AK Parti'nin yeni anayasada 'yargı' önerileri

AK Parti'nin yeni anayasa çalışma grubu içinde de yer alan Kuzu, gazetecilerin yargı önerileriyle ilgili sorularını yanıtlarken, savcılık güvencelerin kaldırıldığına yönelik haberlerin doğru olmadığını belirterek, hakimler ve savcılarla alakalı kurulu, tek çatı altında ve aynı güvenceyle devam ettirdiklerini söyledi.

Önerileri arasında ciddi bir değişiklik olduğuna işaret eden Kuzu, şöyle konuştu:

''Dünyada yargılama iki tip modelle yapılıyor; biri Anglo-Sakson kültüründeki gibi tek tip yargılama, diğeri kıta Avrupa'sındaki çok başlı sistem var. Türkiye'de yıllardan beri tartışılan meseleyi sona erdirmek amacıyla çok başlılık olmasın, tek çatı altında olsun diyoruz. Çünkü içtihat birliği sağlanamıyor, üç aşamalı oluyor. Aynı konuda mahkemeler farklı içtihatta bulununca, bunlar da alt mahkemeleri bağladığı için aynı konuda farklı kararlar çıkıyor. Adalet farklı şekilde tecelli ediyor. Bunları tek çatı altında olmasını istedik, fakat her birinin daireleri olacak. Temyiz mahkemesi, içtihat mahkemesi olarak düşünülüyor. Askeri yargı böylece üst mahkeme anlamında küllen kalkmış oluyor. Bunlar ham çalışma, rötuşlar yapılabilir.''

*Kuzu: Yargıtay, Danıştay ve askeri yargı, tek çatı altında toplanacak

Kuzu, askeri yargı konusundaki düzenlemelerin dünyada artık kalmadığını belirterek, bu alanda Türkiye'de atılan adımlarla çok büyük yol alındığını, sadece askeri disiplin boyutunun kaldığını söyledi. Kuzu, ''Elbette mevcut üyelerin mağduriyeti söz konusu olmaz. Onlara formül bulunur ama içtihat birliği için bunu yapmak gerekir'' görüşünü ifade etti.

-''Mahkum ağlamaya başlasa jüri üyesi de ağlar''

Kuzu, yüksek mahkeme başkanlarının seçimle geleceğini vurgulayarak, ''ABD'de Başkan atıyor bunları. Bu da tercihlerden biri olabilir. Çok da yanlış olmayabilir. Çünkü yargı ile alakalı konu, bir tek Türkiye'de algılanamıyor. Dünya örnekleri çok farklı. İki şey yapıyorlar; bunlardan biri jüri sistemi... Bu bizde pek yürümez. Hissi toplumuz, alınganlık gösteririz. Orada diyelim ki mahkum ağlamaya başlayınca, bizdeki jüri üyesi de ağlar. Biraz zor. Onun yerine, seçimle olmasın ama seçimle gelen organların ikinci yolla, endirek yolla elinin uzandığı bir takım seçim modeli olsun. Seçimle gelen organlar müdahale etsin. Mesela Fransa'da Danıştay üyelerinin tamamını Bakanlar Kurulu seçiyor'' diye konuştu.

-''Anayasa Mahkemesi, yürürlüğü durdurma veremeyecek''-

TBMM Adalet Komisyonu Başkanı ve Anaysa Uzlaşma Komisyonu Üyesi Ahmet İyimaya da önerileri konusunda AA muhabirine, ''Biz yargı konusunda en sağlıklı dönüşümü yapan öneriler geliştirdik. Askeri yargı ve Danıştay tamamen kalkıyor. Hakim ve Savcılar Kurulu, yeni bir yapıya kavuşuyor. Danıştay'ın işlevini yeni temyiz mahkemesinin içerisinde oluşturulacak dairelerce üstlenilmesi esası benimseniyor. Bilhassa savcılık teminatı korunuyor'' diye konuştu.

İyimaya, Anayasa Mahkemesi'nde de ciddi değişiklik olduğunu belirterek, ''Anayasa değişiklikleri Anayasa yargısı dışına çıkarılıyor. Başka bir yenilik de bizim modelde, Anayasa Mahkemesi yürürlüğü durdurma kararı veremeyecek'' dedi.

Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda model geliştirebileceklerini anlatan İyimaya, yüksek mahkemedeki insan hakları dairesi ile norm denetimi ve diğer işleri gören dairenin görev esasına göre kurgulanıp, birinin diğerinin işine bakamayacağının kurgulanabileceğini kaydetti.

Muhabir: Melda Çetiner