Türk Akademisi adlı bir kurum kuruldu

Bu uluslararası kurum, Türk dili, edebiyatı ve kültürünün tarihsel gelişimine ilişkin çalışmaların korunması, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına odaklanarak, Türk çalışmaları alanındaki araştırmaları koordine edecek.

Kurulun ilk başkanı Kazakistan vatandaşları arasından atanacak. 3 başkan yardımcısı atanacak ve başkan yardımcıları diğer ülkeler tarafından atanacak.

Başkan ve başkan yardımcıları 4 yıllığına atanacak.

Bilimsel araştırma alanları Bilim Konseyi tarafından belirlenecek. Akademi, araştırmacıları bilimsel yetkinliklerini dikkate alarak istihdam edebilir. Bu bilim insanları, araştırma kapsamında belirli görevler ve amaçlara yönelik olarak sabit bir süre için sözleşmeli olarak istihdam edilir.

Akademi, Bilim Konseyi tarafından belirlenen alanlarda araştırmalar yapmak için bilimsel ölçütlerle araştırmacılar istihdam edebilir. Bu bilim adamları, araştırmanın konusu ile sınırlı olacak şekilde sözleşmeli olarak istihdam edilir.

Türk Akademisinin personeli Başkan tarafından atanır.

Türk Akademisi'nin Kazakistan Cumhuriyeti vatandaşı olmayan ve Kazakistan Cumhuriyeti'nde daimi ikametgahı bulunmayan Başkan, Başkan Yardımcıları ve bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler, 18 Nisan 1961 tarihli Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesinin 29-36. maddeleri uyarınca, Kazakistan Cumhuriyeti'ndeki diplomatik personele tanınan aynı ayrıcalık ve bağışıklıklardan yararlanır ve bu maddelerde belirtilen muafiyet ve İstisnalara tabidir.

Türk Akademisi'nin yabancı personelinin ayrıcalık ve bağışıklıkları Ev Sahibi Ülke Anlaşması ile belirlenir.

Türk Akademisi tarafından Akademi personeline ödenen maaş ve ikramiyeler vergiden muaftır.

İŞTE ANLAŞMANIN TAM METNİ

TÜRK AKADEMİSİNİN KURULUŞUNA DAİR ANLAŞMA

Bundan böyle "Taraflar" olarak anılacak olan Azerbaycan Cumhuriyeti, Kazakistan Cumhuriyeti, Kırgızistan Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti,

-3 Ekim 2009 tarihinde Nahçıvan şehrinde imzalanan Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Kurulmasına Dair Nahçıvan Anlaşması'nda kayıtlı hükümlere atıfla;

-16 Eylül 2010 tarihinde İstanbul'da yapılan ve Türk Akademisi kurulmasının gereğini vurgulayan Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları 10. Zirvesi Bildirisini dikkate alarak;

- Türk halklarını ortak çabalarında birleştiren ve yönlendiren Türk kültürünün tarihi ve manevi rolünün önemini kabul ederek;

-Türk halklarının dünya medeniyetinin gelişimine, insanlığın tarihi ve kültürel mirasına katkısını dikkate alarak;

-Türk Dili Konuşan Ülkeler ve halkları arasında dostane ilişkileri güçlendirmek için eğitim ve bilimsel işbirliğinin teşvik edilmesinde kararlı olarak;

-Akademik araştırma ve eğitimin desteklenmesi suretiyle Türk halklarının bütünleşmesini kolaylaştırmayı hedefleyerek;

aşağıdaki hususlarda mutabık kalmışlardır:

Madde 1

Taraflar, Türk Akademisi'ni bu belge ile Türkçe Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi'nin (bundan böyle "Türk Konseyi" olarak anılacaktır) himayesinde bir uluslararası örgüt olarak kurmuşlardır.

Madde 2

Akademinin amaçları ve görevleri şunlardır:

- Türk dili, edebiyatı ve kültürünün tarihsel gelişimine ilişkin çalışmaların korunması, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına odaklanarak, Türk çalışmaları alanındaki araştırmaları koordine etmek ve geliştirmek;

- Türk çalışmalarının geliştirilmesi ve bu çalışmalara ilişkin bilimsel araştırmalarda uluslararası işbirliğini artırmak;

- Ortak Türk tarihi ve etnografyası üzerinde kapsamlı çalışmalar yapmak;

- Türk halklarının kültürel ve manevi mirası hakkında araştırmalar yapmak, bu halkların dünya uygarlığının gelişimine olan katkılarını ortaya koymak ve bu başarılar konusunda kamuoylarını bilgilendirmek;

- Bilimsel topluluklar, kültür ve eğitim çevreleri, Tarafların ve diğer Türk Dili Konuşan Ülkelerin ilgili devlet kurumlan tarafından gerçekleştirilen girişimleri kolaylaştırmak ve teşvik etmek;

- Ortak tarihi metinler ve sözlü kaynaklar da dahil olmak üzere, Türk dillerinin tam potansiyelinden istifadeyle, tüm Türk halkları için ortak bir edebi dil yaratma yolunda çaba harcamak;

- Tüm Türk dilleri için geçerli olacak konsolide bir alfabe oluşturmak;

- Tarafların eğitim kuramlarında kullanılmak üzere ortak ders kitapları / öğretim materyallerinin hazırlanması amacıyla çalışmalar yürütmek;

- Türk Akademisi tarafından istihdam edilen araştırmacılar için doktora programlan düzenleyerek Türk çalışmaları alanında uzmanlar yetiştirmek;

Madde 3

Türk Akademisi. Kazakistan'ın Astana şehrindedir, Kazakistan Cumhuriyeti Hükümeti, Türk Akademisi için uygun binalar temin edecektir.

Madde 4

Akademi, her bir'Taraftan birer temsilcinin ve Türk Akademisi Başkan ve Başkan Yardımcılarının oluşturduğu bir Bilim Konseyi tarafından idare edilen uluslararası bir örgüt olarak faaliyetlerini yürütür. Bilim Konseyi Başkanlığı, Tarafların İngilizce resmi adlarının İngilizce alfabetik sıralamasına göre ve yıllık rotasyon esası çerçevesinde Bilim Kurulu üyeleri tarafından üstlenilir.

Bilim Konseyi kararlan çoğunluk esasına göre alınır.

Akademi yönetim organlarının fonksiyonları Bilim Konseyinin tavsiyeleri çerçevesinde Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Devlet Başkanları Konseyi (bundan böyle "DBK" olarak anılacaktır) tarafından atanan bir Başkan tarafından icra edilir. Başkan Yardımcıları, Başkan'ın milliyeti dışında kalan diğer Taraftarca atanır.

Başkan, Tarafların vatandaşları arasından yenilenebilir dört yıllık bir dönem için atanır. İlk Başkan, Kazakistan vatandaşları arasından atanır. Müteakip Başkanlar ise Tarafların İngilizce resmi isimlerinin İngilizce alfabetik sıralamasına göre sırasıyla Azerbaycan, Kırgızistan ve Türkiye tarafından atanır.

Başkan, acil müdahale gerektiren ciddi bir suiistimal veya ehliyetini kaybetmesine neden olacak hastalık halinde Bilim Konseyi'nin önerisi üzerine DBK tarafından görevden alınabilir/görevi askıya alınabilir.

Başkan Yardımcıları, Bilim Konseyi tarafından yenilenebilir dört yıllık bir dönem için Tarafların vatandaşları arasından atanır.

Başkan Yardımcıları, acil müdahale gerektiren ciddi bir suiistimal veya ehliyetini kaybetmesine neden olacak hastalık halinde Bilim Konseyi'nin önerisi üzerine DBK tarafından görevden alınabilir/görevi askıya alınabilir.

Bilimsel araştırma alanları Bilim Konseyi tarafından belirlenir. Akademi, araştırmacıları bilimsel yetkinliklerini dikkate alarak istihdam edebilir. Bu bilim insanları, araştırma kapsamında belirli görevler ve amaçlara yönelik olarak sabit bir süre için sözleşmeli olarak istihdam edilir.

Akademi, Bilim Konseyi tarafından belirlenen alanlarda araştırmalar yapmak için bilimsel ölçütlerle araştırmacılar istihdam edebilir. Bu bilim adamları, araştırmanın konusu ile sınırlı olacak şekilde sözleşmeli olarak istihdam edilir.

Türk Akademisinin personeli Başkan tarafından atanır.

Madde 5

Akademi Başkanı, Akademi faaliyetleri hakkında İlerleme Raporu hazırlar ve Türk Konseyi Sekretaryası vasıtasıyla DBK'ya sunar.

Madde 6

Taraflar, Başkanın şahsında Akademi'yi Kazakistan Cumhuriyeti topraklarında Akademinin kurulacağı yer ve binaları konusunda Kazakistan Cumhuriyeti Hükümeti ile Ev Sahibi Ülke Anlaşması yapmak konusunda yetkilendirirler. Sözkonusu Anlaşmanın taslağı öncelikle Türk Konseyi Dışişleri Bakanları Konseyi tarafından uygun bulunur (bundan sonra "DİBK" olarak anılacaktır).

Akademi, amaçlarını ve özellikle aşağıdaki hususları, gerçekleştirmek üzere uluslararası hukuki ehliyete sahip olacaktır:

- Sözleşmeler yapmak;

- Taşınmaz edinmek ve devretmek;

- Mahkemeler huzurunda davacı veya davalı olarak bulunmak;

- Mevduat hesapları açmak ve nakdi varlıklarla ilgili işlemler yapmak.

Madde 7

Türk Akademisi'nin Kazakistan Cumhuriyeti vatandaşı olmayan ve Kazakistan Cumhuriyeti'nde daimi ikametgahı bulunmayan Başkan, Başkan Yardımcıları ve bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler, 18 Nisan 1961 tarihli Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesinin 29-36. maddeleri uyarınca, Kazakistan Cumhuriyeti'ndeki diplomatik personele tanınan aynı ayrıcalık ve bağışıklıklardan yararlanır ve bu maddelerde belirtilen muafiyet ve İstisnalara tabidir.

Türk Akademisi'nin yabancı personelinin ayrıcalık ve bağışıklıkları Ev Sahibi Ülke Anlaşması ile belirlenir.

Türk Akademisi tarafından Akademi personeline ödenen maaş ve ikramiyeler vergiden muaftır.

Madde 8

Türk Akademisi, kendi bütçe taslağım hazırlar ve taslağı lıer bir madde üzerindeki hesaplamaları ve gerekçeleriyle birlikte yeni mali yıldan önce gelen yılın ilk yansında değerlendirmelerini almak üzere Taraflara gönderir. Bütçe taslağı, Tarafların uygun bulması üzerine, DİK tarafından onaylanır.

Tarafların zorunlu katkıları, Tarafların ödeme kapasiteleri, Birleşmiş Milletler katkı payı oranları ve benzer bölgesel kuruluşlara yapılmakta olan katkılar göz önüne alınarak, DİK tarafından belirlenir. Bununla birlikte, Ev Sahibi Ülkenin payı, diğer üyelerden daha az olmayacaktır.

Zorunlu katkıların oranı, DİK tarafından imzalanacak ayrı bir protokolde gösterilecektir.

Akademiye gönüllü katkılar sınırsız olacaktır.

Madde 9

Türk Akademisi'nin mali faaliyetleri için dış denetim, yılda bir kereden az olmamak kaydıyla, DİK'in yetkilendireceği bir kurum tarafından yerine getirilir. Türk

Akademisi Başkanı, dış denetimin yürütülmesi için gerekli belgeleri yetkili kurama sağlayacaktır.

Dış denetim yerine getirildikten sonra denetim raporu, Türk Akademisi Başkanı tarafından tüm Taraflara iletilir.

Madde 10

Üçüncü taraflar ve uluslararası örgütlere DİK kararıyla gözlemci statüsü verilebilir.

Madde 11

Türk Akademisi'nin çalışma dilleri Tarafların devlet/resmi dilleri ve İngilizcedir.

Madde 12

Taraflar, Anlaşma hükümlerinin yorumlanmasından ve uygulanmasından doğabilecek uyuşmazlıkları istişareler ve müzakereler yoluyla çözüme kavuştururlar.

Madde 13

Mevcut anlaşmaya ilişkin düzeltme ve eklemeler, işbu Anlaşmanın aynlmaz bir parçası olarak ayrı protokoller şeklinde yapılabilir ve işbu Anlaşmanın 14. maddesinde öngörülen usule uygun olarak yürürlüğe girer.

Madde 14

Süresiz olarak yapılan işbu Anlaşma, yürürlüğe girmesi için gerekli olan iç onay sürecinin tamamlandığına dair depozitöre yapılacak yazılı bildirimin alındığı tarihi takip eden otuzuncu günde yürürlüğe girer.

İşbu Anlaşma, diğer imzacılar bakımından onay belgesinin depozitör tarafından teslim alındığı tarihi izleyen otuzuncu günde yürürlüğe girer.

Bu anlaşma Türk Dili Konuşan Ülkelerin katılımına açıktır. Anlaşma, bu ülkeler bakımından onay belgesinin depozitör tarafından teslim alındığı tarihi izleyen otuzuncu günde yürürlüğe girer.

Madde 15

Taraflardan biri Anlaşmadan çekilmeye karar verdiği takdirde, Anlaşmanın geçerliliği yalnızca bu Taraf için ortadan kalkar. Anlaşmadan çekilme, ilgili Tarafın yazılı bildiriminin depozitör tarafından teslim alındığı tarihi izleyen altı aydan sonra yürürlüğe girer.

Anlaşmadan çekilen taraf, fikri mülkiyet hakları, Türk Müzesi'ne bağışlanan eserler ve diğer hediyelerin yanısıra, Türk Kütüphanesi'ne bağışlanan kitaplar ve benzeri elektronik materyaller de dahil olmak üzere, Akademi'nin varlıkları üzerindeki haklarından feragat etmiş sayılır.

Madde 16

İşbu Anlaşmanın depozitörü Kazakistan Curnhuriyeti'dir.

İşbu Anlaşma, Bişkek şehrinde, 2012 senesinin Ağustos ayının 23. günü, her biri eşit derecede geçerli olmak üzere, Azerice, Kazakça, Kırgızca, Türkçe ve İngilizce olarak tek orijinal nüsha halinde imzalanmıştır.

Taraflar, işbu Anlaşmanın hükümlerinin yorumlanmasına ilişkin doğabilecek uyuşmazlıklarda İngilizce metni esas alırlar.

İşbu Anlaşmanın asıl nüshası depozitör tarafından muhafaza edilecek, Taraflara onaylı bir sureti gönderilecektir.