Sağlık Bakanlığındaki ek ödeme adil değil

Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Taşra Teşkilatında Görevli Personele Ek Ödeme; 17.08.2012 tarih ve 28387 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Taşra Teşkilatında Görevli Personele Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmelik”in 1. maddesinde “Bakanlıkça belirlenen hizmet sunum şartları ve kriterleri dikkate alınmak suretiyle, personelin unvanı, görevi, çalışma şartları ve süresi, hizmete katkısı, performansı, eğitim, öğretim, inceleme ve araştırma faaliyetleri ile yapılan muayene, tedavi, ameliyat, anestezi, girişimsel işlemler ve özellik arz eden riskli bölümlerde çalışma gibi unsurlar esas alınarak, döner sermayeden yapılacak ek ödemenin oran, usul ve esaslarını belirlemektir.” şeklinde belirtilmektedir.

İl Sağlık müdürlükleri, Halk Sağlığı Müdürlüğü ve bağlı birimlerde çalışan personelin ek ödeme oranları incelendiğinde Yönetmeliğin 1. maddesinde belirtildiği üzere eş değer unvan, eğitim, öğretim kriterlerinin fazla dikkate alınamadığını görmekteyiz.

Şöyle ki;

Döner sermaye katsayı oranlarının belirlenmesinde hekimlerin haricindeki diğer sağlık personelinin performansını ölçen herhangi bir kriter olmadığından, kriter olarak personel; eş değer unvan, eğitim ve öğretim seviyesine göre sınıflandırma yapılabilir.

Yönetmelikte buna paralel düzenleme yapılmaya çalışıldığı görülse de eş değer unvanlı ve eğitim seviyesi lisans ve yüksek lisans seviyesinde ki birçok meslek grubu mağdur durumdadır.

Hizmet Alanı Kadro-Unvan Katsayıları Tablosunda Ek-3 ve Ek-4'de yer alan “Sivil savunma uzmanı, diyetisyen, çocuk gelişimcisi, psikolog, sosyal çalışmacı, biyolog, mühendis, veteriner hekim, kimyager, sosyolog ve benzeri” 4 yıllık lisans mezunları, hatta yüksek lisans yapmış sağlık bilimleri lisansiyerleri, teknik hizmetler sınıfı lisansiyerleri 0,75 ek ödeme kat sayısından ek ödeme alırken, Lisans mezunu avukatlar 0,80, Eczacılar ve sorumlu avukatlar 0,85 ek ödeme katsayısından ek ödeme almaktadırlar.

Eş değer unvan, eğitim, öğretim kriteri gibi kriterleri gözetildiğinde diyetisyen, çocuk gelişimcisi psikolog, sosyal çalışmacı, biyolog, mühendis, veteriner hekim, kimyager, sosyolog ve benzeri unvanların da 0,85 ek ödeme kat sayısına çıkarılması yönünde düzenleme yapılacak mı? Bilinmemektedir.

Sağlık Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 04.07.2011 tarihli ve 133293 tarihli Osmaniye Valiliği İl sağlık Müdürlüğüne göndermiş olduğu cevabi yazısında ve Konya Valiliğine verilen 28.09.2011 tarihli ve 269628 tarihli görüş yazısında ve Adana 1. İdare Mahkemesinin 10.07.2012 tarihli E.2011/2139, K.2012/1231 sayılı mahkeme kararında belirttiği üzere Sağlık Eğitimi alanında lisans mezunu tıbbi teknologların “Diğer Sağlık Bilimleri Lisansiyeri” tablosuna dâhil edilmesi Yükseköğretim Kurulu başkanlığının 05.06.2002 tarih ve 1215-11750 sayılı yazısı ile uygun görüldüğünden özlük haklarının Sağlık Bilimleri Lisansiyerleri gibi ödenmesi” gerektiği konusunda görüş verildiği halde Ek-2 ve Ek-3'te tıbbi teknologların tüm emsal meslek gruplarından ayrı tutularak Lise mezunu seviyesinde 0,40 ek ödeme kat sayısından ek ödeme katsayısı uygulanmaktadır. Tıbbi teknologlar lisans ve birçoğu yüksek lisans mezunu sağlık çalışanlarıdır. Emsalleri olan sağlık bilimleri lisansiyerleri olan “Diyetisyen, çocuk gelişimcisi psikolog, sosyal çalışmacı, biyolog ve benzeri” grupla beraber 0,75 ek ödeme kat sayısından ek ödeme alması gerekmektedir.

Sağlık Bakanlığı, bu konuda mutlaka gerekli çalışmaları yapmalıdır.

Sağlık Bakanlığında görev yapan sadece belirli özel günlerde hatırladığımız fedakâr binlerce hemşire, ebe ve sağlık memurları da ek ödeme yönetmeliğindeki düzenlemelerde mağdur durumdadırlar. Mağduriyetleri devam etmektedir.

Binlerce ebe, hemşire ve sağlık memurları alanlarıyla ilgili lisans hatta yüksek lisans bitirmişlerdir. Kendi alanlarıyla ilgili lisans ve yüksek lisans mezunu hemşire, sağlık memuru ve ebelerin lise mezunu seviyesindeki personellere ödenen 0,40 ek ödeme kat sayısından ek ödeme alması binlerce ebe, hemşire, sağlık memurunu üzmektedir.

Kendilerine yönelik ayrım yapıldığını düşünmektedirler. Lisans ve yüksek lisans yapmak büyük emek gerektirmektedir. Elbette bu emeğin karşılığını istemek en doğal haklarıdır.

Lisans mezunu olan “Diyetisyen, çocuk gelişimcisi psikolog, sosyal çalışmacı, biyolog ve benzeri” meslek grupları 0,75 ek ödeme kat sayısından ek ödeme alırken alanlarında lisans ve hatta yüksek lisans bitirmiş sağlık memuru, hemşire, ebelerimizin hala lise mezunu seviyesinde ek ödeme alması üzücü bir durumdur. Büyük çoğunluğu lise, ön lisans mezunu seviyesinde taşınır kayıt sorumluları 0,75 ek ödeme kat sayısından ek ödeme alırken lisans hatta yüksek lisans mezunu tıbbi teknolog, hemşire, sağlık memuru ebelerin 0,40 ek ödeme katsayısından lise mezunu seviyesinden ek ödeme almasının adil olmadığını düşünmekteyiz.

Sağlık Bakanlığının bu konuda yeni bir düzenleme yapması gerekmektedir. Bariz ek ödeme farkları personellerin çalışma azmini düşürdüğü gibi çalışma barışını da bozmaktadır.

Sağlık Hizmetleri sınıfında görev yapan sağlık bilimleri lisansiyeri olan personel ile teknik hizmetler sınıfında yer alan personelin çoğunluğu yüksek lisans hatta doktora yapmışlardır.

Ek ödeme yönetmeliğinde ilgili personellerin en az 1,00 kat sayısından ek ödeme almaları hakkaniyet gereğidir. Çalışanlar vermiş olduğu emeğin karşılığını almak isterler. Bu konuda önemli düzenlemeler yapılmalıdır. Yüksek Lisans mezunu personelin mutlaka bir farkı olmalıdır.

Sayın Bakanımız umarız yüksek lisans mezunu sağlık çalışanlarına hak ettiği müjdeyi verir.

14/02/2013 tarih ve 28559 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna Bağlı Sağlık Tesislerinde Görevli Personele Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin” Ek-2 Hizmet Alan-Kadro Tablosunda “Sivil savunma uzmanı, diyetisyen, fizyoterapist, psikolog, çocuk gelişimcisi, sosyal çalışmacı, biyolog, mühendis, veteriner hekim, kimyager, sosyolog, tıbbi teknolog, lisans mezunu hemşire, ebe sağlık memurları ve benzerleri” 0,40 ek ödeme kat sayısından Eczacılar 0,70 ek ödeme kat sayısında ek ödeme almaktadır.

Kamu Hastaneler birliğinde görev yapan sağlık çalışanlarının 1.Basamak Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında görev yapan emsalleri gibi “Sivil savunma uzmanı, diyetisyen, fizyoterapist, psikolog, çocuk gelişimcisi, sosyal çalışmacı, biyolog, mühendis, veteriner hekim, kimyager, sosyolog, tıbbi teknolog, alanlarında lisans mezunu hemşire, ebe sağlık memurları ve benzerleri” belirtilen lisans mezunlarının hastanelerde de 0,85 ek ödeme katsayılarının belirlenmesi gerektiği düşünülmektedir.

Kamu Hastaneleri Birliklerinde sağlık ve teknik hizmetler sınıfında yer alan alanlarında lisans mezunu olup da yüksek lisans mezunu personellerin en az 1,00 ek ödeme kat sayısından ek ödeme almaları gerekmektedir. Verilen emeğin bir değeri olmalıdır. Sağlıkta hekimin dışında en az yüksek lisans mezunu sağlık çalışanlarına da hak ettiği gerekli değer verilmelidir.

2 Yıllık ön lisans mezunu teknik hizmetler sınıfında yer alan teknikerler ile Sağlık hizmetleri sınıfında görev yapan sağlık teknikerleri (çevre sağlığı, tıbbi sekreter, radyoloji, vb) lise mezunlarıyla aynı oranda 0,40 ek ödeme kat sayısından ek ödeme almaktadırlar. Teknikerlere ayrı bir kat sayı oranı belirlenmesi ilgili personellerin moral ve motivasyonlarını artıracağı gibi teknisyen statüsündeki personellerin de üst öğrenim tamamlamasına ve kendilerini alanlarında geliştirmesine yardımcı olacaktır.

Aynı şekilde Genel idare sınıfı personelleri ve yardımcı hizmetler sınıfına yönelik bariz düzenlemeler yapılmalıdır.

Satın alma gibi riskli birimde çalışan personel ile haftanın 7 günü kendi asli görevlerinin yanında ek olarak sigara denetimi yapan sağlık çalışanları bir sürü risk ve tehlike altındadır. Bu görevlerde çalışan sağlık çalışanları ek ödemede %10-20 gibi fark beklemektedir.

Döner sermaye, ek ödemelerin emekliliğe yansıtılmaması nedeniyle emekli maaşları çok düşük kalmaktadır. Haliyle emekli olacak sağlık çalışanları zor bir emeklilik süreci yaşayacaktır. Bu düşük ücretler karşısında sağlık çalışanları haklı olarak emekli olamamaktadırlar. Döner sermaye emekliliğe yansıtılmalıdır. Döner sermayeler emekliliğe yansıtıldığında tüm çalışanlar rahat bir emeklilik yaşantısı süreceklerdir. Rahat bir emeklilik sağlık çalışanlarının en büyük hakkıdır.

Tüm çalışanlar bu konuda Sağlık Bakanımızdan müjdeli haberleri beklemektedirler Bu uygulamayla beraber Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlara atanmak için görev bekleyen binlerce kişi içinde müjdeli bir haber olacaktır. Emekli olanların yerine binlerce yeni personelin ataması yapılacağından yeni istihdam sağlanmış olacaktır.

Sağlık çalışanları ek ödeme ki dağılımın hakkaniyetli olmadığını düşünmektedirler. Sağlık çalışanları ek ödeme yönetmeliğinde köklü bir değişiklik beklemektedirler. Toplu görüşmelerde sağlık çalışanları için çok önemli olan bu çok önemli konunun ilk sıralarda değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyoruz.

Tüm sağlık çalışanları özellikle bu konuda toplu görüşmeleri yakından takip edeceklerdir. Sağlık çalışanları sivil toplum örgütlerinin özellikle toplu görüşmelerde bu isteğini en güzel şekilde dile getireceğini düşünmektedirler.

Bu yazımızla birçok sağlık çalışanlarının sessiz düşündüklerini, dile getiremediklerini bir nebze de olsa dile getirmeye çalıştık. Fark edemediğimiz, yazamadığımız diğer mağduriyetler hususunda sağlık çalışanlarının affına sığınıyoruz. Sağlık Çalışanları Ek Ödeme Yönetmeliğinde ki Düzenlemelerden Ne Kadar Memnun? Cevap arıyoruz. Saygılarımla.

ÖZKAN AYDEMİR