Et 2 ayda yüzde 30 zamlandı ithalat gündeme alındı

Ercan Baysal

Uzun süredir durağan seyreden et ve et ürünleri fiyatları artış sürecine girdi.

Spekülatörlerin devreye girmesi ile birlikte kilosu 23-25 liraya satılan kıyma 30 liranın üzerine çıkarken, 25-30 lira arasında satılan dana kuşbaşının kilosu ise 40 liraya dayandı.

Kırmızı et fiyatlarında son iki ayda bazı ürünlerde yüzde 30'a yakın artış görülürken, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı spekülasyonları bitirecek adımı attı. Et ve Süt Kurumu (ESK) önceki gün ithalat için Bakanlığa başvurdu. ESK ile anlaşması olan yetiştiriciler ithalat yapabilecek. Bu gelişmenin ardından bakanlık yetkilileri fiyatlarda düşüş sürecinin başlayacağına dikkat çekiyor. Bakanlık, hem zincir marketler hem kasaplar hem de ticaret borsalarındaki fiyatların günlük takibini de yapıyor. Her türlü spekülasyonu önlemek amacıyla ani fiyat artışları sıkı takip ediliyor. Piyasayı manipüle eden firmalar ise uyarılacak.

Fiyatlar arasında uçurum var

ESK ile kasap ve marketlerde satılan et ve et ürünleri satış fiyatları arasındaki uçuruma dikkat çeken Bakanlık kaynakları, ESK mağazalarının satış fiyatlarına bakılması gerektiğini söylüyor. ESK'nın satış mağazalarında dana kıymanın kilosu 24 liradan satışa sunulurken, dana kuşbaşının fiyatı ise 28.50 lira. Sosisin kilogram fiyatı 24 lira iken kavurmanın kilosu da 34.9 liradan satılıyor. Ancak aynı rakam bazı market ve kasaplarda kıymada 30 liranın üzerine çıkabilirken dana kuşbaşıda 40 lirayı bulabiliyor. Sosisin satış fiyatı 40 lirayı aşarken ESK'da 35 liradan satılan sucuğun kilosu bazı marketlerde 50 liranın üzerine çıkmış durumda. Fiyatlarda son dönemde görülen ani artışlarda yem girdi maliyetlerinden daha fazla spekülatif hareketlerle haksız kazanç peşinde koşanların yer aldığı belirtiliyor. Karkas et fiyatlarının 18-19 liradan 22-23 liraya kadar çıktığına dikkat çeken üreticiler, bunun nihai satış fiyatına yansımasının olması gerekenin üzerinde olduğunu belirtiyor.

Eti ESK mağazalarından alın

Bakanlık kaynakları, et ve et ürünlerini pahalı almak istemeyenlere ESK'nın kendi satış mağazaları ve franchise verdiği mağazaları tavsiye ediyor. ESK'nın Türkiye'nin farklı noktalarında 16 satış mağazası bulunuyor. Franchise verilen mağaza sayısı ise 60'a yakın.

GIDADA YENİ DÖNEM

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, et ürünleriyle ilgili olarak 2010'da yayınladığı tebliğini şubat ayında yeniledi. Ambalajsız beyaz et satışını yasaklayan tebliğ kısa süre önce yürürlüğe girerken, kırmızı et tebliğinde ise geçiş süresi uygulanıyor. Tebliğ ile getirilen düzenlemeler:

- İşlem görmüş et olmayacak: Tebliğ ile ürün etiketinde ürün adları aynı renk, aynı yazı karakteri ve aynı puntoda olmak üzere bir bütün olarak ifade edilecek. Isıl işlem görmüş et ürünü, emülsifiye et ürünü gibi grup isimlerinin ürün adı olarak kullanılması yasaklanıyor. Bu yolla tüketicinin yanıltılmasının engellenmesi amaçlanıyor. Bu yasaklar, reklam ve tanıtım afişleri için de geçerli.

- Köfte ve sucuk: Kasap sucuk ve köfte ancak tüketicinin yanında hazırlanabilecek. Bu şekilde marka yatırımı yapanların hakkı korunacak.

- Kıyma kavurma geldi: Birçok üründe tuz oranını azaltan Bakanlık, kavurmada da aynı uygulamaya gitti. Daha önce kavurmada yüzde 5 olan tuz oranı yüzde 3'e düşürülecek. Tebliğ ayrıca yeni bir ürünün tüketimini de mümkün kıldı. Bu da kıyma kavurma.

- Yüzde 100 dana yok: Daha önce sucuk, salam gibi ürünlerde farklı et karışımlarının kullanılmasını yasaklayan bakanlık, et ürünlerine ait etiketlerde yer alan 'yüzde 100 dana eti' ya da 'yüzde 100 göğüs eti' gibi ifadelerle logolar kullanılamayacak.