Okul saatinde çocuk çalıştıran patronlara büyük ceza geliyor!
Yeni Anayasa'da yeni sosyal haklar... Dört partili TBMM Uzlaşma Komisyonu'nda kabul edilen düzenlemede, 'Küçüklerin yaşlarına uygun olmayan, sağlıklarına veya fiziksel, ruhsal, ahlaki gelişmelerine zarar verecek veya eğitimlerini engelleyecek işlerde çalıştırılmaları yasaktır' ifadesi yer aldı. Buna göre, okul saatinde çocuk çalıştıran işveren, Anayasal suç işlemiş olacak
Ebru ÇEKİÇ
Yeni Anayasa'da vatandaşlık tanımı, laiklik, eğitim ve öğretim hürriyeti, din ve vicdan hürriyeti ile eşitlik maddelerinde hala mutabakat sağlayamayan dört partili TBMM Uzlaşma Komisyonu, çalışanların sosyal hakları konusunda ise tam bir görüşbirliğine ulaştı. Sosyal devlet ilkesini Anayasa'ya yansıtma konusunda genel bir uyum sağlayan AK Parti, CHP, MHP ve BDP; çocuk işçiliğinin önlenmesi için Anayasa'nın gerekçe bölümünde 'Çocukların eğitimlerini engelleyecek her türlü işte çalıştırılmaları yasaktır' ifadesinde uzlaştı. Yani okul saatinde çocuk çalıştıran işveren, Anayasa'yı ihlalden yargılanabilecek. Ayrca kadın istihdamını artırmak için işverene kadın çalışan için kreş hizmeti sağlama yükümlülüğü de getiriliyor. Özel sektörde işçilerin kendilerine ilişkin karar süreçlerine katılması yönünde de karar alındı. Asgari ücretten vergi alınmamasını benimseyen komisyon, Yeni Anayasa'daki 'Çalışma, İş Güvenliği ve Adil Ücret Hakkı' maddesine reformist nitelikli hükümler koydu.
BAHANESİ YOK
Mevcut Anayasa'nın 'Ücrette adalet sağlanması' başlıklı maddesinde, 'Devlet çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alır. Asgari ücretin tespitinde çalışanların geçim şartları ve ülkenin ekonomik durumu da göz önünde bulundurulur' yönünde maddesi bulunuyor. Bugüne kadar iktidar partileri de söz konusu maddeye dayanarak, ekonomik durum gerekçesiyle asgari ücreti düşük tutmaya yöneldi.
200 LİRA VERGİ ADİL DEĞİL
CHP; asgari ücretin belirlenmesinde çalışanların geçim şartlarının dikkate alınmasını istedi. BDP'nin ise şu anki sistemde brüt asgari ücretten 200 liraya yakın vergi kesilmesinin adil olmadığı eleştirisi dikkate alınarak, 'asgari ücretten vergi alınamaz' yönündeki önerisi de diğer partilerce kabul edildi.
Aksini yapan 'Anayasal suç' işlemiş oluyor
KOMİSYONUN uzlaşı sağladığı çocuk işçiliğinin önlenmesi bölümünde net ifadeler kaleme alınarak, 'Küçüklerin yaşlarına uygun olmayan, işte çalıştırılmaları yasaktır' denildi. Buna göre, okul saatinde çocuk çalıştıran işveren, Anayasal suç işlemiş olacak. İşveren,çocukları ahlaki açıdan da uygun olmayan işlerde çalıştıramayacak' denildi.
Çalışana yönetim kurulu hakkı...
Kadın istihdamının artırılması için çocuk bakım hizmetlerinde işverenin teşvik edilmesi yönündeki hüküm de ilk kez Anayasa'ya girdi. Sözkonusu maddede şu ifadeler yer aldı: Devlet, çalışanların işlerine uygun adil bir ücret elde etmelerini, hayat seviyesini yükseltmeyi, çalışanları ve işsizleri korumayı ve iş güvenliğini sağlamak için gerekli tedbirleri alır.' Ayrıca bu maddenin son fıkrasına göre işçiler, kendilerine ilişkin konularda şirketlerin yönetim kurulu toplantılarında temsilci bulundurabilecek.
Kadınlar ve engelliler aynı kategoriye alındı
BDP ve CHP, kadınların korunmaya muhtaç kesimlerle aynı kategoriye sokulmasının eşitlik ilkesine aykırı olduğunu, kadın örgütlerini de ayağa kaldıracağını belirttiler. MHP ise 'Hamileler, yeni doğum yapmış kadınlar ile küçükler, bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar. Bu tür koruyucu kanunlar, kadınlar ve engellilerin ekonomik ve toplumsal hayata katılımını zorlaştırıcı ve geciktirici hükümler içeremezler' önerisini sundu.
AK Parti, kadına kotaya karşı çıktı
DÖRT partinin anlaşamadığı konu, kadın hakları konusunda oldu. CHP ve BDP; kadın istihdamını arttırmak için kota talep ederek, 'Devlet, cinsiyet temelli eşitsizlikleri kaldırmakla yükümlüdür' hükmünü önerdi. Kota içeren bu öneriye, AK Parti'den itiraz geldi: 'Kadınlar ve küçükler ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışma koşullarında özel olarak korunurlar' ifadesini önerdi.