Askerlik sorununda kalıcı çözüm profesyonel ordu
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner'in her vatandaşın eşit sürede zorunlu askerlik yapması gerektiği şeklindeki açıklamalarıyla başlayan tartışma sürüyor.
Genelkurmay kanadı, tüm vatandaşların üniversite mezunu ayrımı olmadan 9 ya da 12 ay askerlik görevi yapmasını isterken, sivil irade farklı düşünüyor. Tek tip askerliğin 'adil' olmayacağını düşünen hükümet, şu anda 15 ay olan zorunlu askerliği 9 aya, 6 ay olan kısa dönem askerliği de 4 aya düşürecek formül üzerinde çalışıyor. Fakat yapılan yorumların aksine, asıl sorun Türk ordusunun savaş konsepti ve zorunlu askerlik uygulamasında düğümleniyor. Her Türk vatandaşı anayasal zorunluluk gereği, kışlanın yolunu tutuyor. Bu da devasa bir ordu anlamına geliyor.
TSK'nın tam olarak kaç kişilik bir kuvvetten oluştuğu da muamma. 500 bin ile 1 milyon arasında bir rakamdan söz ediliyor. Ülkelerin asker sayıları konusunda araştırma yapan FAS (Federation of American Scientist) adlı araştırma kuruluşunun raporuna göre Türk ordusunun asker sayısı 780 bin. Uzmanlara göre, mecburi askerlik devam ettiği sürece, askerlik süresinin 12 ayın altına indirilmesi pek mümkün gözükmüyor. Tek tip askerlik ise, üniversite mezunlarına haksızlık anlamı taşıyor. Asıl çözüm için ise sistemin değişmesi ve profesyonel orduya geçişin sağlanması gerekiyor. Aksi takdirde, işini, ailesini bırakıp en verimli döneminde askere giden Türk vatandaşlarının 'istihdam' odaklı askerlik yapmadığı tartışmaları sürecek. Profesyonel ordunun, terörle mücadelede de Türkiye'nin elini güçlendireceği kaydediliyor. Kısa bir süre acemi eğitimi aldıktan sonra Güneydoğu'ya gönderilen Mehmetçiğin yerine, askerliği meslek olarak yapan profesyonel birimlerin terörle mücadelede yer almasının ordunun gücünü artıracağı kaydediliyor. Öte yandan TSK'da yaklaşık 165 bin Mehmetçik, orduevlerinde garsonluk, kantinlerde satış elemanı gibi 'hizmet' sektörü şeklinde tanımlanan görevlerde istihdam ediliyor. Bir kısmı sadece eğitim yapıp, şehir merkezlerinde nöbet tutarken, bir bölümü de terörle mücadele ediyor. Uzmanlar işte bu yapının değişmesi gerektiğini belirtiyor. Emekli Yarbay Şenol Özbek, TSK'daki kalabalık yapının ihtiyaçtan değil, zorunlu askerlikten kaynaklandığını belirtiyor. Milyonlarca kişinin yaşı geldiğinde askere gitmek zorunda olduğunu hatırlatan Özbek, sorunun profesyonel orduya geçişle çözülebileceğini kaydediyor. Tek tip askerlik tartışmasının, ordunun bu yapısı devam ettiği sürece anlamsız olduğunu vurguluyor. Emekli Binbaşı Cüneyt Demircan da, profesyonelleşme taraftarlarından. Tek tip askerlikle ilgili olarak ise üniversite mezunlarının belirli bir temel eğitimden sonra kendi branşlarında hizmet vermesi gerektiğini düşünüyor. NATO ordularının küçüldüğünün ve hareket kabiliyetlerinin arttığının altını çizen Demircan, aynı uygulamanın TSK tarafından da benimsenmesini istiyor. Emekli Binbaşı Şahin Akdoğan'a göre de ordu küçülmeli ve askerlik süresi kısaltılmalı. Tek tip askerlik uygulaması ise Türkiye'nin ihtiyaçlarını karşılamaz.
Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra, 1990'dan beri, birçok NATO ve AB ülkesi, zorunlu askerliği kaldırdı ve ordularını küçülttü. Bunlardan aralarında Türkiye'nin de olduğu dokuz ülke halen zorunlu askerliği koruyor. Bu ülkeler Arnavutluk, Almanya, Estonya, Finlandiya, Yunanistan, Norveç, Avusturya ve Kıbrıs Rum Kesimi. Bugün dünyanın dört bir yanında üs ve asker bulunduran ABD, yaklaşık 1,5 milyon kişilik orduya sahip. İngiltere'nin 200, Fransa'nın ise 360 bin kişilik askerî gücü var. Emekli Albay Ahmet Alper de diğer ordularla karşılaştırıldığında, Türk ordusunun küçülmesi gerektiğini düşünenlerden. Tek tip askerliğin çözüm olmayacağını belirten Alper, "Bu mantıklı bir uygulama olmaz. Üniversite mezunları temel askerî bilgileri alıp, işlerine geri dönmeli." diyor. Alper, zorunlu askerlik uygulamasının altında, bireyleri belirli bir düşünceden geçirme anlayışının da yattığına dikkat çekiyor.
ZAMAN