Halkın yüzde 70'i daha fazla çocuk istiyor

AYFER MALLI

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen 'Türkiye Aile Yapısı 2013 Araştırması'nın sonuçları Bakan Ayşenur İslam'ın katılımıyla kamuoyuna açıklandı. İlki 2006'da yapılan araştırmanın ikincisi 2011'de yapıldı. Sonuçları açıklanan 2013 araştırması ise Türkiye'deki ailelerle ilgili çarpıcı gerçekleri günyüzüne çıkardı. Araştırma sonuçlarına göre Türk halkının 'uygun şartlar oluştuğunda' daha fazla çocuk sahibi olmak istedikleri ortaya çıktı. Bireylerin yüzde 38'i şartları uygun olsa 2 çocuk, yüzde 32'si ise 3 çocuk sahibi olmak istediğini belirtti. Tek çocuk sahibi olmak isteyenlerin oranı ise çok düşük düzeylerde kaldı. Anket, Türkiye genelinde 2 çocuklu bireylerin oranının 3 çocuklulardan daha yüksek olduğunu da ortaya koydu. Fakat ailelerin yüzde 70'i daha fazla çocuk sahibi olmak istediklerini kaydetti. Ankete göre, 'evlat edinmek' ise Türkiye genelinde yaygın bir yöntem değil. Araştırma, şu dikkat çekici sonuçları da günyüzüne çıkardı:

EVLAT YAKINLAŞTIRIR

Bireylerin yüzde 87'si 'çocuk eşleri birbirine yakınlaştırır' ifadesine katıldığını belirtti. 'Kız çocuk aileye daha yakın olur' ve 'çocuk, yaşlılıklarında anne-babasına bakar' ifadeleri de toplumda genel kabul görüyor. Ebeveynler çocuklarına en çok 'eğitimlerini ihmal etmeleri' nedeniyle ceza veriyor. Kadınların ücretli bir işte çalışması toplumda genel olarak kabul görüyor.

EĞİTİM YÜKSELDİKÇE 'HUZUREVİ' İSTEĞİ ARTIYOR

60 yaşın altındaki bireylerin yüzde 39'u yaşlandıklarında nasıl yaşayacakları konusunda fikir sahibi değil. Bireylerin yüzde 22'si oğluyla, yüzde 9'u kız çocuklarıyla kalabileceklerini söylüyor. Yaşlandığında huzurevinde yaşamak isteyenlerin oranı ile evinde bakım hizmeti almak isteyenlerin oranı aynı. Öğrenim seviyesi ile sosyoekonomik statü yükseldikçe çocuklarının yanında yaşamayı tercih edenlerin oranı düşmekte, evinde bakım hizmeti almayı tercih edenlerin oranı yükseliyor. Huzurevinde yaşama isteğinin gerekçesi olarak %47 ile 'çocuklarıma yük olmak istemem' seçeneği öne çıkıyor.

Çiftlerin 5'te 1'i akraba

Eğitim seviyesi yükseldikçe arkadaş çevresinden tanışarak evlenenlerin oranı artsa da, evlenmek için aile, komşu ve mahalle çevresini tercih oranı yüzde 39'larda. Görücü usülü oranı ise yüzde 51. Bu şekilde evlenenlerin büyük bir kısmında karar, evlenen kişinin kendisine bırakılıyor. Ancak yüzde 10'luk bir kesim, 'görüşü alınmaksızın ailenin kararıyla' evlendiriliyor. Evliliklerin yüzde 94'ünde hem resmi hem de dini nikah yapılıyor; yüzde 21'inde ise eşler arasında akrabalık bağı bulunuyor. İlk evliliklerini bir akrabası ile yapmış olanların oranı yüzde 51 olmasına rağmen, bu türden bir evliliği uygun bulanların oranı birdenbire yüzde 13'e düşüyor.

Kadın önce işe bakıyor

Erkekler için en önemli özellik 'evlenecekleri kişinin ilk kez evlenecek olması'. Bunu sırası ile 'aile yapılarının benzer olması', 'kadının dindar olması' takip ediyor. Kadınlar için en öncelikli özellik, evlenecekleri kişinin 'bir işinin olması'. Hem erkekler hem de kadınlar için boşanmada öne çıkan gerekçe 'sorumsuz ve ilgisiz davranma'. Kadınların boşanma gerekçeleri içinde dayak, kötü muamele, erkeğin kadını aldatması, içki ve kumar alışkanlığı olması ve evin ekonomik geçimini sağlayamaması öne çıkıyor. Erkeklerde ise 'kadının erkeğin ailesine karşı saygısız davranması' öne çıkan bir boşanma sebebi.

Kitap okumuyor film izlemiyoruz

Ülke genelinde hanelerin yüzde 70'i çekirdek ailelerden, yüzde 18'i dağılmış ailelerden, yüzde 12'si ise geniş, ailelerden oluşuyor. Oturulan konutta yaşlı bulunan ailelerin yüzde 64'ünün yaşlılara özel odası bulunuyor. Türkiye'deki hanelerin yarısı odun/kömür sobası ile ısınıyor. Evlerin neredeyse tamamında buzdolabı, çamaşır makinesi, cep telefonu, televizyon ve ütü yer alıyor. Çöp öğütücüsü, çamaşır kurutma makinesi, ev spor aletleri ise en düşük oranda sahip olunan eşyalar. Bireylerin yüzde 18'i ailelerinin çok mutlu, yüzde 59'u mutlu olduğunu düşünüyor. Türkiye genelinde bireylerin yüzde 41'i kitap ve yüzde 30'u hiç gazete okumuyor. Sinema ve tiyatroya hiç gitmeyenlerin oranı ise yüzde 70. Sabah kahvaltısında biraraya gelebilen ailelerin oranı ise kentte düşüyor. Hanehalkı üyelerinin sık sık birlikte yaptıkları faaliyetler incelendiğinde, ilk sırada birlikte televizyon seyretmek geliyor. Aile üyelerinin büyük çoğunluğu birlikte sinemaya/tiyatroya gitmiyor, tatile çıkmıyor.