Düz liseler tarih oldu

UMAY AKTAŞ SALMAN

Elinde kızı Fatma'nın tercih listesi sıkıntı içinde öğretmenle sohbet ediyor. Öğretmen “Kızınız meslek lisesinin elektrik elektronik bölümünü istiyor mu” diye soruyor. Baba Ömer H. “Kızım meslek lisesini hiç istemiyor ama puanına göre başka bir seçeneği yok. Kızımın evde gözü yaşlı” diyor çaresizce.

SBS tercihleri 29 Temmuz'da son buluyor. SBS tercihi yapan 1 milyon adaydan yaklaşık 612 bini Anadolu lisesi grubundaki liselere ve fen liselerine yerleşecek. Fatma'nın durumundaki 500 bin öğrenci ise puanı Anadolu lisesine yetmediği gerekçesiyle istese de istemese de meslek liselerine, imam hatip lisesine ya da açık liseye gidecek.

Tercihler için öğrenciler ve veliler soluğu dershanelerde alıyor. Fen Bilimleri Merkezi Dershanesi Bayrampaşa Şubesi öğretmeni Sema Erhan “13 yaşındaki bir öğrencinin mesleğine karar vermesi zaten zor bir durum. Bir velimiz kızı Anadolu lisesini kazanamayınca meslek lisesine de gitmek istemiyor diye kredi çekti özel okula yollayacak. 300 küsür puanla İstanbul'da Anadolu lisesinde okumak mümkün olmasa da 270 puanla Anadolu'daki anadolu liselerinde okunabiliyor. Anadolu lisesinin kriteri ne? Kimi çocuğunu memleketine yolluyor mecburen” diyor.

Fen Bilimleri Merkezi Dershanesi Bayrampaşa Şubesi Kurucu Müdürü Ersin Oğuz'a göre ilçelerin nüfuslarına göre okul sayısında da dengesizlikler var: “8. sınıftan Bayrampaşa'da 5 bin öğrenci mezun oldu. Sadece 3 Anadolu lisesi var. Eskiden 9. sınıfına 900 öğrencinin kayıt olduğu sağlık meslek lisesi oldu. 150 öğrenci alıyor sadece. Öğrencinin başka seçeneği olmayınca meslek lisesine giden öğrenci artıyor. Not ortalaması düşük öğrenci meslek lisesine bile gidemeyebiliyor. Geçen sene böyle olup açık liseye giden ve dershaneye gelen öğrencimiz vardı. Meslek lisesinden bize gelen öğrencilerin seviyesi orta iki düzeyinde oluyor. Bu okulları güçlendirmeleri lazım.”

Özel okul sayısı patladı Eğitim-Sen konuyla ilgili bir rapor hazırlardı. Raporda yoksul ailelerin çocuklarının meslek ya da açık liseye gitmek zorunda bırakıldığı belirtildi ve 4+4+4'ten sonra meslek liselerinin koşullarının daha da kötüleştiği anlatıldı. Uğur Dershaneleri Rehberlik Koordinatörü Can Ağırgöl “Başka seçenekleri yok. Seçeneksizlikten meslek tercih ediyorlar. Dikkat ederseniz özel okulların sayısında iyice artış var. Öğrenci kabullerinde katılık kalmadı. Para verdikçe alıyorlar” diyor.

Çok programlı lise muamması

2013-2014 eğitim yılından itibaren düz liseler tarihe karıştı. MEB meslek lisesine gitmek istemeyenlerin Çok Programlı Liseler (ÇPL) bünyesindeki genel lise programlarına kayıt yaptırabileceğini söylüyor. Ancak ÇPL'ler genellikle öğrencilerin az olduğu yerlerde açıldığı için sayıları da sınırlı. Öte yandan MEB'in İletişim Merkezi ALO 147 “Çok programlı liselerde düz lise olacak deniyor, liselerle irtibata geçin” gibi kısıtlı bir bilgi veriyor.

Meslek lisesi meslek vermiyor!

Türk Eğitim Derneği Genel Başkanı Selçuk Pehlivanoğlu:

Bizim hazırladığımız ortaöğretim reform taslağında da liseler anadolu ve meslek lisesi olarak ayrıştırılıyor. Ancak bunun için hem anadolu liselerindeki program çeşitliliğinin arttırılması hem de meslek liselerinin güçlendirilmesi gerek. Almanya , Avusturya gibi ülkelerde de öğrenciler meslek lisesine yönlendiriliyor. Ancak orada meslek üreten meslek liseleri bizde meslek üretmeyen meslek liseleri var. Meslek okulları özel sektöre devredilmeli. Devlet mali destek vermeli, okullar ücretsiz olmalı ama sanayi yürütmeli bu işi. Meslek okullarını güçlendirmek için dünyadan finansman da bulabilirsiniz. Türkiye'nin geleceği güçlü bir mesleki eğitimde yatıyor.

Bir de velilerden dinleyin

Ömer H.: Kızım Fatma 304 puan aldı. Evde gözü yaşlı. İnanın akşam iki saat bile uyumadım. Sabah hemen dershaneye geldim, yine tercihleri konuşmak için. Bunaldım. Özel okula gönderemem, emekli insanım. Düz lise de yok artık. Bilişimden tekstile, muhasebeye kadar bir sürü meslek lisesini yazdık. Ama kızım asla meslek lisesinde okumak istemiyor. Zorla niye meslek lisesinde okusun?

Aylin Sevimli: Oğlum dershanede iyiydi ama SBS çok zordu, sonuçlar bizi yıktı. 10 tercihin yarısı anadolu lisesi, yarısı meslek lisesi. 316 puan aldı. Bahçelievler'de oturuyoruz. Bu bölgedeki Anadolu liselerini yazdık. Bu liseler bu yıl Anadolu lisesi olduğu için puanı belli değil. Bu puanla yerleşemeyebiliriz. Biz de meslek lisesi seçmek zorunda kaldık. Turizm, ticaret meslek lisesi yazdık. Yapacak bir şeyimiz yok. Çocuklara başka alternatif bırakmadılar. Özel okullardan sürekli mesaj geliyor tanıtım için. Ancak özel okula göndermek de bir bütçe istiyor.