Mayıs'ta fiyatlar düştü
- İstanbul'da 2010 yılı mayıs ayında perakende fiyatlar yüzde 0,64, toptan fiyatlar yüzde 1,18 oranında azalış gösterdi.
İTO tarafından İstanbul için hazırlanan 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksine göre perakende fiyatlar yüzde 0,64, Toptan Eşya Fiyatları İndeksine göre toptan fiyatlar ise yüzde 1,18 oranında azaldı.
İTO'nun Fiyat İndekslerinin, 2010 yılı mayıs ayının bir önceki yılın aynı ayı ile karşılaştırmasında perakende fiyatlar yüzde 10,60, toptan fiyatlar yüzde 9,60 oranında artış kaydetti.
Söz konusu indekslerde 24 aylık serilerden oluşan yıllık ortalama artış hesabına göre 2010 yılı nisan ayında 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksi yıllık ortalama yüzde 9,49, Toptan Eşya Fiyatları İndeksi ise yıllık ortalama yüzde 3,88 oranında artış gösterdi.
İstanbul'da geçen ay perakende fiyatlarda yüzde 0,64 oranında gerçekleşen azalış, mayıs ayları itibariyle 1995 yılından bu yana gerçekleşen ilk negatif enflasyon oranı oldu.
Gıda Harcamalarında yer alan Yaş, Kuru Sebze ve Meyve grubundaki ürünlerde mevsimsel özelliklerden dolayı yaşanan arz fazlalığı ve akaryakıt ürünlerine yapılan aşağı yönlü fiyat ayarlamalarının yanı sıra Kültür Eğitim ve Eğlence Harcamaları grubunda maç giriş ücretlerindeki azalış bu ayki enflasyonun ana belirleyicileri oldu.
Mayıs ayında Gıda Harcamaları yüzde 1,84, Konut yüzde 0,11, Kültür Eğitim ve Eğlence yüzde 0,69 oranında azalış gösterirken, Ulaştırma ve Haberleşme Harcamaları yüzde 0,76, Sağlık ve Kişisel Bakım yüzde 0,61, Ev Eşyası Harcamaları yüzde 0,05 oranında arttı, diğer harcamalar grubunda ise fiyat değişimi yaşanmadı.
2009 yılı Mayıs ayında yüzde 7,74 olan yıllık perakende fiyat artış oranı, 2010 yılının aynı ayında bir önceki yıla göre artarak yüzde 10,60 oldu. Yıllık ortalama artış oranı ise son altı aydaki yükseliş trendine devam ederek Mayıs ayında yüzde 9,49'a ulaştı.
-1963 YILINDAN SONRAKİ EN DÜŞÜK AYLIK DEĞİŞİM ORANI-
Toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları İndeksi Mayıs ayında yüzde 1,18 oranında azaldı. Bu oran Mayıs ayları itibariyle 1963 yılından sonraki en düşük aylık değişim oranı.
Gıda Maddeleri grubunda arz fazlalığından kaynaklanan fiyat azalışlarının yanı sıra yurt içi ve yurt dışı borsalarda işlem gören Madenler ve İnşaat Malzemeleri gruplarında yer alan maddelerdeki fiyat azalışları bu ayki değişimin ana nedenlerini oluşturdu.
Mayıs ayında Gıda Maddelerinde yüzde 3,15, Madenlerde yüzde 0,86, Kimyevi Maddelerde yüzde 0,49 oranında azalış, İşlenmemiş Maddelerde yüzde 1,00, Mensucatta yüzde 0,67, Yakacak ve Enerji Maddelerinde yüzde 0,55, İnşaat Malzemelerinde ise yüzde 0,13, oranında artış kaydedildi.
2009 yılı Mayıs ayında yüzde -1,88 oranında azalış kaydedilen yıllık toptan fiyatlar, bu yılın aynı ayında bir önceki yıla göre önemli oranda artarak yüzde 9,60, yıllık ortalama değişim oranı ise 2010 yılında başladığı yükselme eğilimine devam ederek yüzde 3,88 oldu.
-''TÜRKİYE HENÜZ KRİZ ÖNCESİ SEVİYEYE DÖNEMEDİ''-
İTO'nun fiyat artışlarına ilişkin değerlendirmesinde şunlar kaydedildi:
''2010 Ocak-Mayıs döneminde küresel ekonomide ve finansal piyasalardaki toparlanma eğilimi devam etmiş ancak, euro bölgesinde kredi piyasalarındaki sorunlar ile işsizlik oranlarının yüksek seviyelerini koruması geleceğe dönük belirsizlikleri giderememiştir. Ayrıca, gelişmiş ülkelerde uygulanan genişleyici maliye politikaları sonucu hızla artan bütçe açıkları ve kamu borç stokları uzun vadede faiz oranları ile talebi olumsuz yönde etkileyebileceği endişesi tüm ekonomilerde hakimiyetini korumaktadır. Bu gelişmelerin yanında Türkiye, Doğu Asya ülkeleri ile birlikte 2009 yılının dördüncü çeyreğinde en hızlı büyüyen ülkeler arasında yer almasına rağmen iç ve dış etkenler nedeniyle henüz kriz öncesi seviyesine dönememiştir.
Ülkemizde 2009 yılının, son çeyrekten itibaren enerji ve emtia fiyatları ile gıda maddelerindeki fiyat hareketlerinin yanı sıra iç talepte kısmi yaşanan canlanma ile yükselme trendine giren enflasyon, Mayıs ayında gıda ve madenler gruplarında yer alan maddelerdeki gerilemelerle toptan ve perakende fiyatlar negatif yönde eğilim göstermiştir. Özellikle dış talep koşullarının halen zayıf olması, istihdamdaki daralmanın devam etmesi ve girdi maliyetlerindeki fiyat artışlarının tüketici fiyatlarına yansımasının sınırlı kalması, orta ve uzun vadede enflasyonun hedeflenen seviyelere ulaşmasını mümkün kılmaktadır.''