1 gıda denetim elemanına 100 gıda üretim ve tüketim yeri düşüyor
Türk Sağlık-Sen'in gıda denetimiyle ilgili olarak yaptığı araştırma, Türkiye'de gıda denetiminin Tarım Bakanlığı'na devredilmesiyle birlikte bu alanda ciddi bir sorun yaşandığını ortaya çıkardı.
Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye'de yaklaşık olarak 5 bin gıda denetim elemanı var. Bu kişilerin kontrol etmekle görevli olduğu ruhsatlı 25 bin gıda üretim yeri ve 450 bin gıda satış ve tüketim yeri bulunuyor. Ayrıca Türkiye'de ruhsatsız olarak 3 bin gıda üretim yeriyle yaklaşık 20 bin gıda satış ve tüketim yeri faaliyet gösteriyor. Yaklaşık olarak 1 gıda denetim elemanına 100 gıda üretim ve tüketim yeri düşüyor. Araştırmada, Tarım Bakanlığı'nın 5 bin kişiyle yürütmeye çalıştığı gıda denetiminin devirden önce Sağlık Bakanlığı tarafından ülke geneline yayılmış 44 bin personelle bu denetimleri gerçekleştirildiğine dikkat çekildi. Araştırmaya göre 2005 yılında Tarım Bakanlığı tarafından 450 bin gıda tüketim ve satış noktasından 253 bin 473'ü denetime tabi tutulurken, geriye kalan yaklaşık 200 bin gıda tüketim ve satış işletmesinin 1 yıldır hiçbir şekilde denetlemediği ortaya çıktı.
Araştırmada ayrıca, ilgili yönetmeliklere göre bu işletmelerin 2 ayda bir denetlenmesi gerektiği ifade edilerek, 1 yılda yapılması gereken denetim sayısı 2 Milyon 700 olması gerekirken bu denetim sayısın ancak yüzde 9'unun gerçekleştiği belirtildi. Araştırmada ortaya çıkan bir diğer çarpıcı sonuca göre, 2005 yılında gıda üretim yerlerine yapılan denetlemeler sonucunda 25 bin gıda üretim yerinden 3 bin 860'ına hijyenik şartları muhafaza etmedikleri, üretim izni olmayan gıdaları ürettikleri gibi nedenlerden dolayı ceza kesildi. Ceza alan gıda üretim yerlerinden 889'u İstanbul'da, 385'i İzmir'de 267'si ise Ankara'da bulunuyor. Araştırmada ayrıca, gıda zehirlenmelerinin okullar ve kamu kurumları gibi insanların yoğun olarak bulunduğu kurumlarda artmaya başladığına dikkat çekildi. 2005 yılında Sağlık Bakanlığı yemekhanesinde bile gıda zehirlenmesinin meydana geldiği, Ankara Adliyesinde personele at eti yedirildiği iddiaları hatırlatılarak, Türkiye'nin çeşitli yörelerinde özellikle ilköğretim okullarında dağıtılan yiyecek ve içeceklerden, düğün yemeklerinden zehirlenme olayların da patlama yaşandığı vurgulandı.
Ayrıca gerekli önlemlerin alınmaması durumunda salgın ve bulaşıcı hastalıklarda ciddi artış olacağı, denetimsizlik sonucunda halk sağlığını ciddi tehlikelerin beklediği kaydedildi.
Türk Sağlık-Sen Genel Başkanı Önder Kahveci, gıda denetiminin Tarım Bakanlığına devrinin üzerinden 2 yıl geçmesine rağmen etkin bir denetim mekanizmasının oluşturulamadığını iddia etti. 2 yıl önce bir hata yapılarak gıda denetiminin Sağlık Bakanlığı'ndan Tarım Bakanlığı'na devredildiğini hatırlatan Kahveci, "Alt yapısız olan bu devir sonrasında gıda denetimin aksayacağı konusunda defalarca uyarı yaptık. Fakat tedbir alınmadı. Ne yazık ki geçen 2 yılın sonunda Türkiye artık gıda zehirlenmelerin toplu yaşandığı bir döneme girmiştir. Süreç böyle devam ederse korkarım ki yakında gıda zehirlenmelerinden toplu ölümlerde görülecek" dedi.
Tarım Bakanlığı 5 bin kişiyle 70 milyon insanın tükettiği gıdayı denetlemeye devam ettiği sürece etkin bir gıda denetimi yapılmasının mümkün olmadığını kaydeden Kahveci, bakanlığının bir an önce personel alımına giderek bu açığı kapatmasının şart olduğunu belirterek, işsiz sağlık meslek lisesi mezunu gençlerden bu alanda faydalanılması gerektiğini söyledi.