Kamu denetimi özelleşiyor!
2 yıldır çalışılan Denetim Reformu, Başbakanlığa sunuldu. Çalışmada denetimlerin artık kamu yerine bağımsız ve uzman kişilerce yapılması öngörülüyor
Hükümet, kamu denetiminde köklü revizyona gidiyor. İki yıldır üzerinde çalışılan "Denetim Reformu" çalışması Başbakanlığa sunuldu. Teftiş kurullarının alan, piyasa-sektör denetim görev yetkilerinin kaldırılması öngörülen çalışmada, "Denetimleri bağımsız uzman birimleri yerine getirmeli. Piyasa-sektör denetiminde soruşturmayı adli makamlar yürütmeli. Soruşturma raporları, ceza odaklı denetim son bulmalı" denildi. Başbakanlık Teftiş Kurulu da dâhil binlerce denetim elemanını ilgilendiren "Türk Kamu Yönetiminde Teftiş ve İç Denetim" araştırma projesi tamamlandı. Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü (TODAİE) öğretim üyesi Doç. Dr. Örsan Akbulut başkanlığında yürütülen çalışma kapsamında 32 yılı kapsayan dosya taraması yapıldı. Toplam 147 denetim biriminden veri alınarak yapılan araştırma devlet denetiminin bağımsız birimler tarafından yapılması öngörülüyor. Mevcut teftiş sisteminin kurumsal bir yapısı olmadığı, iç denetimin de Türk kamu yönetimi ile yapısal olarak uyum sağlamadığına dikkat çekilen araştırmada şu tespitlere yer verildi:
Denetime bağımsız uzman
Teftiş denetimi kurumsal değil, iç denetim ise Türk kamu yönetimi ile yapısal olarak uymuyor. ? Teftiş kurullarının alan, piyasa-sektör denetimi ile ilgili görev ve yetkileri kaldırılmalı. ? Denetimleri bağımsız uzman birimleri yerine getirmeli. ? Piyasa-sektör denetiminde soruşturmayı adli makamlar yürütmeli. ? Devletin sanayi, ticaret, sağlık, eğitimle ilgili düzenleme yapması, sektörü denetlemesi sonucu doğurmaz. Düzenleme yetkisi gözetleme hakkını kapsar. ? Denetimde yapılandırma birim, unvan odaklı olmamalı, denetim zemini olmalı. Kamu yönetiminde, üniversiteler ve yerel yönetimler hariç, toplam 8 bin 886 denetim çalışanı-müfettiş, denetmen, kontrolör, iç denetçi istihdam ediliyor. ? Denetim sürecinde çalışma hakkı, barışı ihlal ve ihmal etmemeli. ? Soruşturma raporları ağırlıklı teftiş ve denetim son bulmalı. Ceza odaklı denetimler hataları önlemiyor, iş performansını olumsuz etkiliyor. ? Kamu yönetiminde bakanlık ve diğer kamu kurumlarının merkez örgütlerinin teftişi büyük ölçüde yapılamıyor. Teftiş denetimi, yoğun bir biçimde taşra denetimi odaklı yerine getiriliyor. Teftiş denetiminin tamamen mevzuata uygunluk bakımından yapılması da yetersizliktir. ?Teftiş ve iç denetim; risk analizlerine, performansa ve standartlara dayalı olarak yapılmalı. Denetim, denetlenenlerle işbirliği içinde yapılmalı, denetim raporu sonuçları paylaşılmalı, izlenmeli ayrıca iyi uygulama örnekleri ödüllendirilmeli.