Ailenin geçimi çalışan engelliden soruluyor

ANKARA - MERVE YILDIZALP

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının yaptığı araştırmada, engelli personelin yüzde 58,9'unun ücret gelirlerinin hanenin temel gelir kaynağını oluşturduğu belirtilirken, engelinden dolayı yaptığı harcamalar ve yüzde 31,8'inin kira giderleri de göz önünde bulundurulduğunda, önemli bir kesimin ciddi bir maddi yük altında olduğu kaydedildi.

Kamu Sektöründe Engelli İstihdamının Analizi Araştırması, kamuda istihdam edilen 2 bin 908 engelli personel, onların birebir iletişim içinde olduğu 2 bin 244 çalışma arkadaşı ve toplam bin 738 birim ve üst amirleri ile gerçekleştirildi.

Engelli personelin kamudaki istihdamı, demografik yapısı, sosyo-ekonomik profili, çalışma yaşamı, iş ve çalışmaya dönük tutumları, işyerinde çalışma ilişkilerine yönelik tutumu olarak beş başlık altında incelenen çalışma, anket yöntemiyle 26 ilde uygulandı.

Buna göre, yaşamını yardım almadan, kısmen veya tamamen bağımsız olarak sürdüremeyen engelli kamu personelinin oranının yüzde 23,5'e ulaştığı belirtildi. Neredeyse her dörtengelli çalışandan biri yaşamını, kısmen ya da tamamen bağımlı olarak sürdürüyor. Burada en çok sorun yaşayan engel grubu, yüzde 34,8'lik "günlük yaşamda desteğe ihtiyacım var" cevabı ile "dil ve konuşma engelliler" olurken, onu yüzde 33,1 ile ortopedik engelliler takip ediyor.

Kamuda istihdam edilen engelli personelin çoğunluğunu ortopedik ve görme engelliler oluşturuyor. Örneklem, araştırma evrenine uygun olarak yüzde 75,8 oranında erkek, yüzde 24,2 oranında kadınlardan oluşuyor.

Üçte biri kendisini düşük gelir grubunda görüyor

Kamuda istihdam edilen engelli personelin yüzde 58,9'unun ücret gelirleri hanenin temel gelir kaynağını oluşturuyor. Engelinden dolayı yaptığı harcamalar ve yüzde 31,8'inin kira giderleri de göz önünde bulundurulduğunda, önemli bir kesimin ciddi bir maddi yük altında olduğu belirtiliyor.

Her 10 engelli kamu personelinin dokuzu kendini orta ve orta-altı gelir gruplarında, dil ve konuşma engellilerin neredeyse üçte biri kendisini düşük gelir grubunda görüyor.

Örneklemin yüzde 40'ının, işe ÖMSS ile girdiği belirlenirken, yine yüzde 40'a yakın bir kesimin de kurum sınavı ile işe başladığı ifade edildi.

Aday memurluk sınavında en çok zorlanan grupların sırasıyla, zihinsel, ruhsal ve duygusal, görme ve işitme engelliler olduğu belirlendi.

"Aday memurluk sürecinde zorlukla karşılaştınız mı?" sorusuna engellilerin yüzde 70'i sorun yaşamadığını belirtirken yüzde 10'luk bir kitlenin kısmen yüzde 4'ün ise oldukça fazla sorun yaşadığı ortaya çıktı.

Aday memurluk sürecinde ve sınavında yaşanan sorunların ağırlıklı olarak ulaşım, "eğitim esnasında engelinden dolayı yaşadığı zorluklar" ve "sınavın yapıldığı yerin fiziki şartlarının engellilerin erişimine uygun olmaması" olarak ifade edildi.

Bu durumdan hareketle, söz konusu sorunlar ile fiziki alt yapı sorunlarının yakından ilişkili olduğu ve birinin çözümünün diğerinin çözümüne de olumlu etki edeceği belirtildi.

Mobbing görüyorlar

Kamuda istihdam edilen engelli personelin "Çalıştığınız kurumda mobbinge maruz kalanlar var mı?" sorusuna kısmen veya tamamen olumlu yanıt verenlerin oranı yüzde 22 oldu.

"Engelinizden dolayı mobbing uygulaması ile karşılaştınız mı?" sorusuna engelli kamu çalışanlarından kısmen veya tamamen olumlu yanıt verenlerin oranı yüzde 16 olarak belirlendi.

Engelli kamu çalışanlarına işyerinde yıldırmayla karşılaştıklarında ne yaptıkları sorulduğunda yüzde 33'ü "sessiz kaldım", yüzde 11'i "üst amirime ve kurumuma bildirdim", yüzde 6'sı "karşılık verdim" oldu.

Mobbing uygulaması konusunda kadınların yüzde 11'i mobbinge uğradığını ifade ederken, erkeklerin yüzde 7'si mobbinge uğradığını belirtti. Ayrımcılığa uğrayanlar arasında da kadınların oranının erkeklerden yüzde 3 fazla olduğu kaydedildi.