ODTÜ'nün Araştırması: Mesleki eğitim eridi
ODTÜ Meslek Yüksekokulu öğretim üyeleri tarafından yapılan araştırmada, meslek yüksekokullarına sınavsız geçişin bir işe yaramadığı ve meslek liseli öğrenci sayısındaki artışın bir aldatmacadan ibaret olduğu kaydedildi.
Meslek liselerinin "katsayı cezalandırması" ile önünün tıkandığı, ODTÜ'lü öğretim üyeleri tarafından ortaya kondu. ODTÜ Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Ayşen Yılmaz ve Müdür Yardımcısı Dr. Murat Sönmez, "Türkiye'de mesleki teknik orta öğretim, yükseköğretime geçiş ve mesleki, teknik, genel orta öğretim kurumlarının ve meslek yüksekokullarının yeniden yapılandırılma zorunluluğu" adlı bir rapor hazırladı. Mesleki eğitiminin 'geri kalmış' olarak değerlendirildiği raporda, "Katsayı uygulamasından sonra genel ve meslek liseleri arasındaki öğrenci değişimi incelendiğinde, öğrenci sayısındaki toplam artışın yüzde 89'unun genel liselerde, yüzde 11'inin ise meslek liselerinde olduğu gözlemlenmektedir" denildi. 2000-2001 eğitim öğretim yılında mesleki ve teknik ortaöğretimde öğrenci sayısı 902 bin 715, 2001-2002'de 974 bin 358, 2002-2003'de 981 bin 224, 2003-2004'de ise 1 milyon 050 bin 394 olarak sürekli arttı ama bu artış genel liselerin artışı ile oranlandığında yüzde 11'lerde olduğu için sadece bir rakam aldanmasına yol açtı.
Sınavsız geçiş kaliteyi düşürdü
ODTÜ'lü öğretim üyeleri tarafından hazırlanan raporda, meslek liselilere yüksekokullara sınavsız geçiş hakkının verilmesinin bir işe yaramadığı belirtilerek şöyle denildi:
"Üniversiteye girişte, 1998'de yürürlüğe konulan 'alan ve katsayı' uygulaması meslek liselerini tercih eden öğrenci sayısında ilk yıllarda azalma yaşanmış, ancak sınavsız olarak yüksekokullara giriş uygulaması sayesinde meslek liselerinin öğrenci sayılarında düzenli bir artış gözlenmiştir. Ancak bu artışta lise müdürlüklerinin, dolmayan kontenjanlara mesleğin gereklerini yerine getiremeyecek yetenekte olan öğrencileri bile, öğretmenlerin norm kadro nedeniyle başka yerlere tayinlerini önlemek, okulun işleyişini bozmamak için, kabul etmelerinin etkisi de göz ardı edilmemelidir. Öğrenci sayısı artmış ama kalite düşmüştür." Raporda mesleki eğitimin genel ortaöğretim içerisindeki oranının da düşük olduğu vurgulandı. Cumhuriyetin ilk kurulduğu yıllarda yüzde 33 olan mesleki eğitim oranının bugün yüzde 31,5'e kadar gerilediği belirtildi.
ODTÜ'ye altyapısız program açtılar
Meslek yüksekokullarına sınavsız geçişle ilgili olarak ayrıca şu değerlendirmeler yapıldı: "Bu uygulama ile 193 bini aşkın meslek lisesi mezunu üniversite sınavına girmeksizin meslek yüksekokullarına yerleştirilmiştir. Kontenjanların bir anda artırılması nedeniyle meslekyüksekokullarının derslik, atölye, laboratuvar kapasiteleri ve öğretim elemanı sayıları yetersiz kalmıştır." Sınavsız geçiş uygulaması ile bazı yüksekokullarda hiç bir altyapısı olmayan programlar açıldığı belirtilerek buna da ODTÜ Meslekyüksekokulu'ndan örnek verildi.
Dilekçe yazamayan üniversiteliler
Raporda ayrıca meslek yüksekokullarında verilen eğitimin yetersizliği ile ilgili olarak da, ODTÜ Meslek Yüksekokulu'ndaki öğrencilerin sınav kağıtlarından örneklere yer verildi. Sınav kağıtlarında elektrik bölümü öğrencilerinin elektrik akımlarından habersiz olduğu, bazı öğrencilerin basit dört işlemleri bile yapamadığı gibi çarpıcı örneklerin olduğu ortaya çıktı. Bir öğrencinin ise yüksekokul müdürlüğüne yazdığı dilekçe ile tam bir bilgisizlik örneği sergileyerek, okulunun adını yazamadığı görüldü.
Meslek liseleri neden başarısız
Raporda meslek liselilerin başarısızlıklarının tüm öğrenciler için genellenebilecek nedeni olarak şunlar sıralandı:
1998 yılından itibaren uygulanan katsayı cezalandırması, mezunların kendi dallarında mühendislik bölümlerini kazanmalarını hemen hemen olanaksızlaştırması nedeniyle yetenekli öğrenciler meslek liselerini tercih etmemektedir.
Mezunların sadece teknisyenlik yapacakları yanılgısıyla liselerde beceri ve uygulamaya önem verilmektedir. Öğrencilere liselerde meslek kazandırılmaya çalışılmaktadır.
Anadolu Teknik Liselerinde müfredat görünürde genel liselerin fen kolu müfredatıyla çok benzer olmasına rağmen mühendislik dalları için çok gerekli ön bilgilerin verildiği fen ve matematik dersleri yeterince öğrenilmemektedir. Son yıllarda katsayı cezalandırması nedeniyle teknik liselerde yetenekli öğrencilerin azınlıkta kalması, istenilse bile iyi bir fen ve matematik öğretiminin yapılabilmesini engellemektedir.
Meslek liselerinde atölye derslerinden alınan notlarla fen ve matematik dersleri çok yetersiz bile olsa sınıf geçilmesine izin veren bir başarı ölçme -değerlendirme sistemi mevcuttur.
Öğrenciler ikmal, af vb. sınavlarla,yeterli bilgiye sahip olmamalarına rağmen geçirilme, gayretleri neticesinde tembelliğe alıştırılmıştır.
Analiz ve sentez yapma becerilerinin ön plana çıkarılmış olduğu bir öğretim yerine ezbere dayalı öğretim uygulanmaktadır.
Okulların sanayide kullanılan teknolojiyi gecikmesiz izleyerek, bu teknolojilerde kullanılan araç-gereç ve makinaları atölye ve laboratuvarlarına alıp, öğrencilere bunların çalışma prensiplerini, kullanım özelliklerini ve bakım-onarımlarının ne şekilde olacağını öğretmeleri, okulların dinamik olmayan yapıları nedeniyle mümkün olamamaktadır.
yenişafak