Erzurum'da yaşanan facia, 'geliyorum' demiş

KENAN BUTAKIN

Erzurum'da yaşanan facia, 'Geliyorum' demiş. Jeoloji Mühendisleri Odası, yetkilileri pistler yapılmadan heyelana karşı uyarmış. Ancak bu uyarı dikkate alınmamakla birlikte pistin yanına toprak kaymasını tetikleyen iki gölet yapılmış

Erzurum'da , önceki gün kayakla atlama kulelerinde toprak kayması meydana geldi. 2011 yılında ev sahipliğini yaptığı 25'inci Dünya Üniversiteler Kış Oyunları için yaptırılan kayakla atlama kulelerinin önündeki pistler, heyelan yüzünden yıkıldı. Herhangi bir can kaybının yaşanmadığı olayda pistler tamamen kullanılamaz duruma gelirken, otel ve diğer tesisler de boşaltıldı.

'Pistler sabitlenmedi'

Olayın hemen ardından incelemelerde bulunan Makine Mühendisleri Odası Erzurum Şube Başkanı Prof. Dr. Kenan Yakut, pistin fore, yani dökme betonarme kazıklarla sabitlenmediği için çökmeyle kulelerin de yıkıldığını söyledi. Yakut, "Olayın hemen ardından pistlerin durumuna baktık. Gördüğümüz pistler yani beton, toprağın üzerine serilerek eğim inilmiş. Kazıklı bir şekilde inilmesi gerekirdi. Kazıkla aşağıya doğru inilseydi kuleler yıkılmayabilirdi."

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası ise, 'Palandöken heyelanı' başlığıyla bir açıklama yaptı. Açıklamada, rampa ve pistlerin yapıldığı alanların farklı bölgelerinde, heyelan potansiyeli taşıyan bazı bölgelerin tespit edildiğine dikkat çekildi.

'Göletler tetikledi'

Tesisler için farklı bir alanın seçilmesi gerekirken, idarenin 'jeoteknik etüt raporlarında' belirtilen kaygıları göz ardı ederek inşaat imalatlarına yüksek miktarda bedeller ödenerek heyelan potansiyeli taşıyan alanlar üzerine tesislerin yapılmasına karar verildiği öne sürülen açıklamada şöyle denildi: "Tesislerin heyelan potansiyeli taşıyan alanlar üzerine yapılması yetmezmiş gibi yeterli kar yağışının olmayacağı kaygısı güdülerek bölge üzerine su püskürtülmesi amacıyla iki adet gölet yapıldığı. Bazı mühendislerin göletlerde biriken suların heyelanları tetikleyebileceği kaygılarına rağmen idare bu kaygıları görmezden geldi ve jeo-membranlarla geçirimsizlik sağlayacağını iddia ederek göletlerden vazgeçmedi."

Yanıt bekleyen sorular

Kamu kaynaklarının heba olmasına neden olan sorumlular yargı önüne çıkarılarak, gerekli bedellerin tahsil edilmesini isteyen Jeoloji Mühendisleri Odası yönetim kurulu tarafından yapılan yazılı açıklamada, şu soruların yanıtlanması istendi:

- Plana esas jeolojik- jeoteknik raporlarda Palandöken tesis alanının bazı bölgelerinde heyelan potansiyeli taşıyan alanların varlığı bilinmesine rağmen kim veya kimler bu alanlarda tesislerin yapılmasına karar vermiştir?

- Tesislerin yapım süreçlerinde heyelana karşı tedbirler alınmış mıdır?

- Alınmış ise ne tür imalatlar gerçekleştirilmiş ve müteahhitlere ne oranda ödeme yapılmıştır?

- Heyelanları önleme amacıyla yapılan imalatlar neden fonksiyonlarını yerine getirmemiştir?

- Meydana gelen heyelan olayı ne oranda kamu zararına neden olmuştur?

- Palandöken tesis alanında heyelan potansiyeli taşıyan başka alanlar bulunmakta mıdır?

- Var ise herhangi bir tedbir alınmış mıdır?

- Son yıllarda yetersiz personel ve altyapısı ile büyük tesislerin yapımını gerçekleştirmeye çalışan Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın yaptığı yatırımlarda Erzurum dışında heyelana neden olan ve kamu zararı oluşturan yatırımı var mı?

Kulelerle birlikte umutları da çöktü

25'inci Dünya Üniversiteler Kış Oyunları için Palandöken'de yaptırılan Türkiye'nin ilk ve tek kayakla atlama kulelerindeki heyelanla ilgili soruştur başladı. Erzurum'a kış oyunları ile birlikte yaklaşık 650 milyon lira harcandığını belirten Erzurumlular, "Sadece atlama kuleleri değil, kış turizminde umudumuz da çöktü" diyor. Erzurum'da her şey 25'inci Dünya Üniversiteler Kış Oyunları (2011 UNIVERSIADE) için Mayıs 2009'da başlamıştı. Kente yapılacak tesislerin ihalelerini, o dönem Genel Koordinatör olarak atanan Gençlik ve Spor Genel Müdür Vekili Yunus Akgül başkanlığında oluşturulan ekip yaptı.

Başbakan açmıştı

Sarıdağlar A.Ş.'ye de 94 milyon liraya verilen ve 2 Mayıs 2010'da yapımına başlanan 20, 40, 60, 95 ve 125 metre yükseklikte Kayakla Atlama Kuleleri, 2010 yılının sonlarında tamamlandı. Atlama kulelerini Başbakan Tayyip Erdoğan 7 Ocak 2011'de hizmete açtı.

9 Temmuz'da verilen iftarda facia olabilirdi

Yaşanan olaydan sadece bir hafta önce, 9 Temmuz'da Kayak Federasyonu tarafından iftar yemeği verildiği, iftarın hemen ardından da kayak Milli Takım oyuncularının yıkılan pistte bir gösteri düzenlediği de ortaya çıktı. Kayak Merkezi'ndeki otelde düzenlenen iftar yemeğine Erzurum Valisi Ahmet Altıparmak, Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, Türkiye Kayak Federasyonu Başkanı Erol Mehmet Yarar, sporcular, antrenörler ve davetliler katılmıştı.

'Kabarcık olmuştu'

Kayak Federasyonu Genel Koordinatörü Nur Erden , yaşanan olayı VATAN'a değerlendirerek şunları söyledi: "Son derece üzüldüğümüz bir olay bu. Biz bir hafta önce iftar yemeği düzenledik. Bir hafta önce biz toplantıdayken, pistte ufak bir kabarcık olduğunu belirttiler sadece. O dönem çok yoğun bir yağış olmuştu. Kabarcığın da yağmurdan olduğunu kaydettiler. Ancak herhangi bir sallantı hissedilmedi. "