YÖK, meslek liselerini bitirdi sanayici, kendi okulunu kuruyor
Türkiye işsizlikten yakınırken sanayiciler kalifiye eleman
arıyor. Çelişkinin temelinde ise meslek liselerinin kapanma noktasına gelmesi
yatıyor. Birçok sanayi odası okul kurmaya başladı.
Binlerce genç iş ararken sanayiciler kalifiye eleman bulmakta zorluk çekiyor.
YÖK'ün, üniversiteye girişleri engellemek için uyguladığı katsayı adaletsizliği,
ara eleman yetiştiren meslek liselerine talebi yok denecek kadar azalttı.
Tekstilden inşaata kadar birçok sanayi kuruluşu, çalıştıracak eleman bulamaz
hale geldi. İş dünyası açığı kapatmak, kendi elemanını yetiştirmek amacıyla
kolları sıvadı. İstanbul Sanayi Odası üyeleri endüstri meslek lisesini faaliyete
geçirmek için gün sayarken, Konya Ticaret Odası meslekî eğitim merkezi kurma
kararı aldı. İç Anadolu Sanayici ve İş Adamları Federasyonu da meslek okulu
açmak üzere girişimlere başladı. Sakarya Sanayi ve Ticaret Odası ise Milli
Eğitim'le temasa geçerek mevcut meslek liselerinde revizyon için çalışmalar
yapıyor. Oda, en çok aranan CNC operatörleri, yazılım ve pazarlama uzmanları
yetiştirilmesi amacıyla okullara materyal desteğinde bulunacak. Akatlar'da
meslek lisesi açmaya hazırlanan İstanbul Sanayi Odası Vakfı Başkanı Hakkı
Kalkavan'ın ?Gemi yapan üyelerimiz 8 bin kaynakçı arıyor. Bir türlü bulamıyor.?
sözleri sanayicinin içine düştüğü durumu özetliyor. Ankara'nın en büyük organize
sanayi bölgesi OSTİM'in Bölge Müdürü Ahmet Rıza Balım da iddialı: ?Elinize liste
alıp OSTİM'de dolaşsanız ve ?nitelikli eleman var' deseniz bir günde 5 bin
kişiye iş bulursunuz.?
Meslek liselerinin siyasi görüşlere kurban gitmesi yüzünden ortaya çıkan ara
eleman ihtiyacı her geçen gün artıyor. Teşvikli illerde fabrikalar açılırken
sanayici çalıştıracak eleman bulamıyor. Son üç yılda toplam yüzde 23,7 büyüyen
ekonominin, işsizliğe çözüm bulamayışında ara eleman eksikliği önemli bir yer
teşkil ediyor. İstatistik Kurumu'nun verilerine göre işsiz sayısı 2 milyon 796
bine yükseldi. Ara eleman olarak istihdam edilen bu grupta en çok tornacı, motor
ustası, kaynakçı, tesviyeci, elektrikçi, döküm kalıpçı, boyacı, ütücü, overlokçu,
stilist, modelist, kumaş boyacısı, apreci, baskıcı ve ambalajcı aranıyor.
Türkiye İş Kurumu'nun verilerine göre yıllık ara eleman ihtiyacı 40 bin
civarında. Bu sorun en fazla organize sanayi bölgelerinde hissediliyor. ?İşsiz
çok, çalıştıracak eleman yok' açmazından kurtulmak isteyen sanayici, kendi
elemanını yetiştirmek için çalışmalarını hızlandırdı. Ticaret ve sanayi
odalarının büyük bölümü İşkur ile ortaklaşa mesleki eğitim kursları düzenliyor.
İç Anadolu'daki sanayiciler ise eğitim seminerlerinin bir adım ötesine geçerek,
nitelikli eleman açığını kapatmak için okul kurma kararı aldı. İç Anadolu
Sanayici ve İşadamları Federasyonu liderliğinde yürütülen çalışmada sanayiciler,
meslek lisesi için yer arayışına girdi. Federasyon Başkanı Mehmet Akyürek, en
kısa sürede okulu yapıp ihtiyaca göre işgücü yetiştireceklerini ifade ederek,
?Bütün atölyelerde istihdam açığı var; ama çalıştıracak adam yok." diyor. Aynı
anda 139 fabrikanın temelinin atıldığı Kayseri'de nitelikli eleman ihtiyacı 5
bin kişi. Kayseri Sanayi Odası Başkanı Mustafa Boydak'a göre, imam hatip
liselerinin önünün kesilmesi adına hem meslek liseleri hem de Türk sanayicisi
feda edildi. İstanbul Sanayi Odası Vakfı Başkanı Hakkı Kalkavan, Akatlar'da
kurulacak meslek lisesi ile kalifiye eleman ihtiyacını karşılayacaklarını ifade
ediyor. Kalkavan, kendi üyelerinin ihtiyacına göre eleman yetiştireceklerini ve
okulu bitirenlerin işe yerleştirileceğini vurguluyor. Sanayicinin nitelikli
eleman sıkıntısı çektiğini her platformda dillendiren Ankara Sanayi Odası
Başkanı Zafer Çağlayan, odanın eğitim atölyesinde organize sanayideki
işletmelerin talebine göre eleman yetiştirdiklerini ifade ediyor. Gaziantepli
işadamları ise organize sanayi bölgesinde açılacak meslek yüksekokulunda
atölyelerdeki ihtiyaca göre eleman yetiştirecek. Gaziantep Ticaret Odası Başkanı
Mehmet Aslan, 2000 yılında başladıkları nitelikli eleman yetiştirme
çalışmalarında şimdiye kadar 2 binden fazla kişinin işe yerleştirildiğini dile
getiriyor. Teşvik kapsamına alınmasıyla yüzde 25 istihdam artışı yaşanan
Sivas'ta işadamlarının en büyük sıkıntısı çalıştıracak eleman bulamaması.
Sivaslı sanayiciler, düzenlenen kurslarla eleman açığını kapatmaya çalışıyor. İş
Kurumu ile birlikte 6 ayrı eğitim verdiklerini kaydeden Sivas Ticaret ve Sanayi
Odası Başkanı Osman Yıldırım'a göre, imam hatip liselerinin önünün kesilmesi
için meslek liseleri ve dolayısıyla Türk sanayicisi kurban edildi. Adapazarı
Sanayi ve Ticaret Odası'nın her ilçeye bir meslek yüksekokulu ve meslek lisesi
projesi var. Oda başkanı Erol Öztürk, ?Nitelikli eleman yetiştirmek için 25 okul
açma girişiminde bulunduk.? diye konuşuyor. Tekstil sektöründe kalifiye eleman
yetiştirmek için Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası ve Türk Tekstil
Vakfı'nın işbirliğiyle İstanbul Çerkezköy'de Tekstil Eğitim Kompleksi yapılıyor.
Sendika Başkanı Halit Narin, kompleksin yeni eğitim sezonuna yetişeceğini
kaydediyor. Konya Ticaret Odası Başkanı Hüseyin Üzülmez de, İşsizlik Sigortası
Fonu'nda 20 milyar YTL'nin nitelikli eleman yetiştirilmesi yönünde
kullanılmasını öneriyor. Kayseri Organize Sanayi Bölgesi Sürekli Eğitim Merkezi
de, kalifiye eleman ihtiyacını karşılamak için kurs açtı. Kurslarda
sanayicilerin ihtiyaç duydukları alanlara öncelik veriliyor. Kayseri Organize
Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hasyüncü, kurslardan ilk etapta 224
kişinin işe yerleştirildiğini belirtiyor.
Meslek lisesine ilgi her geçen gün azaldı
YÖK, 1997 yılında üniversiteye giriş sınavında değişikliğe giderek meslek
liselerinin önüne katsayı engeli koydu. 28 Şubat sürecinde gerçekleştirilen bu
değişikliğin asıl amacı, imam hatip lisesi öğrencilerinin üniversiteye
girişlerinin engellenmesiydi. 1997'den bu yana meslek liselerine gidenlerin
sayısı hızla azaldı. Şu anda ilköğretimden mezun olanların yüzde 30'u meslek
liselerine, yüzde 70'i genel liselere gidiyor. Avrupa Birliği ise
ortaöğretimdeki dağılımın 'yüzde 65 meslek lisesi, yüzde 35 genel lise' şeklinde
yapılanmasını istiyor. Ancak Türkiye'deki katsayı engeli sebebiyle endüstri
meslek liseleri tercih edilmiyor. Üniversite hayali kuranlar genel liselere
gidince not ortalaması çok düşük olan öğrenciler meslek liselerine yöneliyor.
Meslekî eğitim için kurumlar el ele vermeli
Özel istihdam stratejileri geliştirilmeli, bölgelere, konulara ve sektörlere
göre alt politikalar uygulanmalı.
Yerel yönetimler, işçi, işverenler ve sektör temsilcileri politikaların
uygulanmasına katkı sağlamalı.
Kısa vadede makro politikalar uygulanmalı. İstihdam üzerindeki vergilerin
indirilmesi önemli bir konu.
Mesleklerin acilen sertifikalandırılması, işgücü piyasasının ihtiyacını ortaya
çıkaracak.
Uzun vadede hükümet iradesiyle entegre program uygulaması gerekiyor.
Kadın işgücüne dönük olarak ayrı politika izlenmesi, sorunun çözümünü
kolaylaştırır.
Milli Eğitim sistemiyle bağının kurulması gerekiyor. Ulusal Mesleki Yeterlilik
Kurumu bir an önce kurulmalı.
Ankara Sanayi Odası Bşk. Zafer Çağlayan: Kaynakçı bulamayan işletmeler var
Organize sanayi bölgeleri nitelikli eleman ilanından geçilmiyor. 5 kaynak
ustası bulamayan işletmelerin kapısına 150 üniversite mezunu iş başvurusu için
geliyor.
Kayseri Sanayi Odası Bşk. Mustafa Boydak: Kayseri'de sanayici 5 bin işçi arıyor
Çalıştıracak operatör, dokumacı, döşemeci, terzi ve kaynakçı bulamıyoruz.
Kalifiye olup iş bulamayacak kişi yoktur. Kayseri'deki sanayici 5 bin işçi
arıyor.
İç Anadolu Sanayici ve İşadamları Federasyonu Bşk. Mehmet Akyürek: Tornacı 2 bin
YTL maaşla işe başlar
Bütün atölyelerde istihdam açığı var. Metalciyim, tornacıyım, motorcuyum, diyen
birisi gelsin 10 dakikada 2 bin YTL maaşla işe başlar.
zaman