Şimşek: Torba Kanun'un bütçeye etkisi telafi edilebilir

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Demokratik hukuk devletinde zarar verenlerin zararı telafi etmesi esastır. Hukuk yolu açıktır. Hukuk dışı 'vandalizm' hiç kimsenin yanına kalmamalıdır ama esnafımıza bu zor dönemde gereken desteği vereceğiz, vermeliyiz. Ama detayları konusunda bu aşamada bir şey söylemem doğru olmaz" dedi.

Şimşek, Makro Ekonomik Gelişmeler ve 2013 yılı Ocak - Haziran Dönemi Bütçe Gerçekleşmelerine ilişkin basın toplantısı düzenledi.

Toplantının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Şimşek, dün gerçekleştirilen ekonomi zirvesinin detaylarının sorulması üzerine, toplantıda küresel ekonomik gelişmeler ve finans piyasasındaki gelişmeleri değerlendirdiklerini söyledi. Şimşek, dün toplantıya ilişkin basın açıklması yapıldığını ancak buna benzer basın açıklaması yapılmayan toplantılar gerçekleştirildiğini de ifade etti.

Şimşek, dövizdeki artışın petrol fiyatlarını artırdığı bu noktada vergisel bir düzenleme yapılıp yapılmayacağı sorusu üzerine de küresel ekonomik görünüm çerçevesinde emtia fiyatlarının özellikle de enerji fiyatlarının daha aşağı doğru trende girilmesinin beklenebileceğini, Mısır'daki gelişmeler ve jeopolitik gerginliklerin bu noktada etkili olduğunu belirtti.

Bu gelişmelerden ötürü petrol fiyatlarında geçici bir artışın söz konusu olduğunu kaydeden Şimşek, "Petrolü dolar cinsinden ithal ettiğimiz için kur etkisi de söz konusu. Şu anda gündemimizde ne vergi artışı ne de vergi indirimi var" dedi.

Şimşek, petrolün ithal edilidiğini ve vergi yükünün nispeten yüksek olduğuna dikkati çekerek, "Burdan elde ettiğimiz imkanları yatırım, istihdam ve üretim için kullanma gibi bir tercihe girdik. Biz bir politika tercihi yapmış durumdayız. Tüketim üzerindeki vergileri indirme gibi bir husus gündemimizde değildir ama imkanlar el verdiği müddetçe teşvikler ve diğer kanallarla güçlü bir şekilde yatırımcımız, üreticimiz, ihracatçımız ve işverenlerimize her türlü imkanı sağlıyoruz. Çünkü bizim önceliğimiz istihdam, üretim ve yatırımdır" diye konuştu.

Elektrik ve doğalgaz zammı olup olmayacağına ilişkin soru üzerine de Şimşek, gündemlerinde böyle bir değerlendirmenin olmadığını dile getirdi. Şimşek, bu konunun BOTAŞ ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) takdirinde olduğunu hatırlatarak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı'nın da daha önce gündemlerinde böyle bir husus olmadığını söylediğini belirtti.

- "Resme global perspektiften bakmak lazım"

Şimşek, dövizdeki dalgalanmanın bütçeye etkisinin sorulması üzerine de net bir şey söylemenin kolay olmadığına vurgu yaparak, şunları söyledi:

"Varsayalım ki kurdaki bu hareketlilik kalıcı oldu. Bu bir taraftan borçlu şirketlerin faiz giderlerini artırır, bu kurumlar vergisini olumsuz etkiler ama öbür taraftan da ithalattan alınan ÖTV, KDV gibi gelirleri de artırır. Biz bunları model kurup çalışıyoruz ama şuanda böyle bir soru beklemediğim için elimde bir rakam yok. Net etkisi ihmal edilebilir olabilir. Önemli olan ekonomik ve siyasi istikrar ile büyümenin devam etmesi. Kurun olumlu etkileri de var olumsuz etkileri de var birbirlerini telafi edebilir noktada."

Türkiye'deki dalgalanmanın öne çıkarıldığını ancak Brezilya'nın ve diğer ülkelerin rakamlarının Türkiye'den daha kötü olduğunu vurgulayan Şimşek, "Birçok ülkede farklı etkileri olsa da benzer dalgalanmalar söz konusu. Brezilya son birkaç haftadır faizleri 100 baz puan artırdı, piyasalara 20 milyar dolarlık müdahale etti ama Brezilya realinin değer kaybı mayısın 22-24'ünden bu yana yüzde 10,6 oldu. Türkiye ise poltika faizinde sabit kalıp, 6,3 milyar dolarlık müdahalede bulunurken, liradaki değer kaybı yüzde 5,7 olarak gerçekleşti. Resme global perspektiften bakmak lazım" değerlendirmesinde bulundu.

- "Gelişmeler küresel krizin yanında hiçbir şey değil"

Şimşek, faizlerde bir artış söz konusu olduğunu kaydederek, "Hazinenin ağırlıklı ortalama borçlanma faizi 2010 yılında yüzde 8,5, 2011'de yüzde 8,6, 2012'de yüzde 8,8, 2013 yılının ilk yarısında ise yüzde 6,8 oldu. Faizler bu seviyede dahi kalsa ağırlıklı ortalama faiz geçen senenin altında dahi kalabilir. Olup bitenleri önemsemiyor değilim fakat bu bahsettiğimiz gelişmeler Avro krizinin yanında fazla birşey değil, küresel krizin yanında hiçbir şey değil" ifadelerini kullandı.

Parasal genişlemenin sürekli devam etmeyeceğine işaret eden Şimşek, parasal genişlemenin sonuna gelinmiş olsa bile bunun sadece varlıkların yeniden fiyatlandırma süreci olduğunu, yapısal bir sorundan bahsedilmediğini dile getirdi.

Şimşek, iç borcun ortalama maliyetine ilişkin de değerlendirmede bulunurak, şöyle devam etti:

"2002 yılında iç borcun ortalama vadesi 9 aydı, 2010-2011 yıllarında ortalama neredeyse 45 ay, 2012'de ise ortalama 61 aya çıkıyor. 2013'ün ilk yarısında ise ortalama 72 aya çıkmış. Dolayısıyla Hazinenin iç borç gibi borçlarının ortalama vadesi de ciddi şekilde uzamıştır. Bu tür şoklar kalıcı olursa bir miktar etkili olacaktır, onları zaten biz görüyoruz, ona ilişkin çalışmalarımız da olacaktır. Gelişmeleri ve etkilerini küresel bağlamda değerlendirmek lazım. Gelişmelerin 2013 yılına faiz boyutuyla hiçbir ciddi etkisinin olmayacağı kanısındayım ama sonraki yıllarda faizlerin yükselmesi bir miktar etkide bulunacaktır."

Bakan Şimşek, Toplu İş Sözleşmesi görüşmeleri, ilgili Bakanın yürüttüğünü anımsatarak, bütün çalışanlara çok daha iyi imkanlar sağlamak istediklerine ve son 10 yıla bakıldığında hiçbir dönemde olmadığı kadar emekli, işçi ve asgari ücretlinin maaşının reel bazda arttığına işaret etti.

Satın alma gücüne bakıldığında da ciddi artışların söz konusu olduğunu anımsatan Şimşek, sabit gelirlileri enflasyona ezdirmeyeceklerini, bunun birçok ülke tarafından yapılamadığını vurguladı.

- Esnafımıza gereken desteği vermeliyiz

Bakan Şimşek, Gezi Parkı olaylarında zarar gören esnafa yardımda bulunulup bulunulmayacağı sorusu üzerine ise kendilerinin her zaman esnafın yanında olduklarını ifade etti.

Esnafa gereken desteği vereceklerini kaydeden Şimşek, "Demokratik hukuk devletinde zarar verenlerin zararı telafi etmesi esastır. Hukuk yolu açıktır. Hukuk dışı 'vandalizm' hiçkimsenin yanına kalmamalıdır ama esnafımıza bu zor dönemde gereken desteği vereceğiz, vermeliyiz. Ama detayları konusunda bu aşamada birşey söylemem doğru olmaz" dedi.

- Torba Kanun'un bütçeye etkisi telafi edilebilir

Şimşek, Torba Yasa'nın bütçeye etkisinin sorulması üzerine ise yasanın bütçeye etkisinin sınırlı olacağını ifade ederek, "Torba Kanun'un 2013 bütçesine etkisi sınırlı. Muhtar aylıklarıyla ilgili bazı düzenlemeler 2014'te başlayacak. Tarım kanunundaki değişiklik tarımsal ödemelerde maksimum 200 milyon liralık bir yük getiriyor. Şehit aileri, gaziler ve engellilerle ilgili düzenlemelerin de yıllık 200 milyon liraya yakın etkisi olabilir. Bahsettiğim husularda toplamda 400 milyon liralık bir etki söz konusu, biz bu etkiyi bütçe içerisine yedirebiliriz. Telafi edilebilir bir etki söz konusu" değerlendirmesinde bulundu.

Varlık Barışı uygulamasının bu ayda devam ettiğini ve bu konuda durum değerlendirmesi yapacaklarını belirten Şimşek, "Türkiye'de vatandaşımız işlerini genelde son haftaya, son güne bırakır. Bugün itibariyle sizlerle paylaşacağım çok anlamlı bir rakam yok. Varlık Barışı uygulamasını bu ayın sonu itibariyle sizlerle paylaşırız ama uzatma konusu değerlendirilecek. Bakanlar Kurulunun takdirinde bir konu" dedi.

Şimşek, Merkez Bankasının faiz koridoruna ilişkin soru üzerine de şunları söyledi:

"Merkez Bankamız bağımsızdır ve iyi bir iş çıkartmıştır. Kim ne derse desin küresel kriz döneminde Merkez Bankası başarılı bir yönetim ortaya koymuştur ve bugün de aynı şekilde devam ettirmektedir. Merkez Bankası elindeki imkanların daha fazlasını ihracatçıya sunacaktır, bu önemli bir husustur. İhracatçıya destekte 4 aylık bir vade sınırlaması vardı, biz o vade sınırlamasını kaldırdık. Şimdi Merkez Bankamız daha çok imkanı daha uzun vadeli şekilde ihracatçımızın imkanına sunacak."

Küresel ekonominin sıkıntılarının ihracatçıyı etkilediğini vurgulayan Şimşek, ihracatçılara mümkün oldukça daha güçlü destek vereceklerini sözlerine ekledi.