Seçim barajı ve seçilme yaşı düşüyor
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), seçim sistemi değişikliği için düğmeye bastı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da geçen günlerde bunun ipuçlarını verecek açıklamalar yaptı ve seçim sisteminin değişmesine dönük mesajlar verdi. AKP'nin hedefi, genel seçimlere bir yıl kala seçim sistemine dönük değişiklikleri anayasa değişikliğiyle birlikte gerçekleştirmek. Yapılması planlanan değişiklikler arasında yüzde 10 barajının aşağıya çekilmesi, seçim yaşının düşürülmesi ve partilerin grup kurması için 45 milletvekili şartı aranması gibi yenilikler yer alıyor. Anayasa değişiklik paketiyle birlikte, Seçim Yasası ve Siyasi Partiler Kanunu'nda da değişiklik yapılması gerekiyor. Çünkü anayasaya göre seçimlere 1 yıl kala Seçim Yasası'nda yapılan değişiklik sonraki ilk seçimlerde uygulanamıyor. Bu nedenle de yapılacak değişikliğin bu yılın ekim ayı sonuna kadar gerçekleştirilmesi zorunlu. AKP Araştırma Geliştirme (Ar-Ge) Merkezi ve TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu, bu konularda çalışma yaptı. Bu konuda düğmeye basan AKP kurmayları, Meclis'i de 1 Ekim'den önce 19 Eylül tarihinde açmayı hedefliyor.
AKP, anayasa değişikliğinde Meclis Genel Kurulu'nda 367 oy gerektiği için muhalefet partisi CHP'nin de nabzını tutarak bu paketi Meclis'e getirecek.
AKP kendi içinde tartışıyor
Seçim sisteminde düşünülen değişiklikler taslak metin üzerinde ele alınıyor. AKP kendi içinde değişiklikleri tartışırken barajın aşağıya çekilmesi noktasında farklı görüşler de ifade ediliyor. Parti içinde buna karşı görüş bildiren milletvekilleri de var. Parlamentonun iki partili bir yapıya kavuştuğunu, barajın çekilmesi ile temsilde adaletin sağlanacağını ancak yönetimde istikrara zarar vereceğini savunanlar barajın yüzde 10'un altına indirilmesine soğuk bakıyor. AKP içinde barajın düşürülmesini savunanlar ise ?Her görüş parlamentoda olabildiğince temsil edilir. Oylar boşa gitmez? içerikli savunmalar yapıyorlar. Bu nedenle Başbakan Erdoğan'ın barajı düşürme konusunda henüz net bir karara varmadığı, kurmayları ile bunu tartıştığı ve eylül ayı ortalarına doğru kararını netleştireceği belirtiliyor. AKP'ye yakın bazı kaynaklar da ?Bu, taktik olarak kullanılıyor olabilir. O nedenle baraj yüzde 10'dan aşağıya çekilmeyebilir? görüşünü savunuyorlar.
CHP ile mutabakat arayışı
AKP, düşündüğü değişiklikleri gerçekleştirmek için CHP ile mutabakat arayışına da girecek. Ancak CHP, AKP'nin girişimini ?samimi" bulmuyor, Başbakan Erdoğan'ın değişiklikleri gündemi değiştirmeye dönük bir girişim olarak niteliyor. CHP kurmayları ?Önce anayasa ve seçim paketi ortaya çıksın görelim? diyorlar. DYP'nin tavrı değişikliği destekleme yönündeyken Anavatan ise ?YÖK ve türban gibi konuların da pakete dahil edilmesi halinde paketi destekleriz? görüşünü savunuyor.
Baraj yüzde 3 ya da 7'ye inecek
AKP Ar-Ge birimi ile Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu'nun daha önce üzerinde çalışarak hazırladığı ve yeni döneme taslak oluşturan anayasa ve yasal değişiklik paketinde öngörülen düzenlemelerden bazıları şöyle:
* Seçim sistemi değişecek. Dar veya daraltılmış bölgeye geçilecek. Bu sisteme göre kimin milletvekili olacağını genel başkan değil, halk karar verecek. Güçlü bir hükümet ve onu denetleyecek bir parlamento olacak.
* Yüzde 10 barajı yüzde 3'e ya da yüzde 7'ye inecek. (AKP bu konuda kendi arasında tartışmayı sürdürüyor.)
* Partilerin grup kurma sayısı 22'den 45'e çıkarılacak.
* Seçilme yaşı 30'dan 25'e düşürülecek.
* Yaşamını yitiren ya da istifa eden milletvekillerinin yerine yedek sıradan seçilen milletvekilleri görev yapacak. Böylece ara seçim tartışmalarının da önüne geçilmiş olacak.
* Partisinden istifa eden milletvekilinin, milletvekilliği de düşmüş olacak. Yerine yedek milletvekili görev yapacak.
* Türkiye milletvekilliği sistemi getirilecek, Meclis'te 100 Türkiye milletvekilinin olması sağlanacak. Böylece liderlere kontenjan adaylarını seçtirme şansı sağlanmış olacak. 450 milletvekili dışında kalan 100 milletvekili aldıkları oy oranında partilere dağıtılacak.
referans