Nüfusu artan il, işsizlikten; azalan, ödenekten şikayetçi

İllerin nüfuslarında yaşanan değişiklikler birtakım sorunları da beraberinde getiriyor. Nüfusu artan iller işsizlik ve çarpık kentleşmeden dert yanarken, azalanlar ise İller Bankası'ndan alınan payın düşmesiyle vatandaşa sunulacak hizmetin azalacağını söylüyor.

Diyarbakır Vali Vekili Ahmet Aydın, işsizliğe rağmen doğum oranlarının sürekli artmasının kendilerini kaygılandırdığını belirtiyor. Devlet İstatistik Enstitüsü'nün 2000-2005 dönemine ait nüfus verilerini açıklamasının ardından gözler büyüyen ve küçülen illere çevrildi. Antalya en fazla nüfus artışı yaşanan il olurken, İstanbul'a bir Kocaeli kadar nüfus eklendi. Nüfus artışında ilk 10 arasında yer alan Doğu ve Güneydoğu Anadolu'dan 6 ilde ise büyüme yüksek doğum rakamlarından kaynaklanıyor. GAP'ın merkezi konumundaki Şanlıurfa'da her yıl ortalama 70 bin bebek dünyaya gelirken şehirde işsizlik gelecek kuşakları bekleyen en büyük problem olarak yer alıyor. Nüfusu en çok artan şehirler arasında 4. sırada Van var. Van Belediye Başkanı Burhan Yenigün, çevre illerden aldıkları göçlerle nüfusun sürekli olarak çoğaldığını, bunun da sosyal sorunları beraberinde getirdiğini söyledi. İller Bankası'nın verdiği payın 250 binlik nüfusu baz aldığını kaydeden Yenigün, ?Şimdi Van'da 650 bin insan yaşıyor. Bunlara hizmet götürebilmek olanaksız hale geldi. Gelecek adına çok büyük sıkıntılar bizi bekliyor.? diye konuştu. Hakkari Belediye Başkan Yardımcısı Bişar Mavigöz ise illere verilen ödeneklerin bir an önce yeniden yapılandırılması gerektiğini ifade etti.

5 yıl içinde nüfusu yüzde 11,7 artan Şırnak'ta bu süre içinde tek fabrika kurulmadı. İşsizliğin yüzde 55'in üzerine çıktığı şehirde öğrenci sayısı her geçen gün azalıyor. Hane başına ortalama 7 ferdin düştüğü Batman'da da işsizlik Türkiye ortalamasının üzerinde. Batman Vali Yardımcısı Mustafa Kaya, hızlı kentleşmenin getirdiği sorunların kendilerini düşündürdüğünü söyledi. Kaya, var olan altyapı hizmetlerinin yetersiz kaldığını, bunun da huzursuzluklara ortam oluşturduğunu belirtti.

İstanbul'daki Kastamonulular memleket nüfusunun 3 katı

Nüfusu azalan şehirler ise bir zamanlar sanayi bölgesi olmanın verdiği cazibeyi çoktan kaybetmiş durumda. 20 yıl öncesine kadar önemli sanayi bölgelerinden biri olan Zonguldak'ın nüfusu 5 yılda yüzde 7,5 azaldı. Zonguldak Valisi Yavuz Erkmen, son 20 yıldır küçülen ili kurtarma yönünde birtakım projeler ürettiklerini, Ukrayna'ya yapılan Ro-Ro seferlerinin canlılık getirdiğini söyledi. Belediye Başkanı Secaattin Gonca ise devletin kişi sayısına göre verdiği ödeneğin azalmasıyla vatandaşa hizmet götürmede zorlandıklarını belirtti. Tunceli'nin ardından 32 bin kayıpla en fazla düşüşün yaşandığı Sinop'ta istihdamı artırmaya Teşvik Yasası da çare olamamış. Yatırımcılar için ayrılan yerlere şu ana kadar küçük çaplı 9 firma başvurdu. Sinop Belediye Başkanı Zeki Yılmazer, ?Şehrin kurtuluşu, karayolu projesinin tamamlanmasına bağlı. Şirketler fabrika kurmak için bizi tercih etmek istiyor; ancak çevre illerle ulaşım bağlantılarımız zayıf olduğu için vazgeçiyor.? dedi. Göç verdiği için küçülen Kilis Belediye Başkanı Mehmet Abdi Bulut, her 5 Kilisliden 4'ünün başka illerde yaşadığını, göçü doğuya yapılacak yatırımların önleyeceğini dile getirdi. Nüfusu azalan şehirlerden biri olan Kastamonu'da okul sayısındaki azalış dikkat çekici; 20 yıl öncesinde bin 500 okulu bulunan ilde şu an 500 okulda eğitim öğretim yapılıyor. Kastamonu Belediye Başkan Yardımcısı Mehmet Sayan, istihdam alanının yetersizliğinden sürekli olarak göç verdiklerini belirtti. Sayan, en çok göçü İstanbul'a verdiklerini, İstanbul'daki Kastamonulu sayısının şehir nüfusunun üç katı olduğunu ifade etti.

ODTÜ Sosyoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Sibel Kalaycıoğlu, bölgeler arası farklılığın en aza indirilmesiyle problemlerin önleneceğini söyledi.

zaman