Enerjide dünyanın kavşağı olduk

Yaşar Kızılbağ

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ankara gezisi sırasında 'Ukrayna'yı by-pass hattı' olarak bilinen Güney Akım'ın rafa kaldırılarak yerine 2. Mavi Akım'ın inşa edileceğini ilan etmesiyle enerjide gözler yeniden Türkiye'ye çevrildi. Bu hattın devreye girmesiyle birlikte Türkiye, Azeri gazını Avrupa'ya ulaştıracak TANAP-TAP hattından sonra önemli hatta daha kavuşarak 'dünyanın enerji kavşağı' olma iddiasını güçlendirecek. Karadeniz üzerinden, mevcut Mavi Akım'a paralel inşa edilecek olan bu boru hattı yıllık 63 milyar m3 kapasiteli olacak. Proje 2008 yılında da gündeme gelmişti. Uzmanlar, Putin'in Ankara gezisinin tüm dünyada yankı yaratan 'flaş haberi'nin 2007'den beri üzerinde çalışılan ve bugüne kadar 5 milyar dolara yakın harcama yapılan 40 milyar dolarlık Güney Akım hattının durdurulduğunun ilan edilmesi olduğunu belirterek, Rusya'nın bu kararla Türkiye'ye gerçek anlamda 'stratejik partner' yaptığına dikkat çektiler.

Mecburen rafa kalktı

Uzmanlara göre Rusya, Güney Akım'ı, 'Rus gazına daha fazla bağımlı olmama' gerekçesiyle karşı çıkan AB'nin baskısı yüzünden Bulgaristan'ın vazgeçmesi üzerine mecburen rafa kaldırdı. Bazı uzmanlara göre ise Güney Akım, enerji fiyatlarındaki büyük düşüş, Avrupa'nın azalan talebi ve Avrupa Birliği (AB) ile Rusya-Ukrayna anlaşmazlığının kurbanı oldu. Güney Akım'dan önce geçtiğimiz yıllarda da Hazar Denizi'nde çıkarılan doğalgazı Türkiye üzerinden Bulgaristan ve Avusturya'ya taşımak için tasarlanan Nabucco boru hattı projesi yeterli gaz taahhüdü olmadığı için rafa kalkmıştı. Projenin yerini TANAP almıştı. Azeri gazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya TAP yoluyla ulaştıracak bu proje Türkmenistan, Irak ve hatta İran gazının dünya pazarlarına açılması için de önemli bir alternatif olarak görülüyor.

AB KOMİSYONU'NA GÖRE GÜNEY AKIM BİTMİŞ DEĞİL

Avrupa Komisyonu, Rusya'nın iptal ettiğini açıklamasına rağmen, Güney Akım doğalgaz boru hattı projesine ilişkin görüşmelere 9 Aralık'ta devam edileceğini açıkladı. Komisyon Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic, "Komisyon bu projeye, AB yasalarına tümüyle uyumlu olacak şekilde çözüm bulunması amaçlı birkaç toplantıya ev sahipliği yaptı. Bir sonraki toplantı 9 Aralık'ta planlanıyor" dedi. Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev ise "Projenin kaderi Rusya ve Avrupa Birliği'nin elinde" dedi. Rusya'nın Avrupa yasalarını dikkate alması durumunda kimsenin projeye karşı çıkmayacağına işaret eden Plevneliev "Aynı zamanda Rusya şimdili Avrupa mevzuatını dikkate alacağına dair bir mesaj vermemiştir" dedi. Lukarski "Benim için şimdilik Güney Akım Projesi sonlandırılmış değil" diye konuştu. Bir açıklama yapan Bulgaristan'ın eski enerji bakanlarından Rumen Ovçarov da projenin olası iptali durumunda Bulgaristan'ın yıllık zararının 600 milyon dolara ulaşabileceğini öne sürdü.