdesi 45 derecelik açıyla, yukarıda olacak şekilde yatırılabilir. Bu duruş için yatakta kaymayı önleyici ve açı veren yastıklardan yararlanılabilir.

BU BELİRTİLER REFLÜ SEBEBİ!

Sık sık kusma

Hırıltı ve geçmeyen öksürük

Ses kısıklığı

Sık yaşanan akciğer enfeksiyonları

Aşırı salya çıkarma

Beslenme sorunları (az emme)

Gaz ve karın ağrısı nedeni ile aşırı ağlama

Sık gaz çıkarma

Uyku bozuklukları

Uykudan uyandıran karın ağrısı doktor gerektirir

Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Yeşim Coşkun, önemli bir hastalığın habercisi olabilen ancak çoğu zaman 'gaz'dandır diyerek geçiştirilen çocuklardaki karın ağrılarıyla ilgili soruları yanıtladı.

Çocuklardaki karın ağrıları olağan şikayetler mi?

Karın ağrısı, çocuklarda en sık rastlanan sorunlardan biridir ama önemsenmesi gerekmektedir. Aslında karın ağrısı bir hastalık değil, bazı rahatsızlıklar için yol göstericidir. Karın ağrıları akut ve kronik karın ağrısı olarak ikiye ayrılır. Akut karın ağrısı, aniden ortaya çıkar ve kısa sürelidir. Kronik karın ağrısı ise haftalarca hatta bazen aylarca devam eder.

12 SAATİ GEÇTİYSE

Hangi karın ağrıları tehlikelidir?

Karın ağrısında; ağrının tipi, yayılımı, süresi, eşlik eden başka şikayetlerin olup olmaması önemli ve yol göstericidir. Özellikle çocuklarda uykudan uyandıran ve çocuğu ağlatan karın ağrıları, mutlaka ciddiye alınmalı ve sebebi araştırılmalıdır. Çünkü ağrısı olan bir çocuğun, gece uykudan uyunması önemli bir belirtidir. Karın ağrısına eşlik eden bulantı, kusma, ishal, ateş ve kilo kaybı gibi şikayetlerin varlığı çoğu zaman tanıya yardımcı olur.

Aileler hangi durumlarda mutlaka bir hekime gitmeli?

Eğer çocuğunuzun 12 saatten uzun süren karın ağrısı, kanlı ishali, kanlı kusması, sarı-yeşil renkli safralı kusması ya da şiddetli kusması oluyorsa; kötü ve düşkün görünüyorsa en kısa zamanda mutlaka doktora gitmesi gerekmektedir. 'Karnım ağrıyor' diyen her çocuk ciddiye alınmalıdır. Aniden ortaya çıkan karın ağrısının nedeni apandisit bile olabilir. Burada en önemli nokta karın ağrısı olan çocukların ciddiye alınmasıdır. Okula gitmek istemeyen ya da kızgın olduğunda karnının ağrıdığını söyleyen çocuğu bile dikkate almak gerekir.

Anne sütü bebekleri reflüye karşı korur

Beslenmesinde nelere dikkat etmek gerekir?

Her şeyden önce; anne sütüyle beslenen bebeklerde reflüye daha az rastlanır. Bebek mümkün olduğunca anne sütüyle, az ve sık beslenmelidir. Anne sütü almayan bebeklerde; mamada değişiklik yapılması, reflünün bir süre azalmasını sağlar ama şikayetlerin yeniden başlamasına neden olur. Biberonla beslenme de reflüyü artırıcı etki yapabilir; bebek biberondan mamayı çekemediğinde daha fazla hava yutar ve bu da reflüyü tetikler.

Nasıl tedavi edilir?

Kusmalar şiddetini ve sıklığını artırıyor, solunum yolu şikayetleri yaşanıyor ve alınan tüm önlemlere rağmen şikayetler devam ediyorsa; önce ilaç tedavisine, nadiren de olsa cerrahi tedaviye başvurulabilir. Tedaviye gerek görülen çok az çocukta sıklıkla uygulanan tedavi ise 'nissen funduplikasyon' ameliyatıdır. Bu ameliyatta, midenin üst kısmı yemek borusuna sarılır. Böylece mide kasıldığında, sarılan kısım da kasılarak, yemek borusunu kapatır ve geriye kaçış önlenir.

Şekerlemeler de karın ağrıtabilir!

Çocuklardaki karın ağrılarının bir başka nedeni ise sakız gibi tatlandırıcı maddeler içeren gıdaların tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan karın ağrılarıdır. Bu tip gıdaların tüketimi sonlandığında karın ağrısı da kendiliğinden geçmektedir. Bu nedenle karın ağrısından şikayet eden çocuklarınızı gözlemlemenizde fayda var. Eğer karın ağrısı şikayetleri başladığında abur cuburları ve şekerlemeleri fazla kaçırdıysa nedeni bunlar olabilir. Bu durumda şekerlemeleri kesip çocuğunuzu tekrar gözlemleyin. Eğer ağrı geçmiyorsa, bir doktora götürün.

Asla ağrı kesici kullanmayın!

Karın ağrısı olan bir kişi, ağrısını geçirmeye yönelik herhangi bir ilaç kullanmamalıdır. Kullanılan ağrı kesiciler, hastalığı maskeleyebilir ve tanıda gecikmeye neden olabilir.

Karın ağrısı çeken çocuğa, ağrı kesici vermek yerine, rahat edebileceği bir ortama yatırılmalı, anne ve babası bu süreçte çocuğu çok iyi takip etmelidir.

Karın ağrısı olan çocukları, yemek konusunda zorlamamak ve ısrarcı olmamak gerekir.

Önemli olan mümkün olduğunca sıvı tüketmesini sağlamaktır.