Yağışlar meyve - sebzeyi vurdu
Hükümetin 2023 vizyonu çerçevesinde 10 milyar dolar hedeflenen yaş meyve sebze ihracatı, bu yıl aşırı yağışların kurbanı oldu. Yağışlı havalar sebebiyle hasat dönemi geciken sektörün yılın ilk sekiz ayındaki ihracatı yüzde 6 düşüş gösterdi.
Sektör temsilcileri, yaş sebze meyve ihracatının geçen yıla göre yüzde 30 düzeyinde gerileyeceğini söyledi. Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Orhan Gençoğlu da sezonun 15-20 gün geciktiği için ihracatta beklentilerin çok gerilerde kalacağını ifade etti.
Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği(UYMSİB)'nin verilerine göre, sektörün ağustos ayı ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 40 oranında değer kaybederek 6 milyon 168 bin dolar olarak gerçekleşti. Birliğin ilk 8 aydaki ihracatı da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6 düşüş gösterdi ve 63 milyon 920 bin dolar oldu. UYMSİB'in yıllık bazdaki ihracatı da bir önceki döneme göre yüzde 5 oranında azaldı ve 97 milyon 556 bin dolar seviyesinde oluştu.
Alara Tarım Ürünleri AŞ CEO'su Yavuz Taner, bu sene ilkbaharın çok yağışlı ve serin geçtiği için hasat döneminin geç başladığını söyledi. Kiraz başta olmak üzere ürünlerin hepsinde hasadın 15 gün geç başladığına işaret eden Taner, bunun 15 günlük bir satış kaybı getirdiğini kaydetti. Yağışların çiçek açma döneminde de yoğun devam ettiği için özellikle kirazda çiçeklenmenin layıkıyla olmadığına dikkat çeken Taner, Türkiye çapında rekolte düşüşü yaşandığını vurguladı.
Sonraki dönemde ise mantar hastalıklarının getirdiği sıkıntılar olduğunu ifade eden Taner, şöyle konuştu: "İhracatçılar zaten ilk dönemde bocaladılar. Kalite yönünden de orta dönemde bir bocalama geçirdiler. Bu nedenle de daha rakamlar açıklanmadı ama ön rakamlara göre ihracatta geçen seneye oranla yüzde 30-35 civarında azalma oldu."
Erik, şeftali gibi sert çekirdekli meyvelerde ürünler ne kadar uzun süreyle pazara sunulursa, kazançların o derece arttığına dikkat çeken Yavuz Taner, özellikle nektarin pazarının ilk turfandanın başladığı Tarsus'tan Bursa, Çanakkale bölgesine kadar gayet tatminkar fiyatlara ulaştığını aktardı. Japon eriklerinin de yüksek talep gördüğünü dile getiren Taner, ürünler hakkında şu bilgileri verdi:
"Şeftali çok miktarda olduğu için pazarda talep olmasına rağmen ürün fazlalığı nedeniyle fiyatta düşüş oldu. Ancak bu seneki iklimden dolayı oluşan elverişsiz durumlar nedeniyle şeftaliler dayanıklı olmadı. Elmada da yine hasat mevsiminin geç başlaması nedeniyle aynı sorunlar yaşandı. Erkenci çeşitlerin gece kaymasından dolayı da bu sefer de elmada sıkıntılar oldu. İhracatın gözde meyvelerinde Bursa siyah inciri de hasadın geç başlaması nedeniyle aynı sorunlarla karşılaştı. Yüksek fiyatlarla başladı, şimdi normal fiyatlara doğru inmeye başladı. İklim koşulları nedeniyle meyve üretiminde sıkıntılar oldu. Bu nedenle biz bu sene ihracatta artış beklerken tam tersini gerileme oldu. Hem ürün sayısında hem de kalitesinde bir gerileme yaşandı. Bunca yıllık tecrübenden sonra şunu anladım; iklim koşulları yerli yerinde devam ederse ürün verimi de yerli yerinde gidiyor. Bu ürünün kalitesini, gelişimini, verimini etkiliyor. Bu sene anormalliklerin çok yaşandığı bir sene oldu."
Uludağ Meyve Sebze Mamulleri İhracatçıları Birliği (UMSMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Gençoğlu da meyvede dölleme sırasındaki yağışlardan dolayı hasadın az olduğunu dile getirdi.
Özellikle vişnede hemen hemen sıfır ihracat olduğuna işaret eden Gençoğlu, şöyle konuştu: "Uzun yıllardan beri vişneyi tarlada 2,5 lira ile 3 liraya satıyorduk. Ancak bu sene hiçbir şekilde fiyat tutmadı, ihracat yapılamadı. Çilek fiyatları da yüksekti. Dondurulmuş ürünlerde de konservede de fiyatlar tutmadığından ihracat yapılamadı. Diğer ürünlerde de aynı şeyi söyleyebiliriz. Bir kere sezon 15-20 gün gecikti. Her türlü üründe bu böyle oldu. Bu yıl hava koşullarının meyve sebze ihracatını en az yüzde 20-25 oranında düşüreceğini tahmin ediyoruz."