Dişçi korkusu psikoloji bozuyor
- Uzmanlar, diş hekimi korkusunun kişinin iç dünyasında oluşturduğu mantık dışı endişeler içerdiğini ifade ederek hastanın yanlış duyumların etkisinde kalmaması gerektiğini söyledi.
Günümüzde etkin lokal anestezilerin ve analjeziklerin kullanılmasına rağmen halen birçok hasta diş hekimi korkusu taşıyor. Bu korkunun bazen kişinin psikolojik durumunu bozucu boyutlara varabildiğini söyleyen uzmanlar, ağrıları dayanılmaz hale gelmesine rağmen diş hekimine gitmeyen ya da gitmek zorunda kaldığında kalp çarpıntısı, mide bulantısı ya da terleme gibi fiziksel reaksiyonlar gösteren kişilere rastlandığını belirtti. Aslında diş hekiminden korkmanın bir suç ya da ayıplanacak bir durum olmadığını
kaydeden Bursa Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Diş Hekimi Serap Aydın, aksine böylesi durumları insanın doğal bir tepkisi olarak değerlendirmek gerektiğini ifade etti. Diş hekimi fobisini yenmek için işe 'korku' ve 'fobi' kavramlarını birbirinden ayırarak başlamak gerektiğini söyleyen Aydın, diş hekimi fobisinin korkunun bir üst kademesi olarak adlandırıldığını kaydetti.
"YANLIŞ DUYUMLARA ALDANMAYIN"
Ailede, okulda, iş hayatında yer alan yanlış duyumların diş hekim korkusunu tetiklediğini belirten Aydın, "Yanlış duyumlar, kulaktan kulağa hızla geziyor. Böylece pek çok olay, kişiye abartılarak ya da yanlış ifade edilerek geri dönüyor. Çocukta ya da yetişkin bireyde diş tedavilerine karşı olumsuz bir algı oluşuyor. Olumsuz algıyı ortaya çıkaran bir diğer faktör de yanlış deneyimlerdir. Yanlış deneyimlerin temelinde, hatalı ya da eksik diş hekimi uygulamaları yer alır. Bu noktada çocuğun ya da bireyin
karakterine uygun bir diş hekimi seçmesi önemli" dedi.
"AİLENİN YANLIŞ UYARILARI KORKUYU ARTIRIYOR"
Diş hekimi fobisini artıran faktörlerden birisinin ailelerin yanlış uyarıları olduğunu kaydeden Aydın, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
"Çocuklara, 'Yaramazlık yapma seni dişçiye götürürüm, uslu dur yoksa doktor sana iğne yapar, yemeğini çabuk ye, yoksa dişini çektiririm' benzeri korkutmalar ya da, 'Cesur ol, ne var korkacak?' gibi kelime ve ifadeleri kullanmak yanlış. Bu cümleler, bu duyguların reddedilmesine bireyin çocukluktan başlayarak ömür boyu diş tedavisinden kaçmasına ve yaşam boyu bir fobiye sahip olmasına sebep olmaktadır. Olası bir fobiyi aşmak için, kesinlikle bu tarz korkutmalardan kaçınmak ve böylesi bir yaklaşım
içerisinde olanları uyarmak gerekir. Dünya nüfusunun yüzde 6-yüzde 14'ü, sadece korku yüzünden diş hekimine gitmekten kaçınmaktadır. Çoğunlukla da bu endişenin temelinde iğneye ve acıya karşı duyulan korku vardır. Hem hastanın hem de diş hekiminin psikolojik olarak kendilerini rahat hissedebilmeleri ve ağrısız bir tedavi için ilk şart anestezidir. Böylece ağrı stresi yaşanmayıp tedavi daha kısa sürede ve daha başarılı olur."
"KORKU İÇİN NE YAPILABİLİR?"
Diş hekimi korkusunu yenmek için randevu saatinin en uygun bir zamanda alınması gerektiğinin altını çizen Aydın, "Hastanın korkuları konusunda hekimiyle açık bir şekilde konuşması gerekli. Hasta, diş hekiminden neden korkuyor ve bu konuda neler yapılabilir? Korku ve kaynakları konusunda doktorla hastanın konuşması ve bu anlamda alınacak önlemlerin yanı sıra yapılabilecek değişiklikler konusunda ortak kararlar alınması korkunun yenilmesinde önemli yararlar sağlayacaktır. Tedavi sırasında yapılacak
işlemler adım adım anlatılır ve ağrı duyulduğunda hastanın elini kaldırarak haber verilmesi istenir. Böylece hastaya işlemin ağrı duyulduğu anda kesilebileceği garantisi verilerek korku azaltılabilir" şeklinde konuştu.