Ulaştırma Bakan'ı Yıldırım: Nisan ayında 4 büyük proje için start veriyoruz
Ulaştırma Bakanı Yıldırım, 3 binden fazla projeleri bulunduğunu söyledi. Yıldırım, 'Nisan ayında 4 büyük proje için start veriyoruz' dedi...
Bir yerden bir yere ulaşmanın en zor olduğu günleri yaşarken, Ankara'ya uçtuk ve işin sorumlusu Ulaştırma ,Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım'la buluştuk. Yıldırım, kar ve kış meseleleri yanında İstanbul'da çok tartışılan dev projelerin perde arkasını BUGÜN'e açıkladı. Bakanlığın bünyesinde 3 binden fazla proje bulunduğunu aktaran Yıldırım, projelerin kendisini yormadığını söylerken mevzuttan şikayet etti.Nisan ayında 3 büyük proje için düğmeye basacaklarını ifade eden Yıldırım, bunları Galataport, İstanbul'a 3'üncü köprü ile Haydarpaşa ve Sirkeci garları olarak sıralıyor.
RÖPORTAJ: Perihan ÇAKIROĞLU
Bürokrasi yoruyor
En yeni projeler nelerdir? Bu projelerden hangisi sizi en çok yoruyor?
3 binden fazlaprojesi olan bi rbakanlıkta her projenin zor ve keyifli tarafı var. Projeler bizi yormaz, insanlar ve bürokrasi yoruyor. Taraftar olanlar var, karşı olanlar var. Birtakım mevzuattan kaynaklanan zaman kayıpları var.
Galataport projesi hangi aşamada?
Projenin sorumlusu Özelleştirme İdaresi. Türkiye Denizcilik İşletmeleri, denizcilikle ilgili taraf olduğu için bizde projeye vakıfız. Galataport, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Tarihi ve Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu, Özelleştirme İdaresi, Türkiye Denizcilik İşletmeleri ve bakanlığımız arasında koordinasyonla gerçekleştirilen bir proje.Aşağı yukarı4yıldanberi bunun koruma kurullarıyla, belediye ile imar çalışmaları yapılıyor. Bu yıl içinde zannediyorum nisan gibi ihale edilebilecek durumagelecek.
Bu kez işi sıkı tuttuğunuz belli oluyor.Bir aksilik çıkmaz değilmi?
Bu sefer herhangi bir olumsuzluk yaşanacağını düşünmüyoruz. Çünkü ilgili kurullar ve taraflar, enine boyuna herkes inceledi, görüşünü verdi. Bir ortak uzlaşma sağlandı.Ondan sonra ihaleye çıkarılacak. İstekli firmalar projelerini sunacaklar. Onların içerisindeenuygunu seçilecek ve güzel bir şekilde düzenlenecek. Ağırlıklı olarak kruvazör tipi gemiler yanaşacak. Arka planında da çeşitli konaklama, alışveriş vs. kültürel faaliyetlerin de yapılabileceği bir alana, aslındabir yaşammerkezine dönüştürülüyor. Tamamı 102 dönüm
Projenin kapsadığı bölgenin tam tanımını sizden alabilir miyim?
Karaköy'deki Denizcilik İşletmesi binasından Deniz Ticaret Odası binasına kadar bin metre uzunluğu olan derinliği de takribi 100 metrenin üzerinde, bazı yerlerde bunun biraz altında, bazı yerlerde de biraz üzerinde bir bant. Toplam alan 102 dönüm civarında.
Kaç kruvazör gemisi yanaşabilecek?
İki veya 3 kruz gemisi yanaşabilecek. Turistlerin dışında halka açık bir bölge de olacak. Yaşam merkezi olsun diye alanın bir kısmını gümrüklü bölgenin dışında tutuyorlar.
Nisan bir yoğun ay olacak.Başka neler var bu ay içinde?
3'üncü köprünün teklifini alacağız. Galataport ihalesi olacak,Haydarpaşa ve Sirkeci bölgeleri için yarışma açılacak.
Yatırım cazip hale getirilmeli
Bu kriz ortamında yatırımlar beklenen ilgiyi görebilir mi?
Bunun için projenin kriterlerini iyi koymaklazım. Yatırım bulunur, yatırımcı bulunur, tekşartı var bunun. Yatırımı cazip hale getirmeniz lazım. Bir sosyal sorumlulukprojesi gibi deyapabilirsiniz ama yatırımcı parayatırdığı işin geri dönüşünün olmasını ister. Buraya önemli miktarda yatırım yapacakdiyelim, 10 sene maliyeti tutuyorsa ki bir 10 senedegeriyedönüşü olmalı ki bu işe girsin. Yani iş karlılık oranı, yatırım dönüş katsayısı uygun olması lazım. Onu da proje belirler.
3'üncü köprüde kimseye rant yok
Üçüncü köprü meselesinde anlaşılmayan bir şey var.Deniliyor ki, köprüyü devlet yapacak, yollar da ?yap-işlet-devret' yöntemiyle özel sektöre yaptırılacak.Öyleyse, önceki 6 milyar dolarlık projeye göre neler değişti?
Önceki projede köprü ve bütün anayollar ve tali yolların yapılmasına yap-işlet-devret'le çıkılmıştı. Ve 6 milyar dolar civarındaydı. Bunda ise fiyatı yarıya düşürdük. Ucuzlamadı aslında projeyi ikiye böldük. Birinci kısmı ?köprü' ve artı köprünün sağında solunda Avrupa ve Anadolu yakasında toplam yaklaşık 40-45'er kilometrelik toplamda da 90 kilometrelik yol. Çünkü, köprüyü yapınca tek başına bir anlam ifade etmez. Köprüden sonraki ilk çıkışlara kadar da buna dahil ettik ve bunu ?yap-işlet-devret'le çıkacağız. Devamı nasıl olacak? Zaten bizim çalışmalarımız var, yol çalışmaları. Onu biraz değiştireceğiz, 2 x 2 iki gidiş ikide geliş çarpı 3 yapacağız. Ve mevcut yolları yapacağız.
3-3.5 yılda yapılır
Bu yeni yöntemle daha kârlı çıkacakmıyız?
Gayet tabii ki kârlı çıkacağız.Neticede biraz daha ucuza gelebilir ama daha çokmaliyetten önce köprünün bir an önce yapılmasını sağlamış olacağız. Yani, projenin hacmini küçülttüğünüz zaman yapımı daha kolaylaşıyor, fırsatları çoğalıyor. İhale ve inşaat süresi daha da kolaylaşıyor.O yüzden projenin gerçekleştirilebilirliği artıyor. Süre, gelecek tekliflere bağlı.Ortada sistem aynı, yaklaşık bedeli belli, inşaat süresi 3-3.5 yılda yapılabileceğini düşünüyoruz.
Arazinin yüzde 85'i kamuya ait
Üçüncü köprü için biliyorsunuz çok iddialar var. Söylendiği gibi köprü, çok büyük bir rant yaratıyor mu?
Neden yaratsın ki. Seçilen bölgedeki güzergah üzerinde bulunan arazilerin yüzde 85'i kamuya ait. İstimlak sadece yüzde 15 olacak. Ormana ait ve ormanlık alanın en az olduğu yerlerle başka kurumların, askeriyenin kullandığı yerler. Bunlara biz para verecek değiliz ki. Oralarda direkt tahsislerini kaldıracağız ve kullanacağız. O zaman rant nereden olacak?
Kamyon ve TIR'ların köprülerden geçiş oranının yüzde 2 civarında olduğu söyleniyor. Öyleyse yeni köprü trafiği nasıl rahatlatacak?
Bu tartışmalarmasa başı. Onun için bitmez. Uygulamadan gelen insanların bakışıyla, teorik bakanların bakışı başkadır. Hiçbir zaman birbirine uymaz. Şimdi, mevcut köprülerde gittikçe trafik artıyor. Kapasite üstü çalışıyor. Hiçbir şey olmazsa, bu köprülerin bir ömrü var. Bu köprülerin bir şekilde bakımları olacak, beklenmedik şeyler olabilir Allah göstermesin.
Tedbir ve bir yedeklemeniz var mı?
Yani, yeni köprüyü sadece tedbir ve yedekleme görevi için mi yapacaksınız? Hayır tabii ki. Böyle bir görevi var ama asıl görevi transit trafiği tamamen büyük araçları buraya kaydıracağız. Birinci köprüden geçmiyor çünkü yasak ama ikinci köprüden geçen araçların yüzde 30-35'i otobüs ve kamyon. Tamamen büyük araç yani. Büyük araç dediğiniz asgari 5 tane küçük araçtır. Yani, çarptığınız zaman 250 bin oluyor. Bunun da yüzde 30'u 60-62 bin ediyor. Beşle çarpın, kafadan 180 bin trafik. Yani otomobil eşdeğeri olarak söylüyorum.
4.köprü olacak mı?
İstanbul için köprü yapımının sonu neresi? Mesela, 4'üncü köprü düşünülüyor mu?
Şimdiden 4'üncü köprü lazımdır demek çok doğru bir şey olmaz. Spekülasyon olur. Kafadan atmakla iş olmaz. Önümüzde 3'üncüsü var. Şimdi şapladığımızı bir boyayalım da ondan sonra da sonucu görelim. Ne ihtiyaç varsa da ona göre hareket edelim.
Haydarpaşa ve Sirkeci için yarışma
Neden Haydarpaşa ve Sirkeci garlarını aynen korumak yerine başka bir dönüşe gerek duyuyorsunuz?
Haydarpaşa Garı olduğu gibi yerinde duruyor. Olan şu: Marmaray yapılınca zaten Ankara-İstanbul hattından gelen tren ne yapıyor? Sögütlü Çeşme'den yerin altına giriyor, denizin altından geçerek, Yedikule'den çıkıyor. 15 bin kilometre denizin altına yani yerin altına geçiyor. Dolayısıyla Haydarpaşa gelip, orada kesecek halimiz yok. Niye o zaman Marmaray'ı yapıyoruz? Haydarpaşa'da gar vardı. Tren oraya kadar geliyordu, insanlar inip vapurla karşıya geçiyordu. Şimdi bu taşıma sistemi değişti. Trenle gelecek Marmaray'ı kullanacak, Naturist var ya oradan istasyona girecek, Kartal-Kadıköy hattıyla gelen de oradan geçecek.
STK'ları dinlediler
1. Dünya Savaşı sırasında yaptırılan Haydarpaşa ile Sirkeci garlarına gerek kalmıyor. Bu yüzden başka bir konsept hazırlanıyor öylemi?
O bölgeler başka şekilde değerlendirilecek. Haydarpaşa'da mesela 1 milyon metrekarelik yer var. Bir koruma ve imar planı yapıldı. STK'lar, ?Bakmadan yapıyorsunuz? diyorlardı. Nihayet onayladılar. Onayladıkları plan da İstanbul Büyükşehir BelediyeMeclisi'nden geçti. Aynı şekilde o planlara göre yarışmayla değerlendirilecek. Bu kadar basit aslında.
Yarışma ne zaman yapılacak?
O da herhalde nisan veya mayıs aylarında olur.