'Hile-i Şeriye' uyarısı yerini buldu

Ahmet KIVANÇ / GAZETE HABERTURK

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın faiz uyarısında bulunduğu katılım bankalarının, özellikle tüketici kredilerinin karşılığı olan 'finansman ürünlerinde' faizli bankalarla bire bir aynı oranları uyguladıkları belirlendi. Erdoğan, "Banka diyelim ki yüzde 10-12 faiz uygulaması yapıyor. Eğer 'katılım' sektörü de bütün oranlarını o yüzde 10-12'ye göre uyguluyorsa, ben bir şey söyleyeyim mi, gerek yok. Buna da hile-i şeriye denir. Bu olmaz" demişti. "Katılım bankası" olarak adlandırılan faizsiz bankalar, yakın zamana kadar 4 ayrı banka olarak faaliyet gösteriyordu. Ziraat Katılım ve Vakıf Katılım bankalarının hizmete girmesiyle oyuncu sayısı 6'ya ulaştı. Halk Katılım'ın da eklenmesiyle bu sayı 7'ye çıkacak.

33 GÜNLÜK VADE DE KATILIM BANKASINDA UYGULANIYOR

Cumhurbaşkanı Erdoğan, cuma günü Vakıf Katılım Bankası'nın açılışındaki konuşmasında katılım bankaları için 'banka' ifadesi kullanılmasını doğru bulmadığını vurgulayarak onun yerine 'katılım finans sistemi' ifadesini kullandı. Erdoğan, "Derdimiz bir bankanın yanına isim hilesiyle yeni bir banka daha koymak değildir" dedi. Faizsiz sistemle çalışan katılım

bankaları ile faizle çalışan bankaların kredi ve mevduat faizlerinin birbirine yakın seviyelerde olduğu gözlendi. Oranların özellikle kredi faizlerinde çok yakın olduğu dikkat çekiyor. Hatta, mevduat bankalarında 'kırık vade' olarak adlandırılan ve daha yüksek faiz oranı uygulamaya imkan veren 32- 33 günlük vade uygulamasının aynısı katılım bankalarında da görülüyor.

İSİMLER FARKLI AMA FAİZ ORANLARI AYNI

Bir katılım bankası ile en büyük 10 içerisinde yer alan bir mevduat bankasının bireysel kredi faizlerinin hemen hemen aynı olduğu gözlendi. Kredi yerine 'finansman' ifadesinin tercih edildiği katılım bankasında 'kar payı' oranı konutta yüzde 1.23, taşıtta yüzde 1.29, 'işyeri finansmanı'nda ise yüzde 1.37 olarak uygulanıyor. En büyük 10 mevduat bankası içerisinde yer alan bankada ise konut kredisi yüzde 1.25, taşıt yüzde 1.30, 'işyeri finansmanının' karşılığı olan 'ihtiyaç kredisi' ise yüzde 1.37 faizle kullandırılıyor.

İŞİN BAŞINDAKİLER DEĞERLENDİRMELİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen hafta Vakıf Katılım toplantısında, "Şayet burada farklı bir ad altında yine aynı yöntemlerle bankacılık yapılacaksa, niçin bunca zahmete giriyoruz ki? Yani banka diyelim ki yılda yüzde 10-12 faiz uygulaması yapıyor. Eğer katılım sektörü de bütün oranlarını o yüzde 10-12'ye göre uyguluyorsa, ben bir şey söyleyeyim mi, gerek yok. Buna da hile-i şeriye denir. Bu olmaz. Onun için de işin başında olanların bunu da hassasiyetle değerlendirmeleri gerekir" demişti.

'İSTANBUL İSLAMİ FİNANS ENDÜSTRİSİ İÇİN HUB OLABİLİR'

İslam Kalkınma Bankası (IDB) Başkanı Ahmed Muhammed Ali el-Medeni, Türkiye'de işadamlarının çok aktif olduğunu belirterek "Türkiye finansal bir merkez olma yolunda gelişim gösterip ilerlerken, İstanbul da İslami finans endüstrisi için bir hub olabilir" dedi. İslami finansın, 1984'ten bu yana İslami bankalar aracılığıyla çeşitli formlarda uygulandığını aktaran Medeni, geçen 30 yıl Türkiye'nin bu alandaki deneyimini geliştirdiğini, 2006'da ise katılım bankacılığına olanak sağlayan bankacılık kanununun getirildiğini anlattı.

DOLAR FAİZLERİ AYNI, TL DÜŞÜK

Tasarruflara uygulanan kar payı oranları ise mevduat bankalarına göre biraz daha farklı. Bir yıllık TL mevduata, faizle çalışan bankalar yüzde 8.85-9.25 arasında değişen oranlarda faiz verirken, katılım bankalarında yüzde 7.54-8.68 arasında değişen oranlarda kar payı veriliyor. Dolar için mevduat bankaları yüzde 1.65- 1.90 arasında faiz uygularken, katılım bankalarında da yüzde 1.64-1.81 arasında değişen kar payı uygulanıyor. Euro'da ise mevduat bankalarının faiz oranı yüzde 0.90 le 1.60 arasında değişen geniş bir yelpazede yer alırken, katılım bankalarında yüzde 1.41-1.95 aralığında kar payı uygulandığı gözleniyor.