Bronşit olur olmaz hemen antibiyotiğe sarılmayın

UZM. DR. ENGİN TÜRKMEN

Soğuk algınlığının ardından gelişen, zatürree gibi ciddi sonuçlara neden olabilen bronşit, özellikle soğuk algınlığı sonrasında öksürükle birlikte hafif ateş (37,5°C-38,5°C) şeklinde görülür. Soluk borusu ve bronşlarda gelişen iltihap göğsün orta bölümünde, göğüs kemiğinin arkasında, öksürüğün artırdığı bir ağrıyla birlikte ortaya çıkar. Bazen daha hafif olan ağrılar bütün göğse yayılabilir, solunum kaslarının zorlanmasıyla solunum sıklaşır ve öksürük inatçı bir hal alır.

Bronş iltihabının en önemli belirtisi olan öksürük, bronşlardaki savunma mekanizmasının bir göstergesidir. Olağan koşullarda da, bronş duvarlarım uyaran herhangi bir etkene karşı şiddetli bir öksürük yanıtı görülebilir ve uyarıcı etken dışarı atılmaya çalışılır. Ama bronşitte bronş mukozası iltihaplanarak örselenmiştir. Bu durumda bronş duvarındaki mukus salgısı büyük ölçüde artar, damarlarda toplanan aşırı miktardaki kanın sıvı bölümü bronş boşluğuna sızar, eksüda denen bu sızıntının artması bronşları yabancı madde etkisi yaparak öksürüğü uyarır.

Bakteri varsa dikkat!

Hastalığın en önemli ikinci belirtisi olan balgam çıkarma, damar dışına sıvı sızması ve mukus salgısının artmasının sonucudur. Başlangıçta az çıkarılan ve koyu kıvamlı olan balgam, hastalık ilerledikçe daha akışkan ve daha bol olur. Bazen günde yarım litre, daha seyrek olarak da bir litre kadar balgam çıkarılabilir. Hasta uygun antibiyoterapi (antibiyotik tedavisi) ile ortalama iki hafta içinde iyileşebilir. Kalp hastalığı olanlarda, gebelerde, çok küçük çocuklarda ve yaşlılarda hastalık daha uzun sürebilir. Virüslerin etken olduğu bir infeksiyonun bronşlarda doku yıkımına yol açması, buralarda bakterilerin de üremesini kolaylaştırır. Bu durumda hastalığın gidişi daha uzun ve ağır olur. Bakteri infeksiyonlarının eklendiği bronşitlerin en kötü sonucu grip sonrası gelişen zatürreedir.

Öksürmekten korkmayın

Akut bronşitin etkeni genellikle virüstür ve bu durumda antibiyotik tedavisinin yararı yoktur. Ama virüs infeksiyonuna bakteri infeksiyonu eklenirse antibiyotik kullanmak gerekir. Bu nedenle virüslerin etken olduğu düşünülse bile akut bronşitli hastalara olası bakteri infeksiyonuna karşı antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. Ayrıca br onş salgılarının akışkanlığını artıran balgam yumuşatıcı (mukolitik) ilaçlar verilerek balgamın atılması sağlanmalıdır. Ateş yükseldiğinde yaygın biçimde kullanılan diğer ateş düşürücülere başvurulabilir.

Daha önce bahsedildiği gibi öksürük, aşırı miktarda artan bronş salgısının temizlenmesi için gerekli bir savunma mekanizması oluşturur. Öksürük kesici ilaçları ancak çok gerektiğinde kullanılmalıdır.