Türkiye'nin yerli deprem izolatör fabrikası açıldı

Teknolojik İzolatör Sistemleri AŞ deprem izolatörü Fabrikası'nın açılışında konuşan Şuyun, bu sistemlerle Türkiye'de deprem sırasında ve sonrasında yıkılan bina sayısında azalma olmasını ve böylece ölümlerin düşmesini öngördüklerini söyledi.

Şuyun, Türkiye'nin deprem kuşağında bulunduğunu hatırlatarak, "Ülkemiz yüz ölçümünün yüzde 92'si, büyük sanayi tesislerinin yüzde 75'i deprem kuşağında yer alıyor. Hastaneler, havaalanları ve iletişim merkezlerini yıkılmaktan çok çalışır halde tutmak gerekiyor. Deprem olması halinde bu sistemle yıkılan bina sayısı azalacak ve ölümlerin önüne geçilecek" ifadelerini kullandı.

AR-GE, mühendislik, patent ve üretimi ile Türkiye'nin ilk yüzde yüz yerli deprem izolatörü üretim tesisi olan tesisin Türkiye'de kurmaktan ötürü mutlu olduklarını vurgulayan Şuyun, fabrikanın kapasitesinin Türkiye'nin ihtiyacının yüzde 30'unu karşılayacak büyüklükte olduğunu kaydetti.

- "Sistem 400 ton etkiye dayanıklı"

Şirketin Ar-Ge ve Deprem Mühendisi Uğurcan Özçamur, simülasyon üzerinde sistemin çalışma prensiplerini gösterdi.

Özçamur, fabrika bünyesinde üretilen cihazların deprem simülatörleriyle 400 tonluk etkiye maruz kaldıklarını belirterek, "400 ton etkiye ilave, maksimum yatay hızda 50 milimetre/ saniye hızla hareket ettirilmesiyle oluşturulan teste maruz kalan cihazların bu testleri başarı ile geçmesi halinde inşaat şantiyelerine gönderilmeye hazır hale oluyor." diye konuştu.

Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir, 30 sene önce Japonya'da benzer teknolojilerden bahsedildiğini, Türkiye'de bu teknolojilerin gelişmiş halini bulmaktan mutlu olduğunu belirtti.

Özdebir, 1999 depreminden sonra Türkiye'nin genel anlamda inşaat politikasında değişiklik olduğunu belirterek, kalite ve standartların yanında güvenliğin de teknik anlamda desteklenmesinin ülke açısından önemli olduğunu dile getirdi.

-"İzolatörlerde öncelik hastanelerde"

Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel Müdürü Murat Binici, Bakanlık olarak 2007 yılından beri izolatör sistemlerini kullandıklarını söyleyerek, deprem sonrası hastanelerin öncelikli kullanılan yapılar olduğunu, Bakanlığın bu konuda uzun yıllar çalışma yaptığına işaret etti. Binici, şöyle devam etti:

"Deprem kuşağı içinde olan Türkiye'de deprem sonrası hastanelerin kullanılması gerekir. Örneğin Van depreminde geleneksel yöntemler izolatör olmadan yapılmış hastanelerde, herhangi bir can kaybı olmadı. Ama şunu gördük, depremden sonra insanların psikolojik travmalarından dolayı hastanelerin içine girmeyi istemediler, hastaneleri kullanamadık. Uzun süre, hastanelerin güvenli olduğunu ifade edemedik, hastanelerimizde hizmet verme konusunda o dönemde problem yaşadık. Sağlık Bakanlığı olarak çıkarmış olduğumuz genelgede bir ve ikinci derece deprem bölgelerinde 100 yatağın üstünde olan hastanelerde deprem izolatörü kullanıyoruz, yerli izolatörlerle hem maliyet düşecek hem de yaygınlaştırmak kolaylaşacak."

Bakanlık olarak mevcut geleneksel bütçe yöntemleri ile iki tip hastane yapıldığını aktaran Binici, "14,5 milyon metrekare inşaat alanı var, 5 bin üzerinde deprem izolatörü kullanıldı." sözlerine yer verdi.

Öte yandan, deprem izolatörlerinin 15 katlı ve 50 kolonlu bir binanın tüm kolonlarına entegre edilmesi durumunda sistemin maliyeti 100 bin avroya denk geliyor. Bu miktar, bir binanın maliyetinin yüzde 3 ila 7'sine tekabül ediyor.

Sağlık Bakanlığınca kullanımı deprem bölgelerinde zorunlu kılınan, Haziran 2016'da yürürlüğe girecek Deprem Yönetmeliği kapsamında ise zorunlu kullanım yerleri genişletilecek deprem izolatörleri de yenilikçi uygulamalardan biri olarak gösteriliyor.

Gülşen Çağatay