TOKİ Başkanı: Projelerin bitmemesi gibi birşey söz konusu olamaz

Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Erdoğan Bayraktar, atılım yapmalarının önünü çimento sektörünün kestiğini belirterek, ''İnşaatlarımızda çimento gelişinin durması sektörün önünü tıkıyor'' dedi.

İstanbul Ticaret Odası'nda düzenlenen ''İnşaat Sektöründeki Gelişmeler'' panelinde konuşan Bayraktar, inşaat sektöründe 2003 yılına kadar bir gerileme yaşandığını, hükümetin şehirlerin güzelleşmesi, gecekonduların kaldırılması ve alt gelir gruplarının ev sahibi olması için TOKİ'yi yeniden şekillendirdiğini söyledi.

TOKİ'nin 81 il, 200 ilçede 500 şantiyesinin bulunduğuna dikkat çeken Bayraktar, 195 bin konuta ulaştıklarını, 200 bin yeni konuta başlayacaklarını bildirdi.

Bayraktar, inşaat sektörü için bürokrasinin ağır işlemesinden, denetim eksikliğinden, ara teknik eleman eksikliğinden, müteahhitlerin formasyon ve statü eksikliğinden yakındı.

En büyük sorunun ise malzeme fiyatlarındaki artışlar olduğunu vurgulayan Bayraktar, demir fiyatlarındaki artışın 1 yıl içinde yüzde 80'lere vardığının, çimentonun fiyatının da yüzde 22 oranında arttığının altını çizdi.

Bayraktar, konut hakkının yaşamsal bir hak olduğunu, bu yüzden devletin inşaat sektöründen tümüyle elini çekemeyeceğini vurgulayarak, ''TOKİ konut spekülasyonunu önlemek ve kaliteyi sürdürmek için konut üretmeye devam edecektir'' dedi.

''İNŞAAT MALZEMELERİNİN FİYATLARI ENFLASYONUN ÜZERİNDE ARTTI''

İTO Yönetim Kurulu Başkanı Murat Yalçıntaş ise, binalarda ''kanunsuzluk'', ''niteliksizlik'', ''estetik olmama'' sorunlarının bulunduğuna dikkat çekerek, sorunun çözümü için yasadışı yapılaşmanın engellenmesi, imar izinlerinin ve arsa üretiminin köhnemiş yapılardan kurtarılması ve finansman sorununun çözülmesi gerektiğini dile getirdi.

Yalçıntaş, şöyle konuştu:

''Son birkaç haftada yaşadığımız piyasa dalgalanmalarının faizleri yükseltmesi ve kredi vadelerini azaltması nedeniyle bu şartlarda Mortgage Yasası'nın uygulanması belki mümkün değildir. Ancak bu durumun geçici olduğuna ve en kısa sürede uzun vadeli konut kredi sisteminin ülkemizde uygulanmaya başlayacağına inanıyorum. İnşaat sektöründeki son yıllardaki büyüme ve artan üretim, inşaat malzemeleri fiyatlarında enflasyonun kat be kat üzerinde artışlara neden oldu. Bunun sonucunda çeşitli taahhütlere girmiş müteahhitlerimiz zor duruma düştüler. Hatta piyasa fiyatının çok üzerinden malzeme almak bile mümkün olmadı.'' İnşaat sektörünün ekonomiyi sürükleyen sektörlerin başında geldiğini, çünkü yüzlerce sektörü tetikleyip harekete geçirdiğini belirten Yalçıntaş, ''Bu yüzden inşaat sektöründe şartlar ne olursa olsun bir durağanlığa izin vermemeliyiz. Bu sektördeki muhtemel gerileme, durağanlık, domino etkisiyle her sektörü etkileyecektir'' dedi.

''ANİ FİYAT ARTIŞLARI MAKUL SEVİYEYE ÇEKİLMELİ''

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşarı Sabri Özkan Erbakan da, piyasaya arz edilen çimentoda azalma yaşandığına işaret ederek, ''Sabit fiyatlarla iş yapılması imkansız hale gelmiştir. Ani fiyat artışları makul seviyeye çekilmeli'' dedi.

Erbakan, bir başka sorunun ise projelerin aşırı düşük tekliflerle ihale edilmesi olduğunu belirterek, ''İşler yapılabilir fiyatlarla ihale edilmelidir'' diye konuştu.

İhale Yasası'nın da bazı sıkıntılar yarattığını anlatan Erbakan, yasanın Maliye Bakanlığı tarafından yürütülmesinin sorun yarattığını söyledi.

Kamu yatırımlarında ödeneklerden dolayı kaynak yetersizliği bulunduğunu kaydeden Erbakan, ''Dünyanın hiçbir yerinde 15-16 sene süren çalışma yoktur. Ama Türkiye'de önemli projeler ödeme yetersizliği ya da müteahhidin çalışma stili nedeniyle 10-15 sene sürebiliyor'' dedi.

Erbakan, müteahhitliğin kayıt altına alınması gerektiğini söyledi.

''ÇİMENTO FİYATLARI YÜZDE 22 DEĞİL, YÜZDE 12 ARTTI''

Nuh Çimento Sanayi A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Atalay Şahinoğlu ise, Türkiye'de çimento fiyatının yüksek olmadığını, Fransa'da çimentonun tonunun 75-80 dolar, İtalya'da 65-72 dolar seviyelerinde olduğunu, Türkiye'de ise fabrika çıkış fiyatının ortalama 69 YTL civarında bulunduğunu belirterek, ''Bu fiyatlarla 1 kilogram çimento ithal etmenize imkan yok. 95-97 YTL üzerinde satan da fırsatçıdır'' dedi.

Türkiye'de C 25 betonun tonunu 80-85 YTL'nin, C 30 betonu da 90-95 YTL'nin üzerinde satmanın ''fırsatçılık'' olacağını dile getiren Şahinoğlu, ''Devlet elindeki gücünü haksız rekabet olarak kullanamaz'' diye konuştu.

Şahinoğlu, çimento fiyatlarındaki son 1 yıldaki artışın TOKİ Başkanı ve diğer konuşmacıların söylediği gibi yüzde 22 değil, yüzde 12 olduğunu ifade ederek, ev fiyatları artarken çimento fiyatlarının aynı oranda artmadığını söyledi.

BAYRAKTAR-ŞAHİNOĞLU TARTIŞMASI

Şahinoğlu'nun konuşmasının ardından söz alan TOKİ Başkanı Bayraktar, şöyle konuştu:

''Atılım yapmamızın önünü kesen çimento sektörüdür. İnşaatlarımızda çimento gelişinin durması sektörün önünü tıkıyor. Zam hep yoklukla gelir. Ülkemizin çimento ihtiyacı 35 milyon tondur. Üretilen 42 milyon ton. Ama sunulan bu kadar değil. 20 milyon ton yıllık üretim için yeni teşebbüsler niye çıkıyor?

Çimentoda zam yüzde 22 olarak yansıdı. Demire yüzde 80, kablo, alçı gibi malzemelere yüzde 100 zam geldi. Çok büyük sıkıntı içindeyiz. Bize iş yapan müteahhitlerin batmasına asla izin veremem, o zaman biz de batarız. Bütün işlerdeki olması gereken kar marjı yüzde 1-15'tir. Fazlası insanlığa karşıdır.'' Devletin çimento fabrikası kurmasına karşı olduğunu dile getiren Bayraktar, ''Ama bir spekülasyon olursa devlet buna müdahale etmelidir. Çünkü serbest piyasa ekonomisi halkın menfaatine çalışır'' dedi.

Bayraktar'ın bu sözlerinin ardından tekrar söz alan Şahinoğlu ise ''Günah keçisini yine çimento sektörü yaptınız. Diğer malzemelerde saydınız, yüzde 100'lerde zam yapılmış. Çimentoda ise 12. Hadi dediğiniz gibi 22 olsun...'' dedi.

Söylenildiği gibi çimento arzında bir sorun olmadığını belirten Şahinoğlu, ''Ne yapıyoruz fazlaları, bu kadar fazla olan çimentonun üzerine mi oturuyoruz?'' diye sordu.

Bayraktar, ise oturduğu sandalyeden Şahinoğlu'na ''Zammın piyasaya yansımasından bahsediyoruz, fabrika çıkış fiyatından değil. Piyasayı mahvettiniz, tetiklediniz. Yapmayın böyle'' dedi.

Şahinoğlu da, bunun üzerine devletin çimento sektörünü araştırmaya tabi tutmasını önererek, ''Yalan söylemiyorum. Yarından itibaren fabrikam devletin soruşturmasına açıktır'' karşılığını verdi.

Erdoğan Bayraktar da, tekrar söz alarak, şöyle konuştu:

''Yüce divanda yargılananların hepsi fiyat kararnamesinden yargılanıyorlar. Bunu kim uygulayacak? Susuz ekmek yapabilirsiniz tükürüğünüzle. Ama çimentosuz inşaat olmaz. Çimento bunun ana maddesi. Enflasyon yüzde 7-8-9. Çimento zammı yüzde 22. Aldığımız fiyatlar meydanda. Bu (çimento) bize şimdi lazım. Müteahhitler batsın, biz hapishanelere girelim, siyasiler yüce divanda mı yargılansın?'' Karşılıklı konuşmaların ardından söz alan Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşarı Erbakan, piyasayı denetlemeye başladıklarını belirterek, hazır betoncuları da denetleyeceklerini söyledi.

Panelin ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Bayraktar, TOKİ'nin inşaat projelerinde aksama yaşanıp yaşanmayacağının sorulması üzerine ''Ben memurum, memur ne kadar konuşursa konuştum, daha ne kadar konuşayım ki? Projelerin bitmemesi gibi bir şey yok ki. TOKİ'nin kasasında 7 katrilyon lira para var. Biz böyle çok inşaatları bitiririz, hiç aksama olmaz'' karşılığını verdi.