'Yol Tazminatları' sorununa lokal değil, genel bir çözüm getirilmelidir
Daha önce yayımlanan yazılarımızda Adliye çalışanlarının yolluk ücreti konusunda yaşamış oldukları sorunlara (3717 için kanun teklifi verildi.), (Adalet Bakanlığı, 3717'ye ne zaman çözüm bulacak?), (Adalet Bakanlığı çalışanının yolluk çilesi) konulu yazılarımızda değinmiştik. Yol tazminatı konusunun daha iyi anlaşılması için, yeni başlık altında bazı konuları açıklamaya çalışacağız. Dosya için başlığa tıklayınız.
Konunun önemine binaen ve daha iyi anlaşılması için; ?Yolluk nedir,? ?8/5/1991 tarihli ve 3717 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde değişiklik yapılmadan önce uygulanan yöntem nasıl idi??,?Ağustos 2010 tarihli ve 27659 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6009 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ile değiştirilen 8/5/1991 tarihli ve 3717 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin değiştirilmesinden sonraki yöntem nasıldır??, ? Keşfe giden heyet ne kadar yolluk almaktadır, 3717 sayılı yasanın 2 inci maddesi değiştirildikten sonra 2011 yılı için belirlenen yolluk ücreti; yani 129,20 TL'nin tamamı keşfe giden heyete mi ödeniyor ??, ?Vatandaştan alınan keşif harcının tamamı keşfe giden heyete ödenmeyecekti de neden vatandaştan fazla keşif harcı alınmaktadır??, ?Keşfe giden adliye çalışanı,keşif yolluklarını, keşiften döndükten sonra mı almaktadırlar??,?Adalet Bakanlığı adliye çalışanlarının yolluk konusunda yaşadığı sorunlara lokal değil, genel bir çözüm getirmelidir.? isimli konu başlıkları halinde açıklamakta yarar görülmüştür.
1)YOLLUK NEDİR:
Adliye çalışanlarının bilirkişi eşliğinde olay ya da dava yerinde fiili keşif ve inceleme yaptıklarında kendilerine yolluk adı altında cüzi bir ücret ödenmektedir, yani;dava ve icra dosyalarında, mahkeme heyetinin bilirkişi eşliğinde olay yada dava yerinde fiilen keşif ve inceleme için keşif, icra yada inceleme yapılmasına karar veriyor, bilirkişiler tayin ediliyor, dosya hukuk dosyası ise keşif talebinde bulunan tarafça, eğer dosya ceza dosyası ise suçüstü ödeneğinden keşif gideri karşılanıyor ve mahkeme heyeti (çoğu zaman refakatine bilirkişi de alarak) keşif mahalline gidip incelemeler yapıyor. Bu tür iş ve işlemler için keşif heyeti yolluk yani ödenek alırlar. Yolluk her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenir. Alınacak yol-luğun miktarı Hâkim-Savcı, Zabıt Kâtibi, Mübaşir gibi unvanlara göre değişiklik göstermektedir.
2)08/05/1991 TARİHLİ VE 3717 SAYILI KANUNUN 2 NCİ MADDESİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMADAN ÖNCE UYGULANAN YÖNTEM NASIL İDİ?
Ağustos 2010 tarihli ve 27659 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6009 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ile değiştirilen 8/5/1991 tarihli ve 3717 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde değişiklik yapılmadan önce, keşfe gidilen dosyada hakim-zabıt katibi-mübaşire ödenen yollukların toplamının yarısı havuz adı altında o adliyenin açtığı bankada biriktirilmekteydi, havuzda biriken paralar ise her ay sonunda o adliyede çalışan personele eşit şekilde dağıtılmaktaydı.
3)AĞUSTOS 2010 TARİHLİ VE 27659 SAYILI RESMÎ GAZETEDE YAYIMLANARAK YÜRÜRLÜĞE GİREN 6009 SAYILI KANUNUN 30 UNCU MADDESİ İLE DEĞİŞTİRİLEN 8/5/1991 TARİHLİ VE 3717 SAYILI KANUNUN 2 NCİ MADDESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİNDEN SONRAKİ YÖNTEM NASILDIR?
Ağustos 2010 tarihli ve 27659 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6009 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ile değiştirilen 8/5/1991 tarihli ve 3717 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde değişiklik yapıldıktan sonra ise, 2011 yılı itibari ile toplam keşif harcı 129,20 TL oldu ve zabıt katibi için 12,39 TL, Mübaşir 9,29 TL, Hakim 17,04 TL olarak belirlendi.
Adalet Bakanlığı;Ağustos 2010 tarihli ve 27659 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6009 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ile değiştirilen 8/5/1991 tarihli ve 3717 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde yapılan değişikliğe ilişkin yaptığı duyurularda (tıklayın), (tıklayın) yapılan değişikliğin nasıl olduğuna ve yapılan değişikliğe istinaden nasıl bir yöntem izleneceğine dair açıklama yapmıştır.
4) KEŞFE GİDEN HEYET NE KADAR YOLLUK ALMAKTADIR, 3717 SAYILI YASANIN 2 İNCİ MADDESİ DEĞİŞTİRİLDİKTEN SONRA 2011 YILI İÇİN BELİRLENEN YOLLUK ÜCRETİ YANİ 129,20 TL'NİN TAMAMI KEŞFE GİDEN HEYETE Mİ ÖDENİYOR ?
Belirlenen 129,20 TL tutarındaki ücretin tamamı keşfe giden heyete ödenmemektedir, bu konudaki uygulama şu şekildedir:
Keşfe gidilen her dosya için keşif harcı olarak 129.20 TL ödenmektedir, 129.20 TL olarak yatırılan keşif harcında; zabıt katibi için 12,39 TL,Mübaşir 9,29 TL,Hakim 17,04 TL almaktadır, yani keşfe giden heyet toplamda; 38,72 TL almaktadır. Hal böyle olunca da 129,20'nin 38,72 TL'si keşif yolluğu olarak ödenmekte olup, kalan 90,48 TL ise hazineye aktarılmaktadır.
5) VATANDAŞTAN ALINAN KEŞİF HARCININ TAMAMI KEŞFE GİDEN HEYETE ÖDENMEYECEKTİ DE NEDEN VATANDAŞTAN FAZLA KEŞİF HARCI ALINMAKTADIR?
Burada asıl merak edilen husus ise, keşif harcı adı altında vatandaştan alınan 129,20 TL ücretin 38,72 TL'si keşfe giden heyete ödenirken, kalan 90,48 TL'si ise hazineye aktarılması ne kadar hakkaniyetlidir sorusudur.
Mevcut durum ile düzenleme yapılmadan önceki durumun yukarıda mukayesesi yapıldığı üzere;Adalet Bakanlığı;Ağustos 2010 tarihli ve 27659 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6009 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ile değiştirilen 8/5/1991 tarihli ve 3717 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde değişiklik yaparak, adliye çalışanlarının yolluk konusunda yaşadığı sorunlara kısmen çözüm getirmiştir.
6) KEŞFE GİDEN ADLİYE ÇALIŞANI, KEŞİF YOLLUKLARINI, KEŞİFTEN DÖNDÜKTEN SONRA MI ALMAKTADIRLAR?
Keşfe giden, keşif heyeti hak ettikleri keşif yolluklarını aylar sonra almaktadırlar ki;bu da hakkaniyet ile izah edilebilir bir durum teşkil etmemektedir.Bakanlık 3717 sayılı kanunda değişiklik yaparak genel çözüm değil, lokal çözüm cihetine gitmiştir ki; bu da keşfe giden keşif heyeti tarafından bir takım sorunları yaşamalarına neden olmuştur.
Dağ-bayır demeden, yaptığı işte gece-gündüz kavramı barındırmayan adliye çalışanlarına bu yapılan hiçte reva değildir, zira adliye çalışanları gerek hakimi veya savcısı olsun, gerek zabıt katibi olsun gerekse mübaşiri olsun ya da icra çalışanları olsun bir bütün halinde çalışmaktadırlar, keşif mahallindeki her türlü olumsuz durumlara karşı, büyük bir özveri ile ve mesai kavramı gözetmeksizin çalışmaktadırlar.
7)ADALET BAKANLIĞI ADLİYE ÇALIŞANLARININ YOLLUK KONUSUNDA YAŞADIĞI SORUNLARA LOKAL DEĞİL, GENEL BİR ÇÖZÜM GETİRMELİDİR.
Buraya kadar Adliye çalışanlarının yolluk ödeneklerinin nasıl olduğu, 3717 sayılı yasanın 2 inci maddesi değiştirilmeden önceki yolluk ödeneneğinden adliye çalışanlarının nasıl yararlandığı, Ağustos 2010 tarihli ve 27659 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6009 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ile değiştirilen 8/5/1991 tarihli ve 3717 sayılı Kanunun 2 nci maddesi değiştirildikten sonra yolluk ödeneğinden adliye çalışanlarının nasıl yararlandığına ilişkin teferruatlı bir şekilde açıklama yapılmıştır.
Adalet Bakanlığı, büyük bir özveri ile çalışan adliye çalışanlarının bu konudaki sıkıntılarının çözümü için;
1-Ya vatandaştan alınan keşif harcının tamamı keşfe giden heyete ödenmeli, hazineye fazladan alınan ücretin aktarımı yapılmamalı,
2-Ya da keşfe giden heyetin alacağı ücret kadar vatandaştan keşif harcı alınmalıdır, şeklinde ki düzenlemeler, öneri olarak değerlendirilebilir.Zira bunun aksi vatandaşın fazladan para yatırmış olduğu anlamına gelmektedir.
Adliye çalışanlarının, gittikleri keşiflerden ötürü yaşadıkları yolluk sorunlarına ilişkin detaylı şekilde gerekli açıklamaları yapmaya çalıştık, adliye çalışanları bu konuda yaşadıkları sorunları biran önce çözüme kavuşturulmasını beklemektedir.
Konunun önemi, ilgililer tarafından dikkate alınıp gerekli düzenlemelerin yapılması dileğiyle.
Forum Bölümü Adalet Personeli Bölümü Editörü
? ÇOTANAK '