Cep telefonu klonlu 'çal'ıyor!

Hanife Baş

4.5G'ye geçiş öncesinde cep telefonlarının kimlik numarası olan IMEI'de kopyalama patladı. Basit yazılımlarla IMEI klonlamanın kolaylaşması eski sorunu yeniden gündeme getirdi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun (BTK) birkaç yıl önce aldığı önlemler hırsızları durdurmaya yetmiyor. BTK, çalınan telefonların IMEI numaralarını kara listeye alarak uzun bir süre cep hırsızlığına engel olmuştu.

Ancak cep hırsızları yeni yöntemlerle IMEI klonlamayı hortlatıyor. Basit bir yazılım aracılığıyla, çalıntı telefonlarda BTK'nın kayıtlı IMEI havuzunda bulunan ama aktif kullanımda olmayan eski telefonların IMEI'leri kullanılabiliyor. Bu dijital aldatmaca sayesinde çalıntı ya da Kaçak telefonlar operatörlerin sistemleri tarafından eski bir telefonun kimlik bilgisi olarak algılandığından, sistemler herhangi bir uyarı vermiyor. Bu nedenle milyonlarca tüketici bilerek ya da bilmeyerek çalıntı veya kaçak telefon kullanıyor.

Son dönemde konuyla ilgili cep telefonu satıcıları ve tüketici derneklerine gelen şikayetlerde de artış yaşanıyor. Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Sinan Ekşi, BTK verilerine göre son beş yılda mahkeme talimatıyla kapama yapılan cep telefonu sayılarında yüzde 53, kayıp ve çalıntı ihbarında da yüzde 58 oranında artış yaşandığını kaydetti.

'Önlemler artırılmalı'

Ekşi, "2010'da 25 bin olan kapama sayısı 2015'de 40 bine çıktı. Kayıp çalıntı ihbarı da 44 bine ulaştı. Başvurusu yapılmayanların sayıları eklenince sayıları çok daha fazla. Buna bir de kaçak ve eksik ÖTV'li cihazlar eklenince IMEI'si değiştirilmiş cihaz sayısı milyonları buluyor" dedi. IMEI kopyalamanın yaygınlaşması ve kolay yapılabilir hale gelmesinin IMEI kayıt sisteminin etkisini azalttığını iddia eden Sinan Ekşi, "Bu da çalıntı ve kaçak telefonları rahat satılabilir hale getirdi.

Cep telefonu üreticilerinden cep telefonlarına IMEI kopyalanmasını engelleyici veya kopyalandığında operatörlerin sistemleri tarafından ortaya çıkarılabilmesini sağlayacak özellik eklemesi istenebilir. Ayrıca BTK, kayıtlı IMEI veritabanından atıl IMEI'leri silebilir. En önemlisi kopyalanmış kaçak ve çalıntı cihaz almamaları konusunda tüketicileri bilgilendirmek" diye konuştu.

IMEI nedir?

IMEI, cep telefonunun kimlik numarası olarak adlandırılıyor. 15 haneden oluşuyor. Tek bir cihaza özel olarak üretim aşamasında ekleniyor. IMEI numaraları telefonun arkasında bataryanın alt kısmında bulunur. Telefon kutularının üzerine IMEI numaralarını yazan üreticiler de var. IMEI'nizi bataryanızdan ya da *#06# kodlayarak öğrenebilirsiniz. Kaçakçılar farklı şekillerde ele geçirdikleri bu numaraları kolayca kopyalayabiliyor. 'Bu IMEI numarasının başka cihazlara kopyalandığı tespit edilmiştir' yazısını görürseniz harekete geçin. Önce Mobil Cihaz Kayıt Sistemin'e (MCKS) girerek uyarının doğru olup olmadığın teyit edin. Telefonu aldığınız yere ya da doğrudan BTK'ya (0312 294 94 94) başvurmanız gerekiyor. Elinizde fatura, garanti belgesi varsa işiniz daha kolay...

'Şikayetlerde çok artış var'

Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Genel Başkan Vekili Rıdvan Yıldız da, IMEI kopyalamanın gelişen teknolojiyle beraber kolaylaştığını vurgulayarak, şunları söyledi: "Önceden sadece teknik bilgisi olan yapabiliyordu. Ancak bunu kolaylaştıran yazılımlar çıktı. Kopyalamadaki en büyük artışın nedeni bu. İkinci olarak IMEI numaralarına ulaşmak da kolaylaştı. Ayrıca üretici firmaların da hataları var. Bu numaralar telefon kutularına yazılıyor. Kötü niyetli insanlar kolayca elde edebiliyor. Ayrıca insanlarımız çok bilinçli değil. Telefonu ucuza almaya bakıyor, kopyalanıp kopyalanmamış olması onu ilgilendirmiyor. Bize gelen şikayetlerde ciddi artış yaşanıyor