Yine, 'IMF geldi elektrik zamlandı' olacak
06.10.2006 / Erdal Sağlam / Analiz
Elektrik fiyatlarına yapılacak zammın gereği giderek artarken hükümet, şimdiye kadar zam yapmamakta ısrar etti. Ama bu kez direnecek nokta da aşıldı ve yakında zam yapmak zorunda kalınacak. Enerji Bakanlığı yetkililerinden aldığımız bilgilere göre de elektriğe yapılacak zam için artık düğmeye basılması an meselesi. Bu arada IMF heyeti de önümüzdeki hafta gözden geçirme çalışmaları için Türkiye'de olacak. Yani yine, "IMF geldi, elektriğe zam yapıldı" denecek.
Elektrik fiyatlarına gereken zammın yapılmaması nedeniyle oluşan zarar o kadar büyüdü ki tüm kamu dengelerini etkiler hale geldi. Daha önce de özellikle Hazine ve DPT yetkilileri gecikmeden zammın yapılması gerektiği konusunda uyarmış ama Enerji Bakanlığı "Başbakan zam istemiyor" diyerek bütün baskılara karşı durmuştu. Bu arada IMF heyeti de daha önceki gözden geçirmelerde birkaç kez zam gereğinin büyüdüğü şeklinde uyarıda bulunmuş ama hükümet bu zamları geciktirmekte ısrar etmişti.
Şimdi ekonomi yönetimini IMF'ye bu konuda verilen sözler tutulmadığı için bir telaş almış durumda. Bu nedenle Enerji Bakanlığı üzerinde büyük bir baskı oluştu. Enerji Bakanlığı bürokratları da artık kaçamayacaklarını anladı ve "uygun zam formülleri" bulmaya çalışıyor. TETAŞ'ın geçen hafta kendi fiyatlarına yaptığı yüzde 23,9'luk zammı dağıtım şirketi olan TEDAŞ fiyatlara zam olarak yansıtmak zorunda ama bakan "içerideki hesaplaşmalar" diyerek bunu da geçiştirmeye çalıştı. Hazırlanan son formüle göre yüzde 24 yerine yüzde 12 civarında bir zam yapılması karara bağlandı. Bu zammın tek seferde yapılması, enflasyonla mücadele sürecini çok olumsuz etkileyeceği için de bu kez parça parça yapılması gündemde. 3 parça halinde yapılması üzerinde durulan bu zam için daha da geç kalınırsa bu kez zammın daha büyük oranlarda, örneğin iki parça halinde yapılması gündeme gelecek. Bu da yeniden iniş trendine sokulmaya çalışılan enflasyon üzerinde büyük baskı oluşturacak.
Dolayısıyla artık "mızrak çuvala sığmaz" hale geldi ve yakında bir elektrik zammı kaçınılmaz. Bu arada başlanması gereken dağıtım özelleştirmeleri için de fiyat mekanizmasının sağlıklı hale getirilmesi ve gereken zammın bir an önce yapılması lazım. Aksi takdirde AKP hükümetinin seçim yılında en önem verdiği, kaynak olarak gördüğü, elektrik dağıtım özelleştirmeleri de tehlikeye girecek. Bu nedenle elektrik zammının bir an önce yapılmasını isteyen kurumlara Özelleştirme İdaresi de katılmış durumda.
Kısacası; zamanında yapılmayıp biriktirildiği için elektrik zammı, içinden çıkılmaz ve tüm ekonomik dengeleri sabote eder boyuta geldi. Artık zamların başlaması kaçınılmaz. Enerji Bakanlığı zamanında gereken zamları yapsaydı, bu vahim duruma gelinmeyecekti. Ayrıca kendilerine "Yine IMF geldi zamları yaptılar" dedirtmeyecek, "gereken kararları kendi inisiyatiflerinde aldıklarını" göstereceklerdi.