Yüksek yargıya 'istinaf' ve 'paralel' ayarı
Düzenlemenin yüksek yargıda "paralel yapı" ile ilişkili olduğu iddia edilen ve "160'lıklar" olarak anılan isimlerin varlığına son vermeyi hedeflediği de belirtiliyor
Fevzi ÇAKIR
Yüksek yargıda önemli değişikler öngören, Yargıtay ile Danıştay'ı üye ve daire sayısı açısından küçülten yasa tasarısı Meclis'e sevk edildi. Bölge adliye ve idare mahkemelerinin (istinaf mahkemeleri) 20 Temmuz'da faaliyete geçeceğine dikkat çekilen tasarının gerekçesinde, "Adli yargının vereceği kararların yaklaşık yüzde doksanının, idari yargının vereceği kararların yaklaşık yüzde sekseninin, istinaf mahkemelerince kesinleştirileceği tahmin edilmektedir. Böylece Yargıtay ve Danıştay'ın iş yükü de aynı oranda azalacaktır. Yargıtay ve Danıştay'ın daire ve üye sayılarını yeniden belirleme ihtiyacı doğmuştur" denildi.
'PARALEL'E YAKIN İSİMLER GİDECEK
Tasarı için resmi gerekçe olarak istinaf mahkemelerinin faaliyete geçmesi gösterilse de, düzenlemenin yüksek yargıda "paralel yapı" ile ilişkili olduğu iddia edilen ve "160'lıklar" olarak anılan isimlerin varlığına son vermeyi hedeflediği de belirtiliyor. 12 Eylül 2010 referandumundan sonra yeniden dizayn edilen ve o dönem "paralel yapı"nın etkisinde olduğu iddia edilen Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK), Yargıtay'a 160, Danıştay'a da 51 üye seçmişti. Tasarı kanunlaşırsa, yürürlüğe girdiği tarihte, Yargıtay ve Danıştay'da birinci başkan, cumhuriyet başsavcısı, başkanvekilleri, cumhuriyet başsavcıvekili ve daire başkanı olarak görev yapanlar hariç mevcut üyelerin tamamının görevlerinin sona ermesi öngörülüyor. Yargıtay'ın üye sayısı önce 300'e ardından 200'e; Danıştay'ın üye sayısı önce 116'ya daha sonra 90'a düşecek. Bu durumda ilk etapta Yargıtay'dan 200, Danıştay'dan 80 civarında üye yeniden seçilmeyecek.
DANIŞTAY'IN 24 ÜYESİNİ CUMHURBAŞKANI SEÇECEK
Kanun yürürlüğe girdiğinde Danıştay'da başkan, başsavcısı, başkanvekili ve mevcut 17 daire başkanı olmak üzere toplam 20 kişi hariç herkesin görevi sona erecek. Danıştay'da görevleri devam edecek 20 kişi hariç, 96 üyenin 24'ünü Anayasa uyarınca Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan seçecek. Tasarı, adli tatilde idare ve vergi mahkemelerinin yürütmeyi durdurma kararı veremeyeceğini de hüküm altına alıyor.