Eş için harcırah, hangi halde tam, hangi halde yarım ödenecek?
6245 sayılı Kanunun 45. maddesinin ek fıkrasında; "Bu maddeye göre harcıraha müstehak memur veya hizmetlinin eski görev mahallinden yeni görev mahalline atanan memur veya hizmetli eşine (c) bendi uyarınca hesaplanacak miktarın yarısı ödenir." hükmü yer almaktadır. Bu hüküm uygulamada çok fazla sorun yaratmaktadır. Örneğin eşlerden birisi bu ay diğeri bir sonraki ay atandığından, harcırahın tam mı, yarım mı ödeneği ilden ile farklılık göstermektedir. Maliye Bakanlığı özellikle bu maddenin yorumuna ilkişkin olarak ayrıntılı bir cevap verdi. Cevap için başlığa tıklayınız.
SORUN
eş durumu harcırahı ile ilgili bana ve foruma gelen bir çok soru üzerine bazı araştırmalar yaptım... Bilindiği gibi harcırah kanununun 45. maddesinin ek fıkrasında şöyle bir ifade yer almaktadır:
(Ek fıkra: 16/06/1983 - 2851/4 md.) Bu maddeye göre harcıraha müstehak memur veya hizmetlinin eski görev mahallinden yeni görev mahalline atanan memur veya hizmetli eşine (c) bendi uyarınca hesaplanacak miktarın yarısı ödenir.
işte bu noktada kafalar karışmaktadır...
bu durum üzerine bulunduğum şehrin farklı ilçelerinin mal müdürlüğü ve milli eğitim muhasebe bölümleriyle görüşmeler yaptım.
fakat gördüm ki her yerde farklı bir uygulama var.
görüştüğüm kişilere şu soruyu yönelttim:
eşlerden birisinin tayini çıktı ve harcırahını tam olarak aldı.diğer eşte 1 ay,3 ay,6 ay ve yahut 3-5 sene sonra eşinin yanına tayinini aldırınca 45. maddedeki ek fıkra hangi zamana göre uygulanır diye sordum?
ilk görüştüğüm muhasebe yetkilisi şu cevabı verdi: eşler aynı gün ilişiği kesip yolluk alırlarsa madde uygulanır. arada 1 gün olsa bile iki eşte tam yolluk alır ve bu zamana kadar hep böyle hesepladık dedi...
başka ilçedeki muhasebe yetkilisi de şu cevabı verdi: eşler arasındaki tayin süresi ne olursa olsun (3-5-10 sene fark etmez) 2. eşin yolluğu yarım hesaplanır.amaç ev taşıma mantığıdır ve ilk gidenin evi taşıdığı düşünülerek 2. eşe tam yolluk verilmez dedi...
aslında ek fıkrada süre belirtilmemesi farklı uygulamalara sebebiyet vermektedir.
Yine; A ilinde ve B ilinde çalışan kişiler evlenmiş A ilinde ki B iline eş özrü istemiştir.Bu kişinin tayini çıkmış ve "bazı illerde eş özrü istediğiniz için harcırah kanununun 45. maddesinin c bendine göre ödenen miktar yarısı olarak hesaplanmıştır."
Bazı illerde ise sadece bir eş tayin istediği için tam yatırılmaktadır.
CEVAP
BİMER TARİH VE SAYISI : 20/8/2011 / 746628
Sayın ???????????
İlgi başvurunuzda, 6245 sayılı Harcırah Kanununun yer değiştirme suretiyle naklen atananlara ödenecek sürekli görev yolluğunun hesaplanmasının düzenlendiği 45 inci maddesinde yer alan memur ve hizmetlilerin eşlerine ödenecek harcırah konusunda Bakanlığımızdan bilgi istenilmektedir.
Bilindiği üzere, 6245 sayılı Harcırah Kanununun 10 uncu maddesinde, yurt içinde sürekli bir göreve naklen atanan memur ve hizmetlilere yol gideri, gündelik, aile gideri ve yer değiştirme gideri olmak üzere sürekli görev yolluğu verileceği, 45 inci maddesinde de, yurt içinde yer değiştirme masrafının değişken unsurunun, memur veya hizmetlinin her kilometre veya denizmili başına yalnız kendisi için yurt içi gündeliğinin yüzde beşi olarak hesaplanacağı, harcıraha müstehak memur veya hizmetlinin eski görev mahallinden yeni görev mahalline atanan memur veya hizmetli eşine ise bu şekilde hesaplanacak miktarın yarısının ödeneceği hükme bağlanmıştır.
Maddenin incelenmesinden de görüleceği üzere, memur veya hizmetlinin eski görev mahallinden yeni görev mahalline atanan memur veya hizmetli eşine yer değiştirme masrafının değişken unsurunun yarısının ödeneceği belirtilmiş, bu atamanın aynı zamanda veya farklı zamanlarda yapıldığında yer değiştirme masrafının değişken unsurunun tamamının ödeneceğine ilişkin bir açıklamaya yer verilmemiştir.
Buna göre, her ikisi de memur veya hizmetli olan eşler aynı yere atanmış başka bir ifadeyle her iki eşin de eski ve yeni memuriyet mahallerinin aynı olması halinde (atamalarının farklı zamanlarda olup olmadığına bakılmaksızın) bunlardan birisine yer değiştirme masrafının değişken unsurunun tamamının, diğer eşe ise yarısının ödenmesi gerekmektedir.
Ancak,
a) Eşlerden sadece birisinin memuriyet mahallinin değişmesi,
b) Eşlerin, farklı memuriyet mahallerinden aynı memuriyet mahalline atanmaları,
c) Eşlerin aynı memuriyet mahallinden farklı memuriyet mahallerine atanmaları,
d) Eşlerin, farklı memuriyet mahallinden farklı farklı memuriyet mahallerine atanmaları,
durumunda harcıraha müstehak eşlerin her biri için yer değiştirme masrafının değişken unsurunun tam olarak ödenmesi mümkün olabilmektedir.
Öte yandan, Memuriyet mahalleri farklı olan, başka bir ifadeyle başka bir yerde görev yapmakta olan memur veya hizmetlinin yine başka bir yerde görev yapmakta olan memur veya hizmetli ile evlenmesi nedeniyle onun bulunduğu yere atanması durumunda da harcıraha müstehak eş için yer değiştirme masrafının değişken unsurunun tam olarak ödenmesi mümkün olabilmektedir.
Bilgilerini rica ederim.
Bakan a.
Yukarıdaki yazı meram42 ve cihan27 rumuzlu editörlerimizce hazırlanmıştır.