Askere 'oda hapsine' AHİM engeli
AVRUPA İnsan Hakları Mahkemesi, (AİHM) askerlerin astlarına ceza verebileceğine ancak bunun hapis olamayacağına dikkat çekti. Mahkeme Türkiye'yi, bir yarbayın astına verdiği cezası nedeniyle tazminat ödemeye mahkum etti.
TSK'da 1994'te Astsubay Üstçavuş olarak görev yapan A.D., Yarbay Ö.Ç. tarafından emre itaatsizle suçlandı ve savunması istendi. Yarbay Ö.Ç. aynı zamanda A.D.'yi Askeri Ceza Kanunu hükümleri gereğince emre itaatsizlikten 21 gün oda hapsi ile cezalandırdı. Türkiye'de açtığı davalardan sonuç alamayan A.D. konuyu AİHM'ye taşıdı.
AİHM, askeri mahkemenin reddetme gerekçesini yanlış bulurken, Türkiye, ?Üstlerin emirlerine itaat etmek, Askeri Ceza Kanunu tarafından öngörülen bir zorunluluktur. Bu nedenle de başvuranın tutuklu bulundurulmasının askeri disipline bağlı yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlamak için gereklidir? savunması yaptı. Özgürlükten mahrum bırakmanın yargı kararı ile olması gerektiğine dikkat çeken AİHM'nin kararında ise şu görüşlere yer verildi:
?Bu mahrumiyet kararı, davaya bakmak için gerekli yetkiye sahip, yürütmeden bağımsız ve uygun yargı teminatlarını sunan yetkili mahkeme tarafından verilmelidir. Silahlı kuvvetler bünyesindeki normal yaşam koşullarından tamamen ayrılan bir kısıtlama olarak ortaya çıktığında, özgürlükten mahrum bırakılma Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 5. madde alanına girmektedir. Ayrıca söz konusu madde, devletin iç hukukunun cezai ya da disiplin alanına giren özgürlüğü kısıtlatıcı her türlü mahkumiyet kararına uygulanmaktadır.?
3 bin 500 Euro
Söz konusu askeri üstün, yetkisini askeri hiyerarşi içinde kullanabildiğine ve diğer üst makamlara bağlı bulunduğundan bağımsız olmadığına dikkat çekilen kararda, ?Sonuç itibariyle A.D'nin tutukluk hali, yetkili mahkemenin verdiği mahkumiyet kararından sonraki tutukluluk niteliğini taşımamaktadır? denildi. Verilen cezanın A.D. üzerinde manevi zarar yarattığına karar veren mahkeme, Türkiye'nin A.D.'ye 3 bin 500 Euro tazminat ödemesine hükmetti. Tazminata yasal faiz de eklenecek.
tercüman