100'lük Not Sistemine ilişkin TTK Başkanı Erdoğan'ın açıklması
Yeni not notlandırma sistemi (100'lük sistem) ile öğrencilerin sınıf geçmeleri ile ilgili mevzuat devam etmektedir. Şöyle ki, öğrencinin herhangi bir dersteki 1. ve 2. dönemlere ait notu, o dönemlere ait yazılı, sözlü ve uygulamalı sınavlarla ve eğer varsa ödev ve projelerden aldığı puanların aritmetik ortalamasının alınmasıyla hesaplanıyordu. Bu yöntem devam edecektir. Bir örnekle açıklayacak olursak, matematik dersinde 1. dönem alınan puanların aritmetik ortalaması 25 olan öğrencinin matematik dersine ait 1. dönem notu ?1?dir. Bu öğrencinin 2. dönemde matematikten alacağı puanların aritmetik ortalaması eğer 45 ise, bu öğrencinin matematik dersi için 2. dönem notu da ?2? olarak geçecektir. Öğrencinin yılsonu notu ise eskiden olduğu gibi her iki dönemin notlarının toplamının ikiye bölünmesiyle elde edilen 1.5'in 2'ye tamamlanması ile elde edilen 2 olacaktır.
100'lük not sistemi ile gelen en önemli yenilik, mezuniyet notu yerine mezuniyet puanının esas alınacak olmasıdır. Böylece öğrencinin derslerinden aldığı 1. ve 2. dönem puanlarının aritmetik ortalaması ile yıl sonu puanı ve ağırlık puanı bulunacak, buradan 3 yıllık liselerde 9., 10. ve 11. sınıflara ait, 4 yıllık liselerde ise 9., 10., 11. ve 12. sınıflara ait yıl sonu başarı puanlarının aritmetik ortalamasından mezuniyet puanı hesaplanacaktır.
Burada belirsizlik olduğu düşünülen konu şu anda lise son sınıfta okuyan öğrencilerin daha önceki senelerde 5' lik sisteme göre hesaplanmış yıl sonu notlarının 100'lük sisteme nasıl dönüştürüleceğidir. Hazırlanan yönetmeliğe geçici bir madde eklenmiştir. Bu madde yapılacak olan bu dönüştürme işleminin nasıl olacağını açıklamaktadır. ÖSYM daha önceki yıllarda 5'lik sistemdeki notları 10'luk sisteme çevirirken bir formül kullanmıştı. Biz de 5'lik sistemdeki notları 100'lük sisteme dönüştürürken bu formülü kullanacağız. Böylece öğrencilerin geçen yıllarda alınan notları ve hakları korunacaktır. Herkes 5'lik sisteme göre belirlenmiş olan başarı sıralamasındaki yerini muhafaza edecektir. Çünkü aynı formül herkes için kullanılacağından herkesin sırası aynı kalacaktır. ÖSYM Başkanı Sayın Prof. Dr. Ünal Yarımağan ile yaptığımız görüşme çerçevesinde eski mezunlarının notlarıyla ilgili dönüştürme işlemlerinin bir sorun teşkil etmeyeceği ve bu işlemlerin hiç kimseyi mağdur etmeden ÖSYM tarafından kolaylıkla yürütülebileceği konusunda mutabakata varılmıştır.
100'lük puan sistemine geçişle birlikte okul birincilerinin tespiti daha doğru ve kolay bir şekilde yapılabilecektir. 100'lük sistemde alınan her puan anlamlı olacağı için öğrencilerin 5'lik sistemdeki gibi aldıkları puanla yetinmeleri bir tarafa sürekli daha yüksek puanları almaya çalışacaklardır. Çünkü 100'lük sistemin gereği olarak sınıf geçmek bir tarafa alınan her not anlamlı hale gelecektir. Yeni sistemin bu yönüyle öğrencileri daha başarılı olmaları yolunda şimdiden güdülemiş olduğu gözlenmektedir.
5'lik not sisteminde, 85?100=5, 55?69=3, 45?54=2 gibi sayısal aralıklardan yola çıkılarak varılan sonuçlar öğrenci başarısını belirleyemiyordu. Aynı zamanda bu sistemdeki en küçük not artışı ya da azalışı da toplamda çok büyük farklılıklara neden olmaktaydı. Örneğin, 69 alan öğrencinin notu 3; 70 alan öğrencininki ise 4 olarak karneye geçiyordu. Aslında gösterilen performanslar arasındaki farkın çok az olmasına rağmen öğrencilerin 5'lik sisteme dönüştürülerek elde edilen notları arasındaki fark ise oldukça fazladır.
Sınıf geçme yönetmeliğinde yapılan değişikliklerden biri de dersin dönem sonu notu tespit edilirken öğretmenin aritmetik ortalamanın bir not fazlasını verebilme takdir hakkının ortadan kaldırılmasıdır. Böylece, öğretmeni rahatlatarak takdir hakkının kullanımından dolayı yıpranmasının önlenmesi, öğrencilerin ve velilerin öğretmenin takdir hakkını kullanırken gerçekçi davranıp davranmadığı hususunda oluşabilecek kuşkularının giderilmesi ve sübjektif olması da mümkün olabilecek bir uygulama kaldırılmış oldu.
100'lük not sistemine göre hesaplanacak mezuniyet puanlarının AOÖBP'nin hesaplanmasındaki etkisini ÖSYM başkanı Sayın Yarımağan ile de görüştük. Kendisi de 100'lük not sistemi uygulamasının olumlu bir gelişme olduğu yönünde görüşünü belirtti.
Yüzlük not sistemi, 5'lik not sistemine göre yükseköğretime geçiş için kullanılan AOÖBP'larının hesaplanmasında da çok çarpıcı farklılıklar ortaya koymaktadır. 5'lik not sistemine ve 100'lük puan sistemine göre AOÖBP'larına yansıyan farkı şu şekilde örnekleyebiliriz:
Örneğin, bir okulda iki öğrencinin 5'lik sistemdeki diploma notlarını 5,00 olarak varsayalım. Her iki öğrencinin AOÖBP'si 80,000'dır. Ancak 100'lük sistemde birinci öğrencinin diploma puanı 100, ikinci öğrencininki ise 85 olduğunu varsayarsak birinci öğrencinin AOÖBP'si 80,000; ikinci öğrencininki ise 76,591 olarak hesaplanmaktadır. Aynı şekilde 5'lik sistemde diploma notları 2,00 olan iki öğrencinin AOBP'leri 51,087 oluyordu. 100'lük sistemde ise birinci öğrencinin diploma puanı 54,99, ikinci öğrencinin 45,00 ise AOBP'leri birinci öğrenci için 56, 694, ikinci öğrenci için ise 51, 087 olarak hesaplanmaktadır. Görüldüğü gibi fark 4-5 puana kadar çıkmaktadır.
Kısaca yapılan değişiklikleri özetleyecek olursak, önümüzde iki kulvar var. Bunlardan birisi yıl sonu başarısının tespiti, diğeri ise diploma puanı ve okul birincilerinin tespitidir. Öğrencinin yıl sonu başarısının belirlenmesinde eski yöntem aynen korunmaktadır. Örneğin eskiden öğrenci bir dersten notu 24,50 ? 24,99 olduğunda 25 olarak değerlendiriliyordu ve not olarak 1 veriliyordu. Bu hesaplamada bir değişiklik olmamıştır. Bu öğrencinin dönem notu yine 1'dir. Ancak dönem puanında bir değişiklik yapılmaz. Öğrencinin dönem puanı 24,50 ise yine 24,50; 24,99 ise yine 24,99 olarak kalacaktır.
100'lük not sisteminin önümüzdeki yıllarda ilköğretim okullarında da uygulanmaya konması düşünebilir. Böylece OKS kaldırılsın, ama yerine ne koyacağız; sorusunun cevabı da bir ölçüde bulunmuş olacaktır. 100'lük sisteme göre on binlerce öğrencinin aynı not ortalamasına sahip olması sorunu ortadan kalkmış olacak. Belki aynı okulda aynı ortalamaya sahip iki öğrenci bile olmayacak. Böylece liselere geçişte, OKS sınavının yerini okul başarı puanına göre yapılan bir yerleştirme alabilecektir.
? 100'lük puan sistemini, eğitim ve öğretimimizin geliştirilmesi için son derece işlevsel bir değişim örneği olarak görmek gerekir. Bu değişimin, öğrencileri mağdur etmeden, sistemin akışını tıkamadan daha başarılı olma yolunda çocuklarımızı teşvik eden, öğretmenlerimizi rahatlatan, üniversiteye girişte gerçek anlamda adaleti sağlayan bir devrim olduğunu söylemek abartı olmaz. Eğitimde uzun zamandır böyle yalın, sessiz, herkesin benimsediği bir devrim ilk kez gerçekleşmektedir. Bu yönüyle de 100'lük puan sisteminin, eğitimde gerçekleştirilmeye çalışılan çoğu kez de nesnel sonuçlar getirmeyen ve bir karmaşa yaratan değişim projeleri için de örnek teşkil edeceği söylenebilir. ?