Vergi iadesi hesaplama yöntemi
Son defa vergi iadesi
Geleneksel olarak her yıl ocak ayı içerisinde ?ücretlilerin vergi iadesi? uygulaması
ile ilgili esasları köşemizden sizlerle paylaşmaktayız. Maliye Bakanlığı'nın
açıklamasına göre vergi iadesi sebebiyle 2007 yılı içinde fatura, fiş veya gider
makbuzu biriktirmek zorunda kalmayacağız. Bu demek ki, vergi iadesi ile ilgili
son yazımızı yazıyoruz. Zaman bize bunu gösterecek.
Bilindiği gibi, 4842 sayılı Kanun ile 2005 yılından geçerli olarak özel gider indirimi uygulaması yerine vergi indirimi uygulaması getirilmiştir. Hemen belirtelim ki, 2006 yılında toplanan belgelere istinaden 2007 yılında alınacak ?Vergi İadesi? uygulamasında sadece iadeye esas olacak dilimler değişmiştir. Bu nedenle yazımız küçük bazı değişiklikler yanında vergi iade miktarının hesaplanması hariç geçen yılki yazımızın aynısıdır. Hesaplamanın nasıl yapıldığını yazımızın sonunda bulabilirsiniz. Ücretlilerin 2006 yılı içinde biriktirdikleri harcama belgelerini en geç 22 Ocak 2007 akşamına kadar vergi indirimine ait bildirim ile birlikte halen çalıştıkları veya en son çalıştıkları işverene vermeleri gerekir.
Kimler yararlanacak?
Gelir Vergisi Kanunu'na göre, gerçek ücretlerin vergilendirilmesinde, mükellefin
kendisi, eşi ve çocukları ile ilgili eğitim, sağlık, gıda, giyim ve ikamet edilen
konuta ait kira harcamalarının yıllık toplam tutarı gelir vergisinden düşülmektedir.
Vergi iadesinin yapılabilmesi için, harcamaların Türkiye'de yapılması, Gelir
veya Kurumlar Vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınan
belgelerle tevsik edilmesi ve bu belgelerin işverene verilmesi gerekir. Vergi
iadesinde indirime tabi tutulacak harcama miktarının vergi matrahını geçmemesi
gerekir.
Ücretlinin eşinin harcama belgelerinin iade kapsamında kullanılabilmesi için
Medeni Kanun'a göre aralarında evlilik bağı bulunması gerekir. Vergi iadesi
uygulamasında ücretli ile birlikte oturan veya ücretli tarafından bakılan kişiler
çocuk olarak kabul edilir. Çocuk 18 yaşından büyük olabilir, harcamalarının
iade kapsamında kullanılabilmesi için ücretli tarafından bakılıyor olması yeterlidir.
Vergi iadesi harcamaları
Ücretlinin kendisi, eşi ve çocuğu tarafından yapılan vergi indirimine konu olan
harcamalar, eğitim giderleri, sağlık giderleri, gıda giderleri, giyim giderleri
ve kira giderleri gibi harcamalar girmektedir.
a) Eğitim giderleri:
Eğitim ve öğretim kurumları ile anaokulu, kreş ve dershanelere eğitim amacıyla
yapılan ödemeler ile sürücü kursu ücretleri, okul servis ücretleri, kitap ve
kırtasiye alımları için yapılan harcamalar, vergi indirimi kapsamındadır. Öte
yandan üniversiteye hazırlık dershanelerinden alınan faturalar vergi iadesinde
kullanılır.
Kurumlar Vergisi'nden muaf vakıf okullarına yapılan eğitim ödemeleri, devlet
üniversitelerine ödenen kayıt harcı ve kitap bedelleri, devlet okullarına yapılan
bağışlar da bu okulların Gelir veya Kurumlar Vergisi mükellefi olmaması ve geçerli
belge verememelerinden dolayı vergi iadesinde kullanılamaz.
b) Sağlık giderleri:
Ücretlilerin yaptığı ilaç masrafı, sağlık malzemesi ve hastane giderleri ile
muayene, tahlil, ameliyat, fizik tedavi ve diş protez ücretleri, gözlük ve lens
alımları gibi sağlık harcamaları vergi indirimine konu teşkil edecektir. Ücretlinin
yaptığı bu harcamaların bir kısmının işverenlerce karşılanması halinde, ücretlinin
kendisinin karşıladığı harcama tutarı vergi indirimine konu olacaktır.
Kamuya ait hastane ve sağlık kuruluşlarının Gelir ve Kurumlar Vergisi'nden muaf
olmaları sebebilye, bu kuruluşlara yapılan sağlık harcamaları vergi iadesinde
geçerli değildir.
c) Gıda giderleri:
Gıda harcamalarından, her türlü yiyecek ve içecek için yapılan harcamaların
anlaşılması gerekir. İçecek giderlerinden sigara, alkollü içkiler ve bira bu
kapsamda değerlendirilmeyecektir.
Otellerde konaklama giderleriyle birlikte yiyecek ve içecek giderlerinin de
bulunması halinde, vergi indiriminden yararlanabilmek için, yiyecek ve içecek
giderlerinin faturada ayrıca gösterilmesi gerekir. Hatta alkollü içkilerin de
içeceklerden ayrılması gerekir.
d) Giyim giderleri:
Giyim giderlerinden kumaş, hazır elbise, ayakkabı, şapka, iç çamaşırı, çorap,
kemer gibi giyime müteallik her türlü malların satın alınması için yapılan harcamalar
ile bunlara ilişkin dikim, tamir, onarım gibi harcamaların anlaşılması gerekmektedir.
Temizlik malzemeleri alımı ve kuru temizleme harcamaları vergi indirimi kapsamına
girmemektedir.
e) Kira giderleri:
İkamet edilen konut için yapılan kira ödemesinin tamamının anlaşılması gerekir.
Bu uygulamada, kiranın defaten veya birkaç aylık veya aylık dönemler itibariyle
ödenmesinin önemi bulunmamaktadır. Ancak, kira ödemesinin kapsadığı dönem belgede
belirtilecektir.
Kira ödemelerinin nasıl belgelendirileceği sorusu akla gelebilir. Kira ödemelerinin
belgelendirilmesi, kira sözleşmenin eklenmesi şartıyla banka dekontlarının ibrazı,
bankamatik makbuzlarının ibrazı veya ev sahibinin kirayı tahsil ettiğine dair
imzalı bir yazının ibrazı yoluyla da olabilir.
Devlete ait lojmanlarda oturanların kira ödemeleri vergi indiriminde kullanılamaz.
Eğer, lojmanın mülkiyeti kurumlar vergisi mükellefi bir kamu kuruluşu ise, bu
kuruluşlardan kira karşılığı alınacak faturalar vergi indiriminde kullanılabilir.
Harcamaların belgelendirilmesi
Vergi indirimine konu harcamaların vergi iadesinde kullanılması için Vergi Usul
Kanunu'nda belirlenen belgelerle tevsik edilmesi gerekir. Buna göre, vergi indirimine
konu harcamalar, Gelir veya Kurumlar Vergisi mükelleflerinden alınacak,
-Fatura,
-Serbest meslek makbuzu,
-Perakende satış fişi,
-Ödeme kaydedici cihaz fişi (Yazar kasa fişi) ile belgelendirilebilir.
Hesaplama yöntemi
Vergi indirimi, ücretlinin bir önceki yıla ait yıllık toplam vergi matrahı tutarını
aşmamak üzere, uygulama kapsamındaki harcama tutarının;
3. 600 YTL kadar % 8'i ,
7.200 YTL ?nın 3.600 YTL için % 8'i, aşan kısmı için % 6 ?sı,
7. 200 YTL'dan fazlasının, 7.72600 YTL'sı için % 7'si, aşan kısmı için % 4'ü,
oranı uygulanmak suretiyle hesaplanacaktır.
Örneğin, 2006 yılı içinde elde ettiği ücret gelirinin vergi matrahı (12.000
YTL) olan ve ücret matrahının tamamı kadar vergi indirimi uygulaması kapsamında
harcama yapmış bir ücretlinin hak kazanacağı vergi indirimi tutarı aşağıda gösterildiği
üzere 696 YTL olacaktır.
İlk 3.600 YTL X %8 = 288 YTL
İkinci 3.600 YTL X %6 = 216.YTL
Kalan 4.800YTL X %4 = 192 YTL
Toplam 696 YTL
Vergi matrahınızı biliyorsanız bu yöntemi kullanılarak sizde kendinize ait vergi
iade miktarını hesaplayabilirsiniz.
Şerif Ercan/ Turkiye