Polisin dert bordrosu: Yoksulluk sınırında olan polisin belini en fazla kira büküyor

Araştırmalar, polisin en büyük derdinin ekonomik olduğunu ortaya koyuyor. Yoksulluk sınırında olan polisimizin belini en fazla kira büküyor. Her 100 polisten sadece 19'u lojmanda kalabiliyor

Polisin dert bordrosu

YOKSULLUK sınırının bin YTL civarında hesaplandığı Türkiye'de, yeni göreve başlayan bir polisin aylığı bu rakamın bile altında kalıyor. Verilere göre, göreve yeni başlayan lise mezunu bir polisin aylığı bin YTL'yi bulmuyor. 5 yıllık polis ortalama bin 100 YTL kazanırken, 10 yıllık bin 250, 20 yıllık da bin 350 YTL para alıyor. Ağustos 2006 bordrosuna göre, evli ve bir çocuğu olan 8 yıllık polis, yardımlarla bin 221 YTL aylık aldı. Mesai saatlerinin uzunluğu ve üstlendikleri görevin riskleri düşünüldüğünde, rakamın yetersizliği ortaya çıkıyor.

Hele büyükşehirler...

Polisin en çok, kira belini büküyor. Büyükşehirlerin neredeyse tamamında aynı sıkıntı var. İstanbul, Ankara, İzmir, Adana gibi şehirlerde görev yapan polisler, ya maaşlarının yarısını kiraya vermek zorunda kaldıklarını ya da uzak bölgelerden ev tutarak vakitlerini yollarda geçirdiklerini söylüyor. Büyük sıkıntılardan bir diğeri ise Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri'nde güvenlik endişesinden kaynaklanıyor. Son olarak Şırnak'ta bir astsubayın evinde teröristler tarafından şehit edilmesi, polislerdeki lojman beklentisini de artırdı. Mevcut durumda lojmanların yetersiz olması nedeniyle polislerden büyük kısmı bu imkandan yararlanamıyor.

Yüzde 19'u şanslı

Emniyet'in verilerine göre, 2005 sonu itibariyle Türkiye genelinde polislerin kullandığı toplam 37 bin 199 lojman bulunuyor. Lojmanlaşma oranı halen yüzde 19 seviyesinde; yani her 100 polisten ancak 19'u lojmanda oturabiliyor. Bu da polislerin büyük çoğunluğunun kirada oturduğunu gösteriyor. Özellikle TOKİ ile yapılan anlaşmalarla yeni lojman tahsis etme çalışmaları sürüyor. 36 ilde yapımı devam eden 5 bin 434 konutun Emniyet'e geçmesiyle, Türkiye genelindeki lojmanlaşma oranı yüzde 22'ye çıkacak.

Hedef mi olsunlar?

Türkiye Emekli Emniyet Müdürleri Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Genel Sekreteri-Emekli Emniyet Müdürü Özgüner Polat da bu konuda önemli uyarılar yapıyor. Tunceli'de görev yaptığı dönemde, kimsenin polise ev vermek istemediğine dikkat çeken Polat, benzer sıkıntıların bugün de yaşandığını anlatıyor. Polat, 'Lojmanda oturmadığı için bir astsubayımızı evinde şehit ettiler. Lojman yapılması için illa birkaç polisin vurulması mı lazım? Bir an önce bu lojman sorunu çözülmeli' uyarısında bulundu.

80 saat çalışıyorlar

Ankara-Çankaya'da bir karakolda çalışan polisin, o bölgede oturmasının mümkün olmadığını belirten Polat, 'Nerede oturuyor? Sincan'da, Çubuk'ta. Çünkü aldığı maaş Çankaya'da, Gaziosmanpaşa'da, Ayrancı'da oturmasına yetmez. Saatler önce hazırlanıp yola düşüyor polis. 1-1.5 saatini gidiş yolunda harcıyor. 12 saat de çalıştırdın. Günün büyük bölümü böyle geçiyor. Daha sonra yeniden evine dönmek için yola düşüyor. Yani günün 14-15 saati, iş ve yolda geçiyor. Sonra diyorlar ki, 'Polis tiyatroya, sinemaya gitmiyor.' Neyle, ne zaman gidecek?' ifadesini kullandı.

Diğer mesleklerin aksine polisin sürekli fazla mesai yapmak zorunda kaldığına dikkat çeken Polat, bunun için de polise ayda en çok 210 YTL ödendiğini hatırlatarak şöyle konuştu: 'Bunu 30 güne bölersek günlüğü 7 YTL. Diyelim ki polis 7 saat fazla çalıştı, saati 1 YTL'ye geliyor. Bunu hiç verme. Herkesin çalışma süresi 40 saat da, benimki niye 70-80 saat? 'Efendim sayısal durumumuz yetmiyor' deniyor. E, al o zaman. Yüz binlerce insan var polis olacak.

Polislerin bordrosundaki rakamlar, kimi zaman trajikomik durumların da yaşanmasına neden oluyor. Tıpkı, Danıştay'a yönelik kanlı saldırıyı gerçekleştiren Alparslan Arslan'ı yakalayarak bir anda ilgi odağı olan polis memurları Şenol A. ile Ercan K.'nin başına gelenler gibi. İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu tarafından, iki polise, takdirname ve 20 maaş para ödülü verileceğinin açıklanmasıyla herkes, bu miktarın yaklaşık 20 bin YTL'yi bulacağını sanıyordu. Ancak Ödül Yönetmeliği, bu miktarın 'çıplak maaş' üzerinden hesaplanmasını öngörüyor. Bu rakam ise bordroda 38.49 YTL olarak görünüyor. Dolayısıyla, iki polisin aldığı toplam ödül, bir aylık tutarını bile bulmadı.

Hayatları ev-yol-görev...

Kamu Yararına Çalışan Türkiye Polis Emeklileri Sosyal Yardım Derneği Genel Başkan Yardımcısı-Emekli Başkomiser Anıl Aksoy'un tespitleri de dikkat çekici. Polisin, belirsiz bir mesaiyle görev yaptığına dikkat çeken Aksoy, 'Polisin sosyal hayatı yok. Gelir düzeyi düşük olduğu için, özellikle büyükşehirlerde kirada geçinmesi mümkün değil. Sosyal faaliyetlerden mahrum yaşayan polisin günlük hayatı, ev-yol-görev arasında geçiyor. Sinema ve tiyatroya gidecek, ne zamanı ne de ekonomik durumu var. Özellikle İstanbul'da kimse çalışmak istemiyor. Belki düşük fiyatlarla lojman verilse, hem güvenlik hem sosyal faaliyetler açısından bazı şeyler düzelebilir' diyor.

SORUNLARINI ANLATTILAR

7 saat mesaiye 5.5 YTL ücret-VAN EMNİYET Müdürü M. Salih Kesmez, Van'da polislerin en çok fazla mesai, lojman, izin yapamama, emeğinin karşılığını alamama konularında sıkıntı yaşadıklarını belirtiyor. Kesmez, 'Van'da yaşanan sıkıntıların başında fazla mesai sorunu geliyor. Bir memurun 5 günde 40 saat çalışması gerekirken biz ortalama 72 saat çalışıyoruz. Hafta sonları bayram tatilleri, resmi tatil günlerinde diğer devlet çalışanları tatil yaparken, bizler güvenliği sağlamak için sürekli çalışıyoruz' diyor. Kesmez, fazla mesaiyi bir örnekle şöyle anlatıyor: 'Bir gün bir yol yapımı için bize bir kepçe gerekiyordu. Köy Hizmetleri'nden bunu karşıladık. Ancak kepçe operatörümüzün olmamasından dolayı bir kepçe operatörü talebinde bulunduk. Geçici olarak çalıştırdığımız kepçe operatörünü Cumartesi günü çalıştırdığımız zaman hafta içi iki gün, Pazar günü çalıştırdığımız zaman hafta içi üç gün izin yapması gerektiği bize iletildi. Yani operatör hafta sonu çalışırsa, hafta içi 5 gün izin yapacak. Ama polislerde böyle bir durum yok.'

Ne kadar çalışırsan çalış...

Polisler sürekli çalışmalarına rağmen devletten çok cüzi miktarlarda mesai parası aldığını anlatan Kesmez, 'Polis, günde kaç saat mesai yaparsa yapsın 5.5 YTL ücret alıyor. Ama Maliye Bakanlığı saat başına 2,5 YTL veriyor. Bu gösteriyor ki polisler emeklerinin karşılığını alamıyorlar. Ortalama günde 15 saat çalışan bir polis, 7 saat mesai yapmış oluyor ve 15 YTL ek ücret alması gerekiyor. Buna birde resmi tatiller ve hafta sonu mesaileri eklenirse, polisler maaşlarının 2-3 katı kadar mesai ücreti alması gerekiyor. Diğer kurumlarda bu böyleyken, polisler için durum çok farklı' diyor. Cemal AŞAN / VAN

tercüman