Şimdi geleceği belirleyecek tercih zamanı

Üniversite kapısını aralayacaklar için bu kritik dönemde Hürriyet adayların yanında yer alacak. Türkiye'nin en büyük dershanelerinin rehberlik uzmanlarından tercihlerle ilgili tüyolar alıp, örnek tablolarla bu süreçte merak ettiğiniz soruların yanıtlarını bulacaksınız. Büyük üniversitelerin rektörlerinden adaylara öneriler ve bu yıl yapılan değişikliklerle tercih listesi hazırlanırken en çok yapılan hatalara yer vereceğiz.

Üniversite tercihleri 8-18 Temmuz arasında

ÖSYM'nin rekor hızla bir haftada sonuçları açıklamasının ardından bugün tercih dönemi başlıyor. 18 Temmuz'a kadar adaylar tercih listelerini ÖSYM'ye bildirmek zorunda. 2013-2014 öğretim yılı için yükseköğretim programlarına yapılacak merkezî yerleştirme işlemine girecek adaylar 2013 ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu ile Tercih Formundan faydalanarak tercih yapacaklar. Adaylar tercihlerini başvuru merkezlerinden veya TC kimlik numaralarını ve şifrelerini kullanarak ÖSYM'nin internet sayfasından internet yoluyla yapabilecekler. ÖSYM, bu dönemde isteyen adaylara http://rehberlik.osym.gov.tr rehberlik hizmeti verebilecek.

Tercih sonrası sonuçlar temmuz ayının sonunda açıklanacak.

Adaylar, 2013-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu'na, ÖSYM'nin http://www.osym.gov.tr adresinden erişebilecek. Adaylara kılavuz satışı yapılmayacak. Tercih işlemleri, kılavuzda belirtilen esaslar uyarınca gerçekleştirilecek. Kontenjanların bulunduğu tabloların son sütunlarında yer alan 2012-ÖSYS sonuçlarına ait bilgilerin, bir programın ne ölçüde tercih edildiğini göstermekle birlikte 2012-ÖSYS sonucu ortaya çıkan değerler olduğunun unutulmaması gerekiyor.

Adaylar tercihlerini isterlerse bir başvuru merkezi aracılığıyla isterlerse internetten kendileri bireysel olarak yapabilecek. Başvurularını internetten yapmak istemeyen adaylar doldurdukları tercih formu ve nüfus cüzdanı ya da pasaportlarıyla istedikleri bir başvuru merkezine tercih için başvuracak.

LYS cevap kağıtları internette

Lisans Yerleştirme Sınavları'na (2013-LYS) ait soru kitapçıkları ve cevap kağıtlarının görüntüleriyle cevap anahtarları, sınava giren adayların kendi soru kitapçıkları ile cevap kağıtları, adayların incelemesi amacıyla erişime açıldı. Adaylar kendi cevap kağıtlarının görüntüsünü, ÖSYM'nin https://ais.osym.gov.tr internet adresinden, TC kimlik numaraları ve şifreleriyle edinecekler.

Üniversiteli olmanın 6 yolu

Yükseköğretim programlarına öğrenci alırken iki farklı yöntem uygulanıyor: Biri, ÖSYM tarafından yapılan merkezi yerleştirme. Diğeri de Yükseköğretim kurumları tarafından yapılan Özel Yetenek Sınavıyla seçme yöntemi.

Bu iki yöntem kullanılarak ülkemizde adaylar 6 farklı biçimde üniversiteli olabiliyor. İşte üniversiteli üniversiteli olmak için gerekenler:

* Meslek lisesi çıkışlı adaylar hiç sınava girmeden başvuru sırasında sınavsız geçiş hakkını kullanacağını belirterek ve tercih formuna da sınavsız geçişle yerleşebileceği ön lisans programlarını seçerek üniversiteli olabiliyor.

* YGS puanlarıyla isteyen sınavsız geçişten boş kalan ön lisans programlarını tercih edilebilir.

* YGS'de 140 puan ve üzerinde puan alan adaylar YGS puanlarıyla açıköğretim tercihi yaparak üniversitede okuyabilir.

* YGS'de 180 puan barajını geçenler YGS puanlarıyla öğrenci alan lisans programlarını tercih ederek üniversite kapısını açabilir.

* YGS ve Özel Yetenek puanlarıyla Özel Yetenek gerektiren programlara yerleşilebilir.

* LYS'de 180 puan barajını geçen adaylar LYS puanlarıyla öğrenci alan programlara girebilir.

Kimler tercih yapabilecek?

* 2013-YGS'ye girip de YGS'deki 6 puan türünün herhangi birinden 140 veya daha fazla puan alanlardan sınavsız geçiş hakkı bulunmayanlar

* 2013-YGS'ye girip herhangi bir YGS puanından 140 veya daha fazla puan alanlardan aynı zamanda sınavsız geçiş hakkına da sahip olanlar

* Sadece sınavsız geçiş hakkı bulunanlar.

Bu özellikleri taşıyan tüm adaylar, tercih bildirimi için Tercih Formundan faydalanarak, yükseköğretim programları arasından tercihlerini yapabilecek.

Adaylar, tercih yapma hakları olan tablolardan istedikleri programları istek sırasına koyarak tercih bildiriminde bulunacak. 2013-YGS'ye giren adaylardan en az bir puan türünde 140 veya daha fazla YGS puanı alan adaylar, yerleştirmede kullanılacak Y-YGS ve varsa Y-LYS puanlarını da göz önünde tutarak kılavuzdaki açıklamalara göre tercih bildirimini başvuru merkezlerinden veya internetten bireysel olarak kendileri yapabilir.

Sadece sınavsız geçiş için başvuranlar ile 2013-YGS'de hiçbir puan türünde 140 veya daha fazla puan alamayanlardan sınavsız geçiş hakkına sahip olan adaylar da tercih bildirimini aynı şekilde yapabilecek.

2013-YGS'de 140 veya daha yüksek puan alanlardan sınavsız geçiş hakkına da sahip olan adaylar, tercihlerini, sınav puanlarıyla yerleşebilecekleri programları veya sınavsız geçişle yerleşebilecekleri programları karışık olarak istedikleri sırada seçerek liste düzenleyebilirler.

2013-YGS'de hiçbir puan türünde 140 veya daha yüksek puan alamayanların sınavsız geçiş hakları da yoksa bu adaylar tercih yapma hakları da bulunmuyor.

Tercih listesi oluştururken dikkat!

* Listenizi düzenlerken istek sıranıza göre düzenleyin ancak isteklerinizin kendi puan gerçeklerinizle, ülkemizdeki üniversiteye giriş gerçeklerinin uyumunu da gerektirdiğini unutmayın.

* İlk birkaç tercihiniz, puanınızdan yüksek programlar olabilir. Diğerleri yerleşebileceğiniz ve yerleştiğinizde gidip kaydolacağınız,severek okuyacağınızı düşündüğünüz programlar olmalı.

* Programların özel koşullarını kılavuzdan mutlaka kendiniz okuyun, birilerinin verdiği bilgiyle yetinmeyin.

* Tercih listesi düzenlerken programların kodlarını mutlaka 2013 kılavuzundan yazın,yazarken rakamların yerlerini değiştirmeyin.

* Tercihlerde programların taban puanları yerine en son yerleşen adayın başarı sırasını ölçü alın. Çünkü puan hesaplamada kullanılan parametreler her yıl değişir. Aynı netlerle iki farklı yılda farklı puanlar alınabilir.Fakat sınavın amacı adayları sıralamak olduğu için başarı sırası ile ilgili veri çok büyük değişiklik göstermez genellikle.

REKTÖRDEN

Neden üniversite eğitimi alacağınızı düşünün

Prof.Dr. Gülay Barbarosoğlu (Boğaziçi Üniversitesi Rektörü)

Geleceğinizi belirleyecek bu önemli kararı verme çabası içinde karşınıza çıkan farklı ve zaman zaman birbirleriyle çelişen bilgiler sizlerin ve ailelerinizin kafasını biraz karıştırıyor olabilir. Bu karmaşadan kurtulmanın yolu kendinize çok basit ama çok temel bir soruyu sormak olabilir: “Ben neden üniversite eğitimi alacağım?” Üniversite eğitiminden beklentiler günümüzde ne yazık ki sınırlı ve çok kısa vadeli hedeflere kilitlenmiş durumda: Mezun olduktan sonra iş bulabilecek miyim ? Nasıl bir gelir elde edeceğim? Kuşkusuz bunlar önemsiz sorular değil¸ elbette üniversite eğitimi, mezuniyet sonrasında sizi tatmin edecek düzeyde gelir getiren bir meslek sahibi olmanızı sağlayacak bir araçtır.. Ancak sizlere ve ailelerinize üniversite eğitiminin sadece meslek edindirme ile sınırlı bir süreç olarak görülmemesi gerektiğini hatırlatmak isterim.

Kalıpları zorlayın

Bazı uzmanlık gerektiren mesleklerin eğitimi sadece belirli bölümlerde alınabiliyor ve bu eğitim sonucu mühendis, doktor, diş hekimi gibi uzmanlar yetiştiriliyor. Ancak hızla değişen dünyamızda bir yandan yeni meslekler ortaya çıkarken, bir yandan da mesleklerin özellikleri değişebiliyor. Bu nedenle iyi üniversite eğitimi size bir yandan seçtiğiniz alanda uzmanlık kazandırırken, bir yandan da farklı alanlarda size sunduğu akademik olanaklarla sizi farklı mesleklere, farklı deneyimlere uyum sağlayıp, başarılı olabileceğiniz beceri ve deneyimler sağlamalıdır. Bunun yanında iş yaşamının küreselleşmesi “dünya vatandaşı” olarak kendini yetiştirmiş kişilere gelecekte daha çok ihtiyaç olacağı anlamına da geliyor. Bu nedenle bir üniversitenin sunduğu kendini geliştirme ortamı, mezun camiasının gücü, evrensel bakış açısı kazandırma misyonu da gittikçe önem kazanmakta. Üniversite ya da mesleki tercihleriniz ne olursa olsun kalıpları zorlamanızı; yeni ve yaratıcı bakış açıları geliştirmenizi; üniversitenin kazandıracağı akademik değer kadar, sosyal ve kültürel vizyonu da önemseyerek seçeceğiniz alanda kendinizi hayat boyu geliştirmenizi öneririm. Özgürlükçü ve demokratik kültürüyle, bilimi ve bağımsız düşünceyi her zaman ön planda tutan bir ortamda bilgi haftada 5 saat matematikten, 4 saat ekonomi dersinden daha fazlasıdır. Geleceğin hızla değişen dünyasına sizleri hazırlayacak entelektüel birikim ve donanımı sağlayan eğitimi almalısınız. Üniversite, bilgi aktarımının yanı sıra öğrencinin kendini geliştirmesini amaçlayan perspektif ve vizyonu kazandırmalıdır.

UZMANLARDAN TERCİH TÜYOLARI

Geleceğinizi belirleyecek dönemi biçimlendireceksiniz

Celil Vardar (Final Eğitim Kurumları Rehberlik Koordinatörü)

Bilim ve teknoloji baş döndürücü bir hızla ilerliyor. Yeni teknolojiler ve icatlar iş dünyasında da günlük hayatımızda da ciddi değişiklikleri beraberinde getiriyor. Yeni çağ, geleceği planlamada klasik bakış açılarını geçersiz kılıyor artık.

Küreselleşme ve global ekonomi nedeniyle dünyanın herhangi bir bölgesinde yaşanan ekonomik ya da sosyal bir olay dünyanın öbür ucunda tepkilere neden olabiliyor; ekonomik krizler ya da kaoslar yaratabiliyor.

İş piyasasındaki çok hızlı bir değişim var. Meslekler değişiyor, yeni iş ve meslek alanları doğuyor. Meslekler arası geçiş artıyor. Üniversitenin herhangi bir bölümünden mezun olan adaylar okulu bitirdikten sonra eğitimini aldıkları alanın tamamen dışında bir alanda işe giriyor ve çok da başarılı oluyorlar. Çalışanların eğitim düzeyi yükseliyor. Bireylerin meslek seçme ve mesleği sürdürme anlayışları değişiyor.

İş dünyasının çalışanlarda aradığı nitelikler değişiyor. İşe girişte ilk sorulan “Hangi üniversiteden mezunsun?” sorusu yerini “Sen bu işi ne ölçüde biliyorsun?” sorusuna bırakmaya başladı.

Herhangi bir bölümü İstanbul'da, Ankara'da, İzmir'de veya başka bir Anadolu kentinde okumanın alınan diplomanın geçerliliği açısından farkı ortadan kalkmaya başladı. Tercihlerin en önemli yanı da kuşkusuz genç arkadaşlarımızın aslında kendi gelecekleriyle ilgili bir belirleme yapıyor olmaları. Hayatlarının bundan sonraki dönemi nasıl biçimlenecek? Nasıl bir iş ortamında çalışacaklar? Ne kadar tatil yapabilecekler? Kendilerini hangi ölçüde geliştirebilecekler...?

İşte bu ve buna benzer yüzlerce soru tercihlerle yanıtını bulacak.

SINAV SONUÇ BELGESİNİ NASIL OKUYACAKSINIZ?

2013 LYS Sonuç Belgelerinin üst kısmında adayların LYS Testlerindeki doğru ve yanlış sayıları var.Adayın katıldığı sınavlarda gösterdiği başarı bu bölümde yer alıyor. Hemen bu bölümün altında ise adayların Okul başarılarıyla ilgili bilgiler bulunuyor. Adayın diploma notu ile hemen yanında diploma notunun 5 ile çarpılmasından elde edilen adayın OBP'si var. Bu bilgilerin altında sol tarafta adayların sınavlarda aldıkları puanlar ve bu puanlara göre başarı sıraları yer alıyor.

Sağ tarafta ise adayların sınav puanlarının üzerine OBP'si 0,12 katsayısı ile çarpılarak elde edilen puan eklenerek Yerleştirme puanları bulunmuş.

OBP katkıları da eklenmiş olan ve üniversiteye yerleştirmede kullanılan Yerleştirme Puanları ile bu puanlara göre adayların başarı sıraları sonuç belgesinde listelenmiş.

Dikkat edilirse bu aday hem MF hem de TM puan türünün oluşması için gerekli olan LYS'lere katılmış. MF puan türü için Matematik-Geometri ile Fizik, Kimya ve Biyoloji sınavlarına; TM için de Matematik-Geometri ile Türk Dili ve Edebiyatı ,Coğrafya-1 sınavlarına katılmış. TS puanı için girilmesi gereken 5 testin ikisine katılarak bu testlerin en az ikisinden 0,5 ve daha yüksek ham puan elde ettiği için TS puanı hesaplanmış ancak TS puanı için gerekli olan LYS-3 dışındaki ikinci test olan LYS-4'e yani Tarih,Coğrafya-2 ve Felsefe Grubu ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi testlerine katılmadığı için bu testlerin standart puanları TS puanı oluşurken sıfır kabul edilmiş. Adayların tercih etmek istediği program hangi puan türüyle öğrenci alıyorsa adaylar da bu puan türündeki puanını ve başarı sırasını dikkate alarak tercihlerini düzenleyecektir. Örneğin MF-3 puanıyla öğrenci alan bir programı tercih etmek istiyorsa aday 478,28344 olan Y-MF-3 puanını ve bu puanın karşısındaki 7608 başarı sırasını ölçü almalıdır.

MERAK ETTİKLERİNİZ

Tercihlerimi puanıma göre mi sıralamalıyım?

-Tercihlerinizi yaparken en çok istediğiniz bölümden en az istediğiniz bölüme doğru puan farklarına bakmadan sıralamalısınız. ÖSYM yükseköğretim programlarına yerleştirme yaparken sizi olası en yüksek tercihinize yerleştirir, bu nedenle çok istemediğiniz halde puanı daha yüksek diye bir bölüme üst tercihlerinizde yer verirseniz daha çok istediğiniz bir bölüme yerleşme şansınızı kaybedebilirsiniz. Ayrıca tercihlerinizi oluştururken puan yerine başarı sıranızı temel almalısınız çünkü puan, o yıl uygulanan sınavın zorluk kolaylık derecesine, sınava giren adayların o yılki başarılarına göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle istediğiniz bölümlerin ÖSYM kılavuzunda belirtilen başarı sıralarıyla kendi başarı sıranızı kıyaslayarak oluşturacağınız bir tercih listesi daha sağlıklı olacak.

Başarı sıraları ham puana göre mi, ortaöğretim puanı eklenmiş puana mı göre mi belirtiliyor?

-ÖSYM sonuç belgesindeki başarı sıralarınız ortaöğretim puanınız eklenerek hesaplanır.

Sonuç kağıdında bir sürü puan var, hangisi benim işime yarıyor?

-Hangi puanlarınızı kullanacağınız tercihlerinize göre değişir. Örneğin sadece özel yetenek veya açıköğretim programlarına başvuracak bir aday YGS puanlarını kullanacakken, herhangi bir mühendislik programına yerleşmek isteyen bir aday Y-MF-4 puanını kullanacaktır. Tercih etmeyi düşündüğünüz bölümler hangi puan türüne göre öğrenci alıyorsa, siz de o puanınızı dikkate almalısınız. Yükseköğretim programlarının puan türleri ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzunda belirtilmektedir.

Tercih işlemlerini nasıl ve nerede yapmak gerekiyor?

-Tercih listenizi oluşturduktan sonra ÖSYM'nin belirlemiş olduğu başvuru merkezlerinde veya internet üzerinden bireysel olarak tercih işleminizi yapabilirsiniz.