AK Parti'den 'Başkan' önerisi

TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu bünyesindeki Yazım Komisyonu, ''Cumhurbaşkanının Nitelikleri ve Tarafsızlığı'' maddesini ele aldı.

CHP İzmir Milletvekili Rıza Türmen başkanlığında toplanan Yazım Komisyonu'nda AK Parti, ''Cumhurbaşkanının Nitelikleri ve Tarafsızlığı'' maddesinin başlığını, ''Başkanın Seçilme Yeterliliği ve Adaylık'' şeklinde önerdi.

AK Parti, önerdiği başkanlık sistemi maddesini komisyona açıkladı ancak komisyon daha önce aldığı karar çerçevesinde bu maddeyi müzakere etmedi; CHP, MHP ve BDP'nin önerileri doğrultusunda bu madde ele alındı.

Cumhurbaşkanı olabilmek için 40 yaşını doldurma, milletvekilli seçilme yeterliliğine sahip olma ve yükseköğrenim görme şartı hükmünde, BDP, yükseköğrenim şartını gerekli görmedi.

Cumhurbaşkanının, anayasadan farklı olarak Türk vatandaşları arasından değil, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları arasından seçilmesinin benimsendiği komisyonda, MHP, buna ''Türk vatandaşları'' arasından önerisi getirdi.

Cumhurbaşkanının 7 yıl için bir defaya mahsus olmak üzere TBMM tarafından seçilmesi hükmüne ise BDP; Cumhurbaşkanının görev süresinin 5 yıl olması, bir kimsenin en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilmesi,kimsenin arka arkaya iki defa Cumhurbaşkanı seçilememesi ve Cumhurbaşkanı halk tarafından belirlenmesi önerisiyle karşı çıktı.

Cumhurbaşkanlığına TBMM üyeleri arasından veya Meclis dışından aday gösterilebilmesinin; TBMM üye tamsayısının yüzde 10'unun yazılı teklifiyle olabilmesine hükmü getirilirken MHP ve BDP, farklı önerilerde bulundu.

MHP, ''En son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde 10'u geçen siyasi partilerin birlikte ortak aday bildirmesi ile en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde kayıtlı seçmen sayısının yüzde 2'sinin aday göstermek üzere İlçe Seçim Kurullarına başvurusu ile mümkündür''; BDP ise ''Cumhurbaşkanlığına 10 milletvekilinin yazılı teklifi ile veya en az 100 bin seçmen tarafından aday gösterilir'' önerisinde bulundu.

AK Parti'nin bu maddeye ilişkin önerisi ise şöyle:

Başkan, 40 yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip vatandaşlar arasından, halk tarafından seçilecek.

Başkanın görev süresi 5 yıl olacak. Bir kişi, en fazla iki defa Başkan seçilebilecek.

Başkanlığa son genel seçimde en az yüzde 5 oranında oy alan siyasi partiler ile en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek.

Bu arada BDP'nin, kamu idaresi bölümünde yer alan ''Türkiye'nin 20 özerk bölgesel kamu idaresinden oluşması'' önerisinde yenileme yaptığı belirtildi. BDP'nin 20 özerk bölge yerine, kanunun gerektirdiği kadar şeklinde bu önerisini değiştirdiği öğrenildi.