Tatilde çok harcayana Maliye 'nereden buldun' diyerek vergi isteyecek
Maliye, asgari vergi matrahı belirleme kriterlerine yönelik çalışmalarına lüks tatil harcamaları ve özel okul taksitlerini de ekledi. Bu yönde harcama yapan mükelleflere 'nereden buldun' sorusunu yöneltecek olan Maliye, mükellefin vergisini de artırabilecek.
Özel okul taksitleri, tatilde yapılan masraflar ve kredi kartı harcamaları için Maliye, "nereden buldun" diye sorup, mükellefin vergisini artırabilecek.
Maliye'nin mükellefin kazancı ile giderleri arasında bağlantı kurulmasına ilişkin "vergi güvenlik müessesesi" için yasal hazırlıklar son aşamaya geldi. Maliye, hangi harcamalara bakarak kazanç ve buna uyumlu asgari bir vergi matrahı tespit edebileceği üzerinde çalışmalarını sürdürüyor. Maliye şimdi, bu müessesenin kurulabilmesi için değerlendirmeye alacağı harcamalar ve bunlar içinden kaç tanesi gerçekleşmişse mükelleften ek vergi isteyebileceğini belirlemeye çalışıyor. Gelir Vergisi reformunun üzerinde çalışan Maliye Bakanlığı, yasalaşma sürecinin uzayacağı gerekçesiyle sadece vergi güvenlik müesseselerini ilgilendiren bölümleri daha erken Meclis gündemine getirmeyi planlıyor. Kayıtdışı ekonominin kayıt altına alınması için IMF'den gelen ısrar üzerine birkaç maddelik bir yasa tasarısının yakında TBMM'ye sunulacağı belirtildi. Yasal değişiklikle gelir-gider arasında bağ kurulacak.
Vergi Konseyi'nin önerisinden hareketle Maliye Bakanlığı'nda yapılan çalışmalarda bir mükellefin kazanç durumunun hangi göstergelere göre belirlenebileceği üzerinde duruldu. Buna göre çocuklarını özel okullarda okutanlar ya da lüks tatil masraflarından yola çıkılarak bir mükellefin kazancı sorgulanabilecek. Örneğin bir doktor ya da kuyumcu zarar etmiş ya da çok az vergi ödemişse; bu kişinin çocuğunu özel okulda okutması bir gösterge olabilecek. Bunun dışında yapılan tatiller de kazancın bir göstergesi sayılabilecek. Maliye bir süre önce bir proje başlatmış ve otellerde kalan müşterilerin kendisine de bildirilmesini gündeme getirmişti. Otellerde konaklayan müşterilerin isim listeleri şimdiye kadar sadece emniyete bildiriliyordu.
Ön kontrolden geçirilecek
Yasa metnine söz konusu kriterlerin tek tek yazılması düşünülmüyor. Maliye Bakanlığı zaten Vergi Dairesi Otomasyon Projesi'nde (VEDOP) kredi kartı işlemleri, ev ve araba alım-satımı gibi birçok bilgiyi depoluyor. Ancak örneğin kredi kartında yapılan harcamalarla gelir arasında bağ kurulamıyor. Yasal düzenleme ile bunun yolu açılacak. Yetkililer, bir ön kontrol mekanizmasının olacağını belirterek ön kontrolden geçirilen mükelleflerin çağrılarak gelir-gider arasındaki ilişkiyi açıklamasını isteyeceklerini söylediler. Maliye Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkili, bu uygulamanın geçmişteki "Nereden buldun" ve "hayat standardı" ile ilgisi olmadığını, sadece gelir-gider arasındaki bağın kurulmaya çalışıldığını söyledi. Buna karşılık harcamanın yasaya dayanarak kaynağının sorgulanması hem de göstergelerle asgari bir matrah takdir etme yetkisi açısından yeni uygulama hem "nereden buldun" hem de "hayat standardı" uygulamasına benziyor.
Vergi Konseyi'nin önerileri
Vergi Konseyi'nin hazırladığı ara raporda, "kazanç karinesi/gider bildirimi" başlığı altında, bu müessese ile vergi idaresine hayat tarzına ve sahip olduğu kaynaklara nazaran açıkça düşük sayılacak bir gelir beyan eden mükellefler için "asgari matrah tayin" etme yetkisi verildiği belirtildi. Mükellefin hayat tarzı itibariyle sahip olduğu varsayılan kaynaklar bazı dışsal belirtilere göre değerlendirilecek. Ancak bunun için matrahın dış emarelere göre elde etmiş olması umulan kazanç tutarından "bariz" derecede düşük olması gerekecek. Dış emarelere göre vergilemede "ikamet edilen konutun ve ikinci konutun (yazlık vb.) kira değeri, temizlikçi hariç evde eleman çalıştırılması, sahip olunan binek araçları, sahip olunan 450 cm3'ten büyük motosiklet, deniz araçları, uçak, hava taşıtı, binek atı, yarış atı, özel kulüp üyelikleri, turistik amaçlı yurtdışı seyahatleri" gibi ölçütlere bakılacak. 10 ölçütten 7'sine sahipse gösterge tutarlarının belli oranda artırılması mümkün olabilecek.