Dolmuş uçak projesi ile kastedilen nedir?

Globalleşmenin etkisini her geçen gün daha fazla hissetiğimiz dünyamızda artık insanoğlu gitmek istediği yere en kısa sürede ulaşmayı hedeflemektedir. Zaman ve hız faktörlerinin varlığı gerek çalışma hayatı ve gerekse kültürel turizm faaliyetlerinde yurt içi ve yurt dışı ulaşımda havacılık sektörünün önemini artırmaktadır. Bu noktada dünyanın en pahalı taşımacılık türü olan hava taşımacılığında ?maliyet verimliliği? sağlama gereği ortaya çıkmış bulunmaktadır. Bu zaruret havacılık sektöründe büyük ölçekli faaliyetlerin küçük ölçekli ve bölgesel faaliyetlerle desteklenmesi gereğini gündeme getirmiştir.
Bu itibarla bu proje; ticaret, turizm ve sanayinin yoğun olduğu yerlerdeki konvansiyonel hava alanlarına küçük gövdeli uçaklarla , yurt içindeki küçük meydanlardan veya yurt dışından yapılan çapraz uçuşlar olarak tanımlanabilir.

Bu proje ile ne amaçlanmaktadır?

Önümüzdeki yıllar ülkemize farklı ufuklar açmaktadır: AB' ye adaylık sürecinin Türkiye ekonomisinin canlanmasına yardımcı olacağı beklenmektedir. Avrupa?Türkiye arasındaki iş bağlantılarının bu sayede artacağı ve bunun da özellikle iş amaçlı yolcu trafiğini ve kargo trafiğini arttıracağı ön görülmektedir. Gelecekte Gümrük Birliği ve AB' ye üye olan bir Türkiye'nin tarihi, kültürel ve etnik bağlarının bulunduğu Türk Cumhuriyetleri'ne açılacak bir kapı durumuna geleceği düşünülmektedir. Bu ise Türkiye ile AB üyesi ülkeler ve Türk Cumhuriyetleri arasında direkt ve bağlantılı havayolu trafiğini önemli oranda arttıracaktır.

Diğer taraftan yaklaşık elliden fazla yan sektörü ile turizm ve yaklaşık otuzdan fazla yan sektörü ile sivil havacılık endüstrisi ülkelerin ekonomilerinde daima önemli etki yaratan bir sebep sonuç ilişkisi içindedir. Turizmin ayrılmaz bir parçası olan sivil hava ulaştırma sektöründe meydana gelen her yeni gelişme turizm hareketlerini olumlu olarak etkileyecek ve ülkeye gelen turist sayısı ile konaklama süresinin uzatılmasında önemli faktör olacaktır.Ülkemizde turizmin ve bölgesel hava taşımacılığının geliştirilip yaygınlaştırılması için sivil trafiğe açık hava alanlarımızın sayısı bakımından önemli bir potansiyele sahip olmamıza rağmen bugüne bu imkanlar ekonomiye entegre edilememiştir. Dolayısı ile geliştirilen bu proje ile ;

Stol hava alanlarının faal hale getirilmesi ve ekonomiye kazandırılması,
Stol hava alanlarının bulunduğu bölgelerin özelliğine göre turistik ve ticari olarak geliştirilmesi,
Küçük uçak ve küçük meydan imkanları ile ülkemizin içinde ve çevre ülkelerde daha çok noktaya daha ucuz imkanlarla ulaşımın sağlanması,
Büyük gövdeli uçaklarla konvansiyonel hava alanlarına yapılan uçuşların doluluk oranının arttırılması hedeflenmektedir.

Proje nasıl işleyecek?

Küçük gövdeli uçaklarla küçük meydanlar arasında veya küçük meydanlardan bölgesel büyük meydanlara yapılan taşımacılık şeklinde işlemesi planlanmaktadır.

Projenin ne zaman hayata geçirilmesi düşünülmektedir?

Bu bir süreç meselesidir.Ülkemizde bölgesel hava taşımacılığı ile ilgili ilk ciddi etüt çalışmaları 1976 yılında başlamış ve ticaret, sanayi, turizm faaliyetlerinin ve nüfusun yoğun olduğu bölgelere Konvansiyonel Hava Limanları yapılarak, diğer bölgelere yapılacak STOL havaalanlarından küçük gövdeli uçaklar ile Konvansiyonel Havaalanlarına besleyici uçuşların yapılması öngörülmüştür.
Ancak uzun yıllar boyunca ülkemizde iç-dış hat yolcu taşımacılığı THY imkanları ile yürütülmüştür. 2003 yılından itibaren bölgesel hava taşımacılığı önem ve hız kazanmış; özel hava yolu işletmelerinin tarifeli iç hat taşımacılık yapmaları için önlerindeki engeller kaldırılmıştır. Mevcut hava yolu işletmelerinin ve hava araçlarının sayısı süratle artmış,bilet fiyatlarındaki iyileştirmelerden sonra hava yolu ile seyahat yurt sathında tercih edilir duruma gelmiştir.2002-2005 yılları arasında iç hat yolcu taşımacılığı % 129 oranında artış göstermiştir.İç hatlardaki bu talep artışı tüm hava yolu taşıyıcılarını ülkenin belli başlı merkezlerinin ötesindeki noktalara da uçmaya sevk etmiştir.Çapraz uçuşlarla gerçekleştirilecek bu proje bölgesel hava yolu taşımacılığının ikinci aşamasıdır.Tüm diğer ülkelerde olduğu gibi bizim hava yolu taşıyıcılarımız da ülkemizin küçük meydanlarında daha az sayıda yolcuya yönelik uçuşların büyük uçaklarla olamayacağı gerçeğini görerek küçük gövdeli uçaklarla ilgili pazar ve maliyet analizlerini yapmaktadır. İşletmelerimizin filolarındaki uçak tiplerinin çok yakın bir gelecekte bu anlamda çeşitleneceği beklenmektedir.

Bu proje ile sivil havacılık sektörümüzde ne gibi etki beklenmektedir?

Yolcunun ulaşmak istediği noktaya daha çabuk ve ekonomik olarak ulaşması, yukarıda ifade edilen sivil havacılık endüstrisinin otuzdan fazla yan sektörünün ekonomik olarak nemalanması gibi beklenen etkilerine ilave olarak küçük uçaklarla çapraz uçuşların artması ile; bugün faaliyetlerini sürdürmekte olan hava taksi işletmelerinin orta boy hava yolu işletmesine dönüşmesi ve bunlara yenilerinin eklenmesi sonucu, büyük gövdeli uçaklarla sefer yapan havayolu şirketlerine destek sağlanacağı ve ülkemizdeki havacılık faaliyetleri ve kalitesinde artış olacağı tahmin edilmektedir.

Dolmuş uçaklar otobüs firmalarını etkileyecek midir?

Ülkemizde uzun yıllar yolcu, otobüs ile THY arasında seçim yapmak durumunda bırakılmıştır. Hava yolu taşımacılığı, neresinden bakılırsa bakılsın belirli bir alt yapıyı ve doğal olarak da maliyeti gerektirmektedir. Bu , yolcu için bir tercih meselesidir. Ama Türkiye bir ucundan diğerine 2000 Km'lik bir ülkedir. Bu mesafeyi hava yoluyla aşmak 2,5 saat;non-stop karayolu ulaşımı ise 20 saatten uzun süre almaktadır. Zaman ve hız faktörünün çok önemli olduğu çağımızda yolcuya her türlü seçeneği sunmak durumundayız.Bölgesel hava yolu taşımacığı, çapraz uçuşlar ve kara taşımacılığının kombine taşımacılık içinde birbiriyle entegre olması hedeflenmektedir.

Hangi hava alanları ana, hangileri tali meydan olacaktır?

Ticari,turistik ve sanayi merkezlerine yakın olan konvansiyonel hava limanları ana;bunlara yakın yerli ve yabancı hava alanları ise tali limanlar olacaktır.

Hangi iller arasında dolmuş uçak seferleri planlanmaktadır?

Dolmuş uçak seferlerinin bölgesel hava yolu taşımacılığının ikinci aşaması olduğunu yukarıda ifade etmiştik.Bu ikinci aşamanın 2006 yılının yaz aylarında hayatiyet bulacağı ve 2007 yılında da hızlı bir gelişme kaydedilmesi beklenmektedir.

Yurt içinde özellikle Antalya-Nevşehir Kapadokya-Dalaman-Bodrum-Denizli;Antalya-Alanya Gazi Paşa; İstanbul-Bursa- Çanakkale hatlarında çapraz uçuşların başlaması beklenmektedir.Ayrıca Batum-Trabzon arasında çapraz uçuşların başlayabileceği bir potansiyelin mevcut olduğu değerlendirilmektedir.

Kaynak:www.shgm.gov.tr