Bunları ye tığ gibi ol...

Başlarken...

İstanbul Bilim Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Canan Karatay... Türkiye'de insanların neden bu kadar kilo aldıklarına ve diyabet, tansiyon gibi kronik hastalıkların yaygınlaştığına yoğunlaşan ve bunu ortadan kaldırmayı hedefleyen bir iç hastalıkları ve kardiyoloji uzmanı...

En önemlisi de sadece hastalanmamak için değil, hastalıklardan kurtulmak için de beslenmenin çok önemli olduğunu ifade ediyor. İnsanların doğru ve sağlıklı beslenerek, hareket ederek var olan hastalıklardan da kurtulacağını söyleyen Karatay, "Hiçbir şey kader değildir" diyor. İnsanın kendi iradesiyle hayatını yeniden biçimlendirmesine yardımcı olmayı hedefleyen Canan Karatay ile İstanbul'un ünlü bir et restoranında buluştuk, diyetinde yenilebilecek yiyecekleri hazırlattık... Bir yandan yemekleri tadarken bir yandan da röportajımızı yaptık... Damak lezzetini bozmadan sağlıklı ve güzel yemekler yemenin mümkün olduğuna dikkat çeken Karatay ile yaptığımız bu dizide sadece kırmızı et tarifleri değil; balıktan sebzeye birçok yemeğin de tarifini bulacaksınız.

Mucize diyetin mimarı Prof. Dr. Canan Karatay'dan ilaç gibi öneriler... Diyabet, tansiyon, kalp gibi birçok hastalığın temelinde kilonun ve şekerli beslenmenin bulunduğuna dikkat çeken Karatay, devleti de 'şekeri bıraktırma kampanyası' yapmaya çağırdı

Bugünlerde birçok kişinin ortak şikâyeti yorgunluk... Sabahları zor yataktan kalkıyor; halsizlikten, yorgunluktan gözlerimizi açamıyor; akşamları neredeyse sızar gibi uyuyor; üzerimizde hep bir ağırlık hissediyoruz... Türkiye'de beslenme önerileriyle kronik hastalıklarla mücadele etmeyi hedefleyen Kadıköy Florence Nightingale Hastanesi İç Hastalıkları ve Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Canan Karatay, bu belirtilerin 'şeker zehirlenmesini' işaret ettiğini söyledi. İşte AKŞAM'ın sorularını yanıtlayan Prof. Dr.

Karatay'dan ezberbozan yanıtlar:

- Hastalıklardan korunmanın en önemli adımı nedir?

Kronik bütün hastalıkların temelinde kilo almak yatıyor. Bu sebeple bir an önce harekete geçillmeli ve fazla kilolardan kurtulmalı... Anlattıklarımı uygulayıp 40-45 kilo verenler, sağlıklarına kavuşunca ilaçlarını bırakanlar var. Bilimsel gerçekleri halkımıza anlatmaya çalışıyorum ki boşu boşuna hastalanmasınlar. Bütün dünyada da bu savaş var. New York Belediye Başkanı Michael Bloomberg gazlı, şekerli içecekleri yasakladı. ABD'de Kaliforniya eyaletinde de şekerli, gazlı içecekler çocuklara satılmasın diye kanun teklifi verildi. Tartışmalar büyüdü...

- Hastalıkların en önemli belirtileri nelerdir?

Göbeğiniz varsa tehlikedesiniz. Göbek çevresi genişlemeye başladığında, tetkik olarak ilk bakılacak kandaki insülin düzeyidir. Eğer insülininiz 5 IU/dl'nin üzerindeyse karaciğerde yağlanma başlamış demektir. Eskiden biz okurken kırmızı et ürik asidi yükseltir bu da gut hastalığına yol açar denilirdi. Oysa ortaya çıktı ki esas gut hastalığı yapan aşırı miktarda şeker, karbonhidrat ve früktozdur.

- Şeker deyince insanların aklına çaya atılan rafineri şeker var...

Bütün gıdalarda bulunan gizli şekerler ve karbonhidratlar (pirinç, patates, ekmek, makarna) kan şekerini hızla yükseltir. Yalnız, früktoz kan şekerini yükseltmez. Ama tehlikelidir. Früktoz apayrı bir şekerdir. Meyve şekeridir. Ayrıca mısır şurubu da mısır nişastasından elde ediliyor, o da früktozdur. Früktoz, vücudumuzda, diğer şekerler gibi metabolizma olmaz. Kana geçer geçmez, direkt olarak bir an önce karaciğere hemen gönderilir, orada tligriseride dönüşerek yağ olarak depo edilir. Karaciğerin yağlanmaya başlaması ile birlikte de, vücudumuzda insülin direnci başlamış oluyor. İnsülin yüksekliği ile şeker yüksekliği ayrı olaylardır ama her ikisi de vücut için çok tehlikelilerdir. Neden? Kanser hücreleri çok hızlı üredikleri için enerjiyi çok fazla kullanırlar. Enerjiyi de bu lüzumsuz şekerlerden alırlar. Fazla şeker yerseniz kanser riskiniz artar. Ama bir tek madde için şunu yapıyor demek de doğru değil. Hayat bir bütün! Her şey dengeli olacak.

- Türkiye'de sigaraya karşı kampanya gibi şekere karşı da bir kampanya başlatılmalı mı?

Bence başlamalı. Devlet desteği olmadan olmaz. Giresun Valiliği'nin kahvehanelerde çayın yanındaki iki şekeri bir teke indirme kararını çok beğendim. Çok önemli. Sabahtan akşama kadar ortalama 20 bardak çay içiyorlar. İnsan vücudunda beş litre kan vardır. Bu kanın 5 gram şekere ihtiyacı vardır. Bu da bir kesme şeker kadardır. Bunun üzerine aldığınız her gram şeker fazladır, toksiktir. Bu şekilde günde 20-30 bardak çay içtiğinizi düşünün. Sadece çaydan 100 gramdan fazla şeker alıyorsunuz demektir. İşte bu son derece toksiktir! Bunun yarıya indirilmesi 50 gramı almanız demektir ki, o bile toksiktir, kusura bakmayın daha bir lokma ağzına girmeden zehirlenmiş olursunuz.

- Ürik asidin yüksek olması neyin göstergesidir?

Vücutta bir şeylerin ters gittiğini, früktoz ve şeker zehirlenmesinin göstergesidir. Yani karaciğer yağlıdır, göbek yağlıdır, zehirlenmişsiniz denir. Sabah çok zor yataktan kalkarsınız. Halsizlik, yorgunluk, gözünüzü açamazsınız, ağırlığınız olur. Sık sık acıkırsınız bir şeyler yemek istersiniz, aslında bu içinizdeki dengesizliğin sebebidir. Dikkat edin etrafınızda ne kadar çok yorgun insan var. İnsülininizi düşürmeniz; yüksek glisemik indeksli karbonhidrat almamanız lazım. O zaman yorgunluk da kalmaz. Bol tereyağı yediğinizde, bol protein yediğinizde, düşük glisemik indeksli yiyecekleri yediğinizde, sağlıklı karbonhidratı da bu yiyeceklerden aldığınızda dinçleşirsiniz, gençleşirsiniz. İnsülin değeriniz normale gelince de yaşam süreniz uzamaktadır.

Acıkmadan rahat kilo verin

Canan Karatay, sağlıklı olmak ve kilo vermek isteyenlere şunları önerdi:

- Vücutta biriken yağlar, kızgın tavadaymış gibi hızlı erimez. Sabredin, kilo verme sürecinde kendinizi başkalarıyla kıyaslamayın.

- Hedef hareket alışkanlığını, doğal yiyecekler yemeği, bol su içmeyi zorlamadan ve sıkıntı çekmeden günlük hayatlarına yerleştirmektir. En az 20 dakika ile başlayıp yavaş yavaş 40-60 dakikaya çıkararak, günde bir saati açık havada yürüyüşe ayırmanın sağlıklı yaşam için önemini anlatmaktır.

- Bu diyete başladıktan sonra eğer yedikleriniz sizi acıktırmıyorsa doğru yoldasınız demektir.

- Karatay diyetinde kalori hesabı yok. Düşük glisemik indeksli yiyeceklerle beslenmek önemli. Aç kalarak, düşük kalorili bir diyeti uyguladığınızda kilo verilir ancak beyinde 'vücut kıtlık içinde' algılaması oluşur ve beyin metabolizması yavaşlar. Bir miktar kilo verilir verilmez, normal yeme alışkanlıklarına geçer geçmez, beyinden 'yiyin, depolayın, vücudunuz bir sonraki kıtlık için hazır olsun' diye uyarı geliyor. İşte yemeklere saldırıp yeme duygusu böyle gelişiyor.

BUĞDAYIN KENDİSİNİ YİYİN

- Karatay diyeti, sindirim enzimlerinin ve hormonların düzenli ve dengeli çalışmasını sağlar. Günlük hayattan kopma, aç ve bitkin kalma, aç kalma duygusunun esiri olma yaşanmaz.

- Ekmek yemeyin, buğdayın kendisini yiyin. Yani buğdayla pilav, salata veya keşkek gibi yemekler yapın. B vitaminini kuruyemişlerden ve baklagillerden (fasulye grubundan) rahatlıkla karşılayabilirsiniz.

- Doğal sebze ve meyveleri de tüketebilirsiniz. Sadece glisemik indekslerine dikkat etmeyi, onların da şeker yani karbonhidrat olduğunu unutmayalım.

Dördüncü kitap yolda

Oldukça yoğun bir tempoda çalışan Prof. Dr. Canan Karatay, şimdi dördüncü kitabının hazırlığında... Daha önce Hayykitap'tan yayınlanan Karatay Diyeti, Karatay Diyeti'yle Yaşam Boyu Sağlık ve Karatay Mutfağı adlı kitapları bulunan ünlü doktor, şişmanlık ve diyabet üzerine çeşitli araştırmaları ve önerilerini paylaşacak.

Levrekli Taze Bakla (İlkbaharda yapılabilir) MALZEMELER: l 500 gram taze bakla l 1 adet levrek l 1 demet dereotu l Yarım demet yeşil soğan l 2 adet limon l Yarım çay bardağı sızma zeytinyağı 9 Kristal kayatuzu l 4 su bardağı su YAPILIŞI Baklaları ayıklayın, uç kısımlarını temizleyin. Levreği de temizleyip pullarını kazıyın. Bir tencereye 4 su bardağı su koyun, içine 1 limonun suyunu ve tuz katın, orta ısıdaki ateşte kaynatın. Kaynayan suya önce baklaları atıp diri kalacak şekilde haşlayın, kevgirle sudan alıp yarım parmak uzunluğunda doğrayın ve geniş bir salata kasesine koyun. Levreği de baklaları haşladığınız suya atın, yumuşayana kadar haşlayın, kevgirle sudan alıp kılçıklarını ayıklayın, didikleyerek baklaların üzerine ilave edin. Dereotunu yıkayın, soğanları temizleyin ve ikisini de ince ince doğrayıp salata kasesine ekleyin. Kalan 1 limonun suyunu ve zeytinyağını da ilave edin, güzelce harmanlayın ve servis edin.

Pastırmalı kuru fasulye (Dört mevsim yapılabilir) MALZEMELER l 2 su bardağı kuru fasulye l100-150 gram pastırma (çemeni alınmış) l 2 adet kuru soğan l 2-3 adet kuru kırmızı biber l 3-5 adet kurutulmuş domates l 2 yemek kaşığı tereyağı l Kristal kayatuzu, karabiber, kırmızı biber YAPILIŞI: Fasulyeleri yıkayın ve akşamdan ıslatın. Domates kurularını yıkayıp üzerini örtecek miktarda sıcak suyla ıslatın. Ertesi sabah önce soğanları soyun, küp şeklinde doğrayın. Kuru biberleri yıkayın, ikiye, üçe bölün. Suda beklettiğiniz, yumuşamış domates kurularını da küp şeklinde doğrayın (suyu kaldıysa atmayın, yemeğe ilave edin). Soğan, kuru domates ve biberi düdüklü tencerenin yerleştirin. Çemenini temizlediğiniz pastırmaları, ikiye üçü bölün ve tencereye ilave edin. En son fasulyeleri koyun. 2-3 santimetre geçecek miktarda su ilave edin. Tencerenin kapağını kapatın ve önce orta, bir kez buhar çıktıktan sonraysa kısık ateşte pişirin (40-45 dakika). Tencereyi ateşten indirin, buharı çıkana bekleyin. Sonra kapağını açın, tereyağını bir tavaya koyup kısık ateşte eritin, üzerine kırmızı biber ilave edin, hafif cızlayınca fasulyenin üzerine gezdirip servis edin.

FIRINDA PAZILI ÇİPURA

(İlkbaharda yapılabilir)

MALZEME

+ 2 adet çipura

+ Kristal kayatuzu, karabiber

+ 10-15 adet pazı yaprağı (körpe)

+ İkişer, üçer dal taze biberiye, nane, kekik, fesleğen

+ 1 adet limon (ince halka şeklinde dilimlenmiş)

+ Yarım çay bardağı sızma zeytinyağı

YAPILIŞI

Çipuraların içini temizleyin, pullarını kazıyın. Yıkayın, tuzlayıp biberleyin ve bir kenarda dinlenmeye bırakın (5-10 dakika)

Isıya dayanıklı cam bir tepsiyi yağlayın. Pazı yapraklarını yıkayın, saplarını kesin ve yapraklarının yarısını yağlanmış tepsiye döşeyin.

Taze nane, kekik, biberiye, fesleğen dallarını yıkayın ve çipuraların karın boşluklarına koyun, daha sonra çipuraları tepsideki pazı yapraklarının üzerine yatırın

Balıkların altına, üstüne ve karın boşluklarına limon dilimlerini yerleştirin. En üste zeytinyağı gezdirin ve kalan ikinci yarı pazı yapraklarını döşeyin. Tepsiyi önceden 200 derecede ısıtılmış fırına verin, balıkları pişirin (kolayca çatal saplanıncaya kadar, yaklaşık 15-20 dakika).

Balıklar pişince tepsiyi fırından alın, sıcak servis edin.

ÇÖMLEKTE KUZU KEBABI

MALZEME

+ 1 kg kuzu kuşbaşı (iri doğranmış)

+ 2 adet patlıcan

+ 2 adet domates

+ 4 adet yeşil sivribiber

+ 10-15 adet arpacık soğan

+ 100 gram kuyrukyağı (veya tereyağı)

+ Kristal kayatuzu, karabiber

YAPILIŞI:

Kuyrukyağını (yoksa tereyağı da olabilir) bir çömleğin içine koyun ve kısık ateşte eriten. İçine kuşbaşı doğranmış kuzu etlerini ilave edin.

Patlıcanları yıkayın ve alacalı soyup iri küp şeklinde doğrayın. Biberleri yıkayın, 2 santimetre uzunluğunda doğrayın. Soğanları soyup bütün olarak bırakın. Domatesleri rendeleyin. Hepsini sırasıyla çömleğe ilave edin ve önce hızlı, kaynamaya başlayınca kısık ateşte pişirin (etler yumuşayana kadar). Pişmeye yakın karabiberi ve tuzunu da koyun, daha sonra ateşten alıp servis edin.