Konut alanlar korkmasın arkalarında bankalar var
Dolardaki hızlı tırmanışa bağlı olarak artan inşaat
maliyetleri, konut projelerine para yatıran tüketicileri tedirgin ederken,
Tüketici Yasası'nın 10'uncu maddesi bu projelerde yaşanacak herhangi bir sorunda
'çifte güvence' sağlıyor. Tüketici Yasası'na göre, bankalar kredi verdikleri
konutlarda müteahhitler ile birlikte ortak sorumluluk taşıyor.
BU yılbaşından itibaren konut kredilerinin yüzde 1 seviyelerine kadar gerilemesi
ve özellikle proje bazlı konutlarda bu seviyeninde altına inilmesi birçok
tüketiciyi ev sahibi yaptı. Ancak son iki aydır yaşanan dalgalanma nedeniyle
tüketici oldukça tedirgin. Özellikle dolardaki hızlı yükseliş ve enflasyonun
yukarı seyri ile inşaat maliyetlerindeki artış tüketicileri 'ya proje
tamamlanmazsa' kaygısıyla karşı karşıya getirdi. Tüketicilerin bu kaygısını
Tüketiciyi Koruma Kanunun 10'uncu maddesi ortadan kaldırıyor. Çünkü bir banka
belli bir projeye kredi vereceğini belirterek proje sahibi firma ile ortak
kampanyaya girmişse bu durumda banka da tüm gelişmelerden sorumlu tutuluyor.
Tüketici kanununun, müteahhitler zora girse bile kredi veren bankalar da,
sorumluluk üstlendiği için konut alanları kısmen rahatlattığına dikkat
çekiliyor.
KANUN OLDUKÇA NET:
Tüketiciyi Koruma Kanunu'nun 10'uncu maddesinde "kredi
verenin, tüketici kredisini, belirli marka bir mal veya hizmet satın alınması ya
da belirli bir satıcı veya sağlayıcı ile yapılacak satış sözleşmesi şartı ile
vermesi durumunda satılan malın veya hizmetin hiç ya da zamanında teslim veya
ifa edilmemesi halinde kredi veren, tüketiciye karşı satıcı veya sağlayıcı ile
birlikte müteselsilen sorumlu olur" diyerek duruma açıklık getiriyor.
TÜKETİCİ HAKKINI ARAYABİLİR:
Bankaların bireysel krediler bölüm sorumluları da bunu
doğrulayarak "Eğer banka bir inşaat firması ile ortak kampanyayı gündeme
getirmişse bu durumda kanuna göre bankada bundan dolaylı olarak sorumludur"
diyor. Bankacılar, bu tür anlaşmalarda proje sahibi inşaat firmalarından
gayrimenkul ya da arsa teminatı aldıklarını belirterek sistemin işleyişi
konusunda şunları söylüyor: "Bankacılık sektöründe proje bazlı konutlara
sağlanan kredilerde genellikle hasılat paylaşım yöntemine göre ortak protokol
imzalanıyor. Banka proje tamamlandıkça firmaya ödeme yapıyor. Genellikle Toplu
Konut İdaresi'nin yöntemi uygulanıyor."
KAĞIT ÜZERİNDE DOĞRU:
Garanti Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Genel Müdürü Kürşat
Tuncel de, kendilerinin proje bazında çalıştığını belirterek, "Biz zaten işin
sahibi durumundayız. Projelerimizde müteahhitleri taşeron olarak çalıştırıyoruz.
Bizimki gibi inşaatlarda müteahhit sorunu çıksa da projenin sorumluluğu bizde
olduğu için işler yarım kalmaz" diye konuştu. Tüketici Kanunu'na göre
müteahhitlik firmaları ile birlikte ortak kampanya yürütüp konut kredisi veren
bankaların de kısmen sorumlu olduğuna dikkat çeken Tuncel şunları söyledi:
"Ancak bu sanırım sadece kağıt üzerinde geçerli. Keza yasal süreç işlemeye
başladığında, kimse söz konusu enkazın altında kalmak istemeyecek ve son
noktasına kadar tüm yasal haklarını kullanmak istelecektir."
Banka seçici davranıyor
DUMANKAYA İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya konuya
ilişkin şu bilgileri veriyor: "Banka ve inşaat firmasının sözleşmeye bağlı
işlemlerinde banka ve müteahhit firma aynı sorumluluktadır. Bu da bankaların
seçici davranmasını gündeme getiriyor. Bankalar, inşaat firmasına belli bir
limit açarak özel anlaşmalar yapıyor. Projeyi gerçekleştiren firmanın projeyi
yarıda bırakması durumunda ise banka da sorumlu olduğu için, bankanın tüketiciye
karşı sorumluluğunu yerine getirmesi gerekir. Bu durumda banka belli koşullarda
firma ile anlaşma yaparak projeyi tamamlatabilir ya da mağduriyet varsa bu
giderilebilir. Hatta banka yarım kalan projeyi yaptırtma ya da tamamlatma
girişiminde bulunabilir."
Tüketici Kanunu ne diyor
TÜKETİCİ Koruma Kanunu'nun 10'uncu maddesine göre kredi verenin, tüketici kredisini, belirli marka bir mal veya hizmet satın alınması ya da belirli bir satıcı veya sağlayıcı ile yapılacak satış sözleşmesi şartı ile vermesi durumunda satılan malın veya hizmetin hiç yada zamanında teslim veya ifa edilmemesi halinde kredi veren tüketiciye karşı satıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olur. Kredi verenin ödemeleri bir kıymetli evraka bağlaması ya da krediyi kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alması yasaktır. Bu yasağa rağmen tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa, tüketici bu kıymetli evrakı kredi verenden geri istemek hakkına sahiptir.
hürriyet